Ingezonden persbericht

EMBARGO tot vrijdag 25 november 10.00 uur

Slachtoffers Japanse concentratiekampen vechten al 60 jaar voor hun recht

SVJ biedt petitie aan Pieter Omzigt (CDA) van de Vaste Tweede-Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan.

Het begon allemaal met de aanval door de Japanners op de Amerikaanse basis Pearl Harbour. Nederland verklaarde direct na Amerika en Engeland de oorlog aan Japan. De overgave van Nederlands-Indië aan de overmacht van Japanse strijdkrachten kwam snel en kort daarop werden de mannen in krijgsgevangenkampen opgesloten en alle vrouwen en kinderen in kampen geïnterneerd.
Drieëneenhalf jaar hebben zij een vreselijke tijd doorgemaakt met honger, ondervoeding, ziekte en mishandeling. Velen hebben het eind van de oorlog niet gehaald.
De zogenaamd van "niets wetende" Japanse keizer gaf tegen het einde van de strijd de opdracht aan zijn leger alle Vervolgingsslachtoffers, in het geval van een geallieerde invasie, zonder meer te liquideren. "Loot all, Kill all and leave no traces", zo eindigt de keizerlijke instructie!

Gestolen en weggewerkt
Na de oorlog de balans opmakend waren de meesten niet alleen enkele of meerdere dierbaren kwijt, maar hadden zijn ook al hun vermogen en bezittingen verloren. In beslag genomen, geroofd en naar Japan getransporteerd of vernietigd! Geroofde kapitalen en schatten uit heel Zuidoost Azië zijn met schepen van het Rode Kruis ook naar de Filippijnen afgevoerd en verstopt op last en medeweten van de Japanse Keizer -die zogenaamd boven alles stond en van niets af wist! De Stichting zou wel eens willen weten waar dat allemaal gebleven is.

Koele ontvangst bij terugkeer
De ontvangst in ons land van de uit Indië terugkerende Nederlanders was zo koel, dat de regering het onlangs nodig vond om een "GEBAAR" van 1.822 euro te maken. Overigens is dit bedrag voor de Vervolgingsslachtoffers uit de Jappenkampen kleiner uitgevallen dan oorspronkelijk bedoeld, omdat het Indisch Platform, dat niet- representatief is en niet op een democratische wijze tot stand is gekomen, vond dat het bedrag moest worden gedeeld met een twee keer zo grote groep die buiten de kampen is gebleven.

De enige die het begrepen waren onze koninginnen
De enige mensen die het echt hebben begrepen zijn onze koninginnen geweest. In 1945 zei Koningin Wilhelmina: "Ten besluite spreek ik tot alle Nederlanders. Wij zijn aan onze driekleur, die ons in deze jaren zo dierbaar is geworden, verplicht te toonen, dat het ons diepe ernst is met onze dankbaarheid tegenover al deze vrouwen en mannen, die het beste gaven voor Nederland, voor ons Rijk en voor ons. Het is onze ereplicht hen niet teleur te stellen." In 1991 moest haar kleindochter, H.M. koningin Beatrix de Nederlandse regering er nog aan herinneren dat: "Velen van mijn landgenoten hebben de oorlog niet overleefd. Zij die wel zijn teruggekomen blijven getekend door de herinnering. Aan hun leed is daardoor nog altijd geen einde gekomen."
Uitstervend ras
De slachtoffers van de Japenkampen beginnen een uitstervend ras te worden. van de ruim 142 duizend slachtoffers zijn er een goede 35 duizend in leven. Een weduwe van een KNIL militair schreef in 1971 nog aan het Kabinet De Jong: "Laat ze de laatste jaren dat ze nog leven denken dat er toch nog iets van hun leed is vergoed. ... Ik hoop dat u met alle ministers en kamerleden er nog eens gezamenlijk voor gaat zitten en met zijn allen tot de conclusie komt dat deze oude schuld voorrang heeft en tot uitbetaling overgaat."

Japan en Indonesie gevrijwaard
Japan heeft nooit een schadevergoeding betaald. Dat hoefde zij ook niet volgens het Vredesverdrag van San Francisco uit 1951. Immers Japan moest zo snel mogelijk een sterke economische macht moeten worden om tegenwicht te kunnen bieden aan het snel opkomend communisme in Zuidoost-Azië. De ingrijpende gevolgen van deze politieke beslissing werd daarmee afgeschoven op de schouders van de burgers, ambtenaren en militair personeel die zojuist drieëneenhalf jaar ellende hadden overleefd. De zaak werd terug verwezen naar Indonesie, maar kort daarna schold de Nederlandse regering Indonesie haar schulden kwijt. Onze regering had toen die schulden op zich moeten nemen.

Afschuiven
En hiermee begon het grote zwijgen en afschuiven. Aan elke organisatie of stichting, die het waagde voor de financiële belangen van de kampslachtoffers op te komen werd welwillend geadviseerd, dat de zaak weer zou worden geopend, wanneer ze een nieuw gezichtspunt konden produceren. Dat kan de SVJ inmiddels overduidelijk. En wederom krijgt zij geen gehoor.

"Helaas, is deze zaak 60 jaar na de Tweede Wereldoorlog nog steeds niet te een einde gekomen. We zijn van het kastje naar de muur gestuurd, van het ene ministerie naar het andere. Van de ene regering naar de ander. Van Japan, naar Nederlands-Indie, naar Indonesie, weer terug naar Nederland. We zijn gehoord door ontelbare commissies. Zoet gehouden met talloze uitspraken en beloftes. De meest recente smoes is dat we eerst maar eens met andere organisaties moesten samengaan", zegt drs Jan de Jong, voorzitter van de Stichting Vervolgingsslachtoffers Jappenkamp tijdens een congres van zijn Stichting in het World Forum Convention Center vandaag in Den Haag.

Politiek lijkt bang
Nog steeds is door de politiek geen oplossing aangedragen voor deze blijkbaar heikele en langdurige kwestie. Men wil er de vingers niet aan branden. De politiek wil de SVJ niet te woord staan. Op uitnodigingen om haar congres bij te wonen of zitting te nemen in een discussieforum bleef het verdacht stil. "En nog stiller werd het toen we een petitie aan de kamer wilde aanbieden. Men had nog niet eens het fatsoen om te reageren, uitzonderingen daargelaten. Het ontbreekt ten ene malen aan politieke wil om deze zaak tot een bevredigend einde te brengen." Uiteindelijk bleek Pieter Omzigt (CDA) bereid om de petitie aan de Vaste Tweede-Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport in ontvangst te nemen.

Net als de weduwe in 1971 doet de SVJ een beroep op het kabinet om bij elkaar te gaan zitten en gezamenlijk te besluiten om nu eindelijk eens de Finale Afrekening te realiseren. Dit maal doet zij een beroep op het Kabinet Balkenende. Naar de mening van het bestuur van SVJ de enige kans om tot een dergelijke beslissing te komen. Omdat Premier Balkenende de kwestie van de nationale normen en waarden hoog in het vaandel heeft. "Veel hoop hebben we daar niet op", zegt Jan de Jong. "Tijdens ons laatste gesprek van de week op het ministerie van VWS liet men ons weten dat wij ons maar bij het Indisch Platvorm moesten vervoegen. Een organisatie die ons in het verleden besodemieterd heeft notabene, door aan mensen die echt in een kamp hadden gezeten minder uit te betalen dan mensen die er buiten waren gebleven. Kortom, het afschuiven gaat door."

Voorbeeld aan andere landen nemen
De behandeling die de slachtoffers van de Japaners hebben ontvangen wijkt zeer sterk af van de behandeling die de Vervolgingsslachtoffers van het Nazi-regime in Nederland hebben gekregen. En ook met de behandeling die Japanse Vervolgingsslachtoffers van de andere, geallieerde, landen.

De Jong: "Wij eisen een FAIR deal. Een Finale, Allesomvattende, Integrale en Rechtvaardige regeling! Alleen dan kan het Indische kampboek op een waardige wijze gesloten worden." Nederland kan een voorbeeld nemen aan de Britse premier Blair en het Britse parlement die deze onrechtvaardigheid onderkenden. De Engelse regering heeft in 2000 aan al haar Vervolgingsslachtoffers van de Jappenkampen een compensatie aangeboden van ongeveer 10.000 engelse ponden. Let wel aan mensen die vlak na de oorlog allen hun salarissen over de oorlogstijd hadden uitbetaald gekregen. Landen als Australië, Canada, Noorwegen en Nieuw-Zeeland hebben dit voorbeeld inmiddels gevolgd.

De maat vol
Wat De Jong en zijn bestuur betreft is de maat vol. " We hebben ze de kans gegeven. Een open brief aan de premier, uitnodigingen om met ons te praten, om ons congres te bezoeken, het heeft allemaal niet mogen baten. Er rest ons nog maar een ding en dat is de Staat een proces aan doen. Alleen, juristen kunnen dat weer zo lang rekken. Dat hoeven ze niet zo heel lang meer te doen. De meeste slachtoffers zijn immers op leeftijd. Ik hoop nu maar dat onze strijdkrachten in Afganistan, Irak of voormalig Joegoslavie niets gebeurt. Want wanneer zo onverhoopt in krijgsgevangenschap raken, zou hun salaris en pensioen wel eens kunnen worden stopgezet. