Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

ons kenmerk: VD. 2005/3325
datum: 18-11-2005
onderwerp:

Actuele vervolgbrief i.v.m. maatregelen risico-insleep vogelgriep

Bijlagen:

Geachte Voorzitter,

In vervolg op mijn brief van 26 oktober 2005 (Kamerstuk 2005-2006, 28807, nr. 88), bericht ik u over de laatste stand van zaken met betrekking tot de dreiging van de insleep van het vogelgriepvirus en de aanvullende maatregelen die zijn genomen.

Stand van zaken insleeprisico
Sinds het Algemeen Overleg over de vogelgriep op 27 oktober jl. zijn in de wereld enkele nieuwe verdenkingen van besmetting met vogelgriep bevestigd. Met name in China is het beeld onrustig en zijn er de afgelopen weken enkele nieuwe gevallen van H5N1 vastgesteld. Het vogelgriepvirus lijkt zich niet verder in Europa te verspreiden. De insleepdreiging blijft echter bestaan en zowel aan de grenzen als in het binnenland is alertheid geboden. De genomen maatregelen ter beperking van het risico van insleep blijven daarom onverminderd van kracht.

Europese maatregelen
De Europese Commissie heeft eind vorige week, op basis van het advies van het Permanent Comité voor de Voedselketen en Diergezondheid, besloten tot verlenging van het invoerverbod tot en met 31 januari 2006 voor alle in gevangenschap gehouden siervogels uit derde landen, behalve - onder strikte voorwaarden - voor zendingen van niet meer dan vijf gezelschapsvogels. Tot verlenging van het invoerverbod is besloten vanwege het feit dat het insleeprisico van het vogelgriepvirus uit deze landen nog steeds reëel aanwezig is. Dit besluit wordt via een zogenaamde dynamische regeling automatisch in Nederland geïmplementeerd.

Vaccinatie
Ik ben verheugd u te kunnen mededelen dat het Nederlandse plan voor preventieve vaccinatie van AI-gevoelige dieren in dierentuinen, dat in overleg met de dierentuinorganisates is opgesteld, vorige week door de Europese Commissie is goedgekeurd. Hiermee is de mogelijkheid gecreëerd om dierentuinvogels preventief te vaccineren tegen vogelgriep. De Europese bepalingen schrijven voor dat passende maatregelen moeten worden genomen om te voorkomen dat dierentuinvogels in contact komen met wilde vogels. Hieraan is invulling gegeven door middel van de verplichting dat dierentuinen, gelegen buiten de bebouwde kom, net als andere houders van pluimvee, in de hoog risicogebieden verplicht zijn om maatregelen te nemen. Dit betekent dat het pluimvee van dierentuinen in de hoog risicogebieden, gelegen buiten de bebouwde kom, moeten worden afgeschermd òf gevaccineerd. Voor dierentuinen buiten de hoog risicogebieden en/of binnen de bebouwde kom geldt geen verplichting tot afscherming van het pluimvee. Zij hebben wel de mogelijkheid de AI-gevoelige dieren te vaccineren.

Met ingang van 21 november 2005 heb ik de Tijdelijke regeling ter wering van Aviaire Influenza II conform bovenstaande en op enkele andere punten aangepast.

Het conceptplan voor vaccinatie van hobbydieren is voor een eerste maal besproken met de Europese Commissie. Gelet op de gevoeligheid en complexiteit van de materie, is een zorgvuldige uitwerking vereist. Dit heeft tijd nodig omdat meerdere aspecten, bijvoorbeeld met betrekking tot monitoring en borging van handelsstromen, in beschouwing dienen te worden genomen. Bij de uitwerking betrek ik de belangenorganisaties en de deskundigen en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Over dit plan heb ik voorts advies gevraagd aan de Commissie van Deskundigen. Alleen een gedegen en onderbouwd voorstel heeft immers kans van slagen bij de Europese Commissie en de overige lidstaten. In dit licht is de steun vanuit de Commissie Landbouw en Plattelandsontwikkeling van het Europese Parlement voor de mogelijkheid van preventief vaccineren, als alternatief voor afschermen of ophokken, een positief signaal.

Handhaving maatregelen
Door de Algemene Inspectiedienst (AID) en de douane wordt toegezien op de naleving van de maatregelen die in het kader van de vogelgriep zijn geïmplementeerd. Het algemene beeld is dat de maatregelen goed worden nageleefd.

