Erasmus MC
17-11-2005: Meer aandacht voor sociale
aspecten in evaluaties van ICT toepassingen in de zorg
In evaluaties van ICT toepassingen in de gezondheidszorg is de
aandacht deels verschoven van technische aspecten naar de rol van
menselijke, sociale en organisatorische aspecten. Dit is een
voorwaarde voor het begrijpen van succes en falen van
informatie-systemen in de zorg concludeert Arjen Stoop, onderzoeker
aan het Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg van het Erasmus
MC. 25 november aanstaande promoveert hij op het proefschrift
'Evaluating ICT Applications in Health Care: Studies from a
Sociotechnical Perspective'.
ICT toepassingen in de zorg zijn informatiesystemen die zijn ontworpen
voor artsen, verpleegkundigen en andere gezondheidszorg professionals,
of voor patiënten. Het belang van evaluaties blijkt wel uit vele
mislukte implementatietrajecten van dit soort informatiesystemen. Deze
mislukkingen zijn veelal te wijten aan het ontbreken van
behoeftenonderzoek onder de gebruikers, gebrekkige implementatie of
slecht aansluiten van het informatiesysteem bij het dagelijkse werk
van zorgprofessionals.
In zijn proefschrift gaat de onderzoeker in op de relatie tussen het
ontwerpen, implementeren en gebruiken van ICT toepassingen in de zorg
en de rol die evaluatie kan spelen bij het verhogen van de
succeskansen. Hij hanteert een sociotechnisch perspectief, waarin de
wisselwerking tussen technologie en de bestaande praktische, sociale
en politieke omgeving wordt benadrukt om succes en falen van
technologieën te begrijpen.
Stoop concludeert dat de afgelopen 10 jaar meer aandacht is ontstaan
voor de beperkingen van kwantitatieve onderzoeksmethoden en de
(potentiële) meerwaarde van een gecombineerd gebruik van kwantitatieve
en kwalitatieve onderzoeksmethoden voor evaluaties. Daarnaast ziet hij
een verschuiving van aandacht voor technische aspecten naar de rol van
menselijke, sociale en organisatorische aspecten. Dit blijkt zelfs een
voorwaarde te zijn voor het begrijpen van succes en falen van
informatiesystemen in de zorg. Tenslotte stelt hij vast dat het
noodzakelijk is om al tijdens het implementatieproces te beginnen met
evalueren. Alleen achteraf evalueren van een informatiesysteem levert
niet voldoende informatie op om een verklaring te kunnen geven voor
het succes of falen. Evaluatie gedurende de implementatie-fase kan
zelfs bijdragen aan het succes van de implementatie zélf.