PERSBERICHT - 2005-11-22

Ervaringsmuseum in Nijmegen toont alles over zien en niet-zien

Staatssecretaris opent laatste deel MuZIEum

Staatssecretaris Medy van der Laan van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap opent vrijdag 25 november de laatste onderdelen van het muZIEum in Nijmegen, het Opticum en het Retrospectrum. In dit ervaringsmuseum kunnen bezoekers op bijzondere wijze kennismaken met het wonder van zien en de onbekende wereld van het niet-zien.

De staatssecretaris activeert met een druk op de knop de blinde Bard, gids in de tijdmachine van het Retrospectrum. Hij geeft een impressie van de nieuwe delen van het muZIEum en nodigt de staatssecretaris uit hem te volgen in de tijdmachine.

Schilderijen
Voorafgaand aan de opening van de nieuwe delen, zal ook de schilderijententoonstelling van kunstenares Ineke Disveld (Gevangen chaos) geopend worden. Dit gebeurt op een ludieke manier: dansers in kostuums gebaseerd op de figuren uit de schilderijen zullen in een speciale choreografie de kunstwerken één voor één ophangen.

Verder zal ook de oprichting van Expertisecentrum voor Veranderingsmanagement 'Les Sages' gepresenteerd worden. Les Sages is een organisatie waarin expertise en jarenlange ervaring op het gebied van ervaringsleren, coachen en veranderingsmanagement is samengebracht. Les Sages heeft een aantal programmas ontwikkeld die zowel commerciële als maatschappelijke organisaties in staat stellen veranderingen door te voeren.

muZIEum
Op 3 december 2004 is het eerste deel van het muZIEum opengegaan voor publiek. Dit betrof de onderdelen Dialoog in het donker en Het Practicum. Het muZIEum is een initiatief van Stichting Bibliotheek Le Sage ten Broek (LSB). De bibliotheek voor aangepaste literatuur heeft als doel de emancipatie van blinden en slechtzienden te bevorderen. Met het muZIEum wil LSB een platform bieden rondom het thema zien en niet-zien. Door bezoekers bewust te maken van het wonder van zien en de wereld van de blinden zichtbaar te maken wil het muZIEum verder bijdragen aan wederzijds begrip, integratie, acceptatie en gelijkwaardigheid.

Opticum
In het Opticum (foto boven) ervaart de bezoeker de essentie van het zien. Hoe werkt zien eigenlijk? Bezoekers nemen letterlijk een kijkje in het oog. Wat gebeurt er allemaal in het oog en de hersenen voordat er beeld ontstaat? Zien we eigenlijk wel wat we denken dat we zien? Er zijn fascinerende optische illusies te aanschouwen, zoals een roterend gezichtsmasker waarvan de holle kant niet waarneembaar is door onze hersenen. Of een object waarbij de richting van het licht bepaalt of we diepte zien of juist een bolling.

Een primeur in het Opticum: het grootste tot nu toe gemaakt hologram. Om dit hologram beter te kunnen bekijken moeten bezoekers over een visuele kloof. Hoe prettig zullen bezoekers zich voelen, lopend op het glas boven de optisch oneindige diepte?

Biomotionlab
In het Biomotionlab bemerken bezoekers hoe de hersenen met minimale informatie bestaande uit enkele stipjes op een zwart vlak, uitgebreide informatie krijgen over menselijke beweging, persoonlijke kenmerken, geslacht en emotie. Wat ziet iemand die slechtziend is? Bezoekers kunnen zelf ervaren hoe slechtzienden de wereld waarnemen.

Uit de antieke brillen en instrumentencollectie, beschikbaar gesteld door Visser Contactlenzen, zijn er historische brillen, monocles en andere kijkhulpen uit alle tijden, optische instrumenten, de eerste contactlens en nog vele mooie, bijzondere en curieuze instrumenten te zien.

Verder kunnen bezoekers in het verkwikkende lichtbad ondervinden welke werking licht en kleur hebben op hun stemming. Het lichtbad is een oase van kleur en licht. Bezoekers nemen plaats in zeer comfortabele stoelen. Een lichtshow voert hen vervolgens mee langs het hele spectrum.

Retrospectrum In het Retrospectrum (foto rechts) maken bezoekers met een spectaculaire tijdmachine een tijdreis door de eeuwen heen. Bijvoorbeeld naar Noviomagus in de Romeinse tijd. Of naar een middeleeuwse jaarmarkt. Werden blinde mensen gedoemd tot bedelen of juist als ziener vereerd? En hoe stond het leven ervoor ten tijde van de industrialisatie? De blinde Bard voert de bezoekers mee terug in de tijd. Bovendien ontdekken de bezoekers in het Retrospectrum de relatie tussen de cockpit van een Spitfire (gevechtsvliegtuig in WOII) en de oogheelkunde en zijn ze getuige van een staaroperatie.

Dialoog in het donker
Dialoog in het donker is een ontdekkingstocht door de wereld van het niet-zien. Het is een zeer bijzondere ervaring voor de ziende bezoeker. In Dialoog in het donker valt absoluut niet te zien, maar wel te ruiken, voelen, proeven en horen. Met behulp van de andere zintuigen beleven bezoekers tijdens hun wandeling in totale donkerte alledaagse situaties op een hele bijzondere en onbekende manier. Ze worden begeleid door een blinde gids die hen helpt en vertelt over zijn of haar leven als niet-ziende. De dialoog die daaruit tot stand komt is de grondslag van het concept.

Enkele reacties van bezoekers:
Een van de meest indrukwekkende rondleidingen die een mens ooit zal krijgen. Een unieke belevenis, eigenlijk verplichte kost." "Heel apart! Wat ben ik afhankelijk van mijn ogen! Interessant om te 'zien' hoe je met je andere zintuigen je moet proberen te redden. Heel indrukwekkend en 'blikverruimend' over het mens zijn..

Practicum
In het Practicum van het muZIEum kunnen bezoekers leren te zien met handen en oren. Ze maken kennis met het brailleschrift en de verschillende brailleermethodes. In de professionele geluidsstudio worden gesproken boeken opgenomen. Daarnaast is te zien hoe het gesproken materiaal wordt verveelvoudigd in de reproductie. Bezoekers kunnen van alles zelf uitproberen. Bijvoorbeeld een brief of kaartje in braille schrijven naar familie of vrienden. Of stukje voorlezen uit uw favoriete boek in de opnamestudio. En hoe speelt u vier-op-een-rij zonder te kunnen zien? Probeer dit, of een van de andere gezelschapsspellen maar eens zelf zonder te zien.

Schilderijententoonstelling Ineke Disveld Gevangen chaos Het muZIEum presenteert een bijzondere expositie, naadloos aansluitend bij de themas van het ervaringsmuseum over zien en niet-zien. De Nijmeegse Ineke Disveld maakt, geheel intuïtief, verwarrende en intrigerende schilderijen. Onmogelijke perspectieven en visuele illusies doen een beroep op de kijker. Ineke Disveld schept orde en wanorde in een verwarrende wereld. Ze is geboren in Zuid Afrika en opgegroeid in Nederland. Deze achtergrond is terug te vinden in haar werk.

Ineke over haar werk:
Ik probeer de afstand tussen denken en zien te overbruggen door bewust te kijken en het binnenste naar buiten te keren. Dit uit zich in krachtige, figuratieve voorstellingen samengesteld uit vierkanten en driehoeken, die de tijdloosheid van het denksysteem weergeven. Gecombineerd met stereografie en soms optisch bedrog manipuleer ik de interpretatie: Je ziet het of je ziet het niet.

Zie ook: www.inekedisveld.com .

De expositie is te zien van 25 november 2005 t/m 12 februari 2006 op zaterdag, zondag en feestdagen.

Ervaringsmuseum
Het mag duidelijk zijn dat het muZIEum niet zomaar een museum is, maar een waar ervaringsmuseum. Direct bij binnenkomst begint de ervaring al. Vanuit een heldere en licht entree worden de bezoekers door een steeds donker wordend trappenhuis met vervreemdende effecten naar boven geleid. Halverwege confronteert een groot scherm met een storm aan beelden hen met de hoeveelheid visualiteit in onze wereld. Eenmaal boven aangekomen heerst de absolute duisternis.

Informatie
Het muZIEum bevindt zich vlakbij het centraal station in Nijmegen. Nieuwe Marktstraat 54a, 6511 AA Nijmegen. Tel: 024-382 81 81. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 13.45-17.00 uur, zaterdag, zondag en feestdagen (25 december en 1 januari gesloten) 12.00-18.00 uur. Dialoog in het donker is op woensdag, zaterdag, zondag en feestdagen te ervaren. Voor groepen en scholen gelden andere openingstijden. Het is verstandig vooraf voor Dialoog in het donker te reserveren. Dit kan via 024-3828181. Meer informatie: www.muzieum.nl