Uit de controles van de AID blijkt dat bij de commerciële pluimveebedrijven de afschermplicht zeer goed wordt nageleefd. Op een enkele uitzondering na, zijn er tot nu toe geen overtredingen geconstateerd. Bij de houders van hobbydieren is het beeld meer gedifferentieerd. Bij de controles van de afgelopen vier weken is gebleken dat ruim 600 hobbyhouders niet aan de regels voldeden. Aan de hobbyhouders is voorlichting gegeven over de te nemen maatregelen. De komende tijd zullen er bij deze groep hercontroles plaatsvinden. De hobbyhouders die nog steeds niet de nodige voorzorgsmaatregelen hebben genomen, zullen eerst een officiële waarschuwing krijgen. Als zij daarna nog steeds niet voldoen, zal een dwangsom worden opgelegd.

Door de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) zijn tot nu toe 17 pluimveetransporten naar Rusland en Oekraïne geregistreerd die aan de voorschriften voor extra reiniging en ontsmetting moeten voldoen. De VWA houdt hier toezicht op. Ten aanzien van het tentoonstellingsverbod is door de VWA in ruim 30% van de 343 aanvragen geen ontheffing verleend voor het organiseren van een tentoonstelling met pluimvee, loopvogels en postduiven. Door de douane zijn bij de reizigerscontroles meerdere malen etenswaren in beslag genomen. De uitvoering van deze controles vindt plaats op basis van risicoanalyses van de met vogelgriep besmette landen.

Internationaal
In de afgelopen maanden is er veel vooruitgang geboekt bij de totstandkoming van de nieuwe EU-bestrijdingsrichtlijn voor AI. Mede dankzij de Nederlandse inzet, zijn de mogelijkheden voor vaccinatie verruimd en wordt er een risicobenadering toegepast bij de bestrijding van laagpathogene AI. Naar verwachting zal over deze richtlijn in december overeenstemming worden bereikt in de Landbouw- en Visserijraad en het Europees Parlement.

Van 7 - 9 november jl. is in Genève een conferentie over de mondiale situatie rond vogelgriep gehouden, georganiseerd door de FAO, WHO, OIE en de Wereldbank. Er is onder meer besproken welke maatregelen, technische hulp en bijbehorende budgetten in de besmette landen nodig zijn. Er was brede consensus over de maatregelen die nodig zijn om de risico's van vogelgriep en grieppandemie te verkleinen. Nederland heeft actief aan deze conferentie deelgenomen. Ter financiering van deze maatregelen zal op 17 en 18 januari 2006 in Beijing een Internationale Donorconferentie worden gehouden.

Bij het leveren van technische assistentie aan besmette landen is een goede internationale coördinatie en aansturing door de Verenigde Naties (VN) en aanpalende organisaties van groot belang. De VN heeft daarom in oktober de voormalig WHO-topman David Nabarro aangesteld als speciaal coördinator voor het voorkomen van een grieppandemie en de bestrijding van de vogelgriep.

Nederlandse steun aan derde landen
Zoals ik meermalen heb aangegeven, ben ik een groot voorstander van een actieve bestrijding van het virus aan de bron. Zowel uit oogpunt van diergezondheid als ter voorkoming van een grieppandemie.

Nederland kan door zijn grote expertise op het terrein van vogelgriep een belangrijke internationale bijdrage leveren aan het verminderen van risico's die uit deze dierziekte voortvloeien. Mijn ministerie en het ministerie van VWS werken op dit moment samen bij de bestrijding van vogelgriep in Indonesië onder coördinatie van de VN-organisaties FAO en WHO. In dit kader wordt er technische ondersteuning en expertise verleend ten behoeve van de bestrijding. Deze maand gaat er een deskundigenmissie naar Indonesië om in samenwerking met de lokale deskundigen ondersteuning te verlenen bij het versterken van de veterinaire infrastructuur, het trainen van experts, vaccinontwikkeling en advisering over beschermingsmaatregelen voor de bevolking. Daarnaast wordt door mijn ministerie ook technische ondersteuning en expertise geleverd aan de FAO en aan Roemenië en China.

Indien er zich nieuwe relevante ontwikkelingen voordoen zal ik u nader informeren.

De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,

dr. C.P. Veerman