Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid
Aan de Voorzitter van de Vaste Commissie voor SZW Postbus 90801
2509 LV Den Haag
van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 22 Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA 's-GRAVENHAGE Telefax (070) 333 40 33
Uw brief Ons kenmerk
AV/PB/2005/91700
Onderwerp Datum
Aanvullende vragen inzake wetsvoorstel 30104 25 november 2005
In deze brief beantwoord ik de vragen die door uw commissie zijn gesteld naar aanleiding van het
wetsvoorstel tot wijziging van de Pensioen- en spaarfondsenwet en enige andere wetten in verband
met de implementatie van richtlijn nr. 2003/41/EG van het Europees Parlement en de Raad van de
Europese Unie van 3 juni 2003 betreffende de werkzaamheden van en het toezicht op instellingen
voor bedrijfspensioenvoorziening (PbEG L 235/10).
De leden van de CDA-fractie vragen of de minister verwacht dat buitenlandse pensioeninstellingen
zich in Nederland zullen vestigen of dat Nederlandse pensioeninstellingen zich in het buitenland
zullen vestigen, mede omdat de eisen gesteld door de toezichthouders in andere lidstaten wellicht
lager zullen zijn.
Zoals ik ook in memorie van antwoord op dit wetsvoorstel heb aangegeven kan ik deze vraag op
voorhand lastig beantwoorden. Ik heb in ieder geval tot op heden geen signalen ontvangen van
Nederlandse fondsen dat zij een vertrek naar een andere lidstaat overwegen. Ik ben het niet eens
met de suggestie dat een eventueel lichter toezichtregime voor Nederlandse pensioenfondsen een
reden voor vertrek naar het buitenland is. Sociale partners die het fonds besturen en die de
pensioenregeling als arbeidsvoorwaardelijke afspraak tot stand brengen, hebben groot belang bij
het waarborgen van de overeengekomen pensioentoezeggingen. Het financieel toetsingskader, dat
daartoe zorg draagt, is dan ook in nauw overleg met DNB en sociale partners tot stand gekomen.
Dat neemt uiteraard niet weg dat in bepaalde gevallen sociale partners kunnen besluiten hetzij hun
pensioenregeling in een andere lidstaat onder te brengen, hetzij hun pensioenfonds naar het
buitenland te verplaatsen. Die keuze staat hen vrij en het is juist de bedoeling van de richtlijn dit
mogelijk te maken.
Ook is de vraag in hoeverre pensioeninstellingen uit een andere lidstaat voor Nederland kiezen als
vestigingsklimaat op voorhand lastig te beantwoorden. In de memorie van antwoord heb ik al
gezegd dat wellicht juist het financiële toezichtregime in Nederland
2
aantrekkelijk is, omdat het FTK zorgt voor het waarborgen van de pensioenaanspraken waarbij
vanuit financieel oogpunt sprake is van een stabiel stelsel.
Verder heeft Nederland met de intrekking van de kapitaalsbelasting op vermogensvorming een
eerste stap gezet voor een gunstig belastingklimaat voor beleggingsinstellingen.
Voorts vragen de leden van de CDA-fractie of de Europese uitvoeringspraktijk een punt van
overweging is bij het nader invullen van de regelgeving. Dat geldt in ieder geval niet voor het FTK.
Daarbij is het Nederlandse pensioenstelsel het uitgangspunt. Om dat stelsel te kunnen behouden
moet er met een hoge mate van zekerheid op kunnen worden vertrouwd dat toegezegde
pensioenen ook daadwerkelijk tot uitkering komen. Daartoe is een wettelijke kader opgesteld, dat
is afgestemd op de Nederlandse situatie en waarbij de bescherming van de deelnemers het
uitgangspunt is. Hoewel aanpassing van dat kader uiteraard altijd mogelijk zal zijn, zal daarbij de
regelgeving in de andere lidstaten niet bepalend zijn.
De vraag van de leden van de CDA-fractie of de PSW nu volledig aangepast is aan de richtlijn kan
ik bevestigend beantwoorden. Grensoverschrijdend deelnemerschap is nu mogelijk. De leden
vragen of alle barrières voor grensoverschrijdend verkeer zijn weggenomen. Dat is niet het geval,
omdat in de richtlijn zelf aan het grensoverschrijdend deelnemerschap voorwaarden zijn gesteld. In
artikel 20 is bepaald dat onverminderd "de nationale sociale en arbeidswetgeving op het gebied
van de organisatie van de nationale pensioenstelsels, daaronder begrepen verplichte deelneming en
het resultaat van collectieve arbeidsovereenkomsten (..)" grensoverschrijdend deelnemerschap
mogelijk is. Voor Nederland betekent dit dat de verplichtstelling onverkort van toepassing blijft. In
die zin ondervinden werkgevers die onder de verplichtstelling vallen barrières voor
grensoverschrijdend verkeer. Zij kunnen hun pensioenvoorziening immers niet in een andere lidstaat
onderbrengen.
De leden van de CDA-fractie vragen waarom ik op termijn nadere bepalingen heb aangekondigd
om beheer en bestuur te splitsen. Zoals ik ook in memorie van toelichting op het wetsvoorstel heb
aangegeven is de implementatie van deze richtlijn een eerste stap op weg naar een Europese markt
voor pensioenvoorzieningen. Naar verwachting leidt de implementatie van de richtlijn tot een
nieuwe dynamiek op de Europese pensioenmarkt. Vanuit die gedacht heb ik het zinvol geacht om
te kijken naar een nieuw model dat bestand is tegen deze dynamiek en de mogelijke kansen kan
benutten.
Daarbij zou een model passen waarin in beginsel alle activiteiten die samenhangen met
arbeidsvoorwaardelijke pensioenarrangementen op de vrije markt plaatsvinden, met uitzondering
van dat wat in essentie het wezen van een pensioenfonds is, te weten het zelf organiseren van
solidariteit door werkgevers en werknemers.
Tot slot vragen de leden van de CDA-fractie of Nederland bereid is een initiërend rol te spelen
binnen de Europese Raad van Ministers. Nederland neemt al actief deel in het proces van de open
methode van coördinatie op het terrein van pensioenen. In dat kader wordt informatie uitgewisseld
met andere lidstaten en komen "goede voorbeelden" aan de orde.
Nederland zelf acht het huidige drie pijler pensioensysteem waarin een mix van omslagfinanciering
en kapitaaldekking is terug te vinden een goed voorbeeld om de financiële houdbaarheid van een
pensioenstelsel in het zicht van de vergrijzing te verbeteren.
3
Ook de maatregelen op het terrein van vervroegde uittreding zijn een voorbeeld in het streven naar
verlenging van het arbeidzame leven om het pensioenstelsel financieel houdbaar te houden en
bovendien om voldoende arbeidskracht te houden in een vergrijzende samenleving.
De Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(mr. A.J. de Geus)
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid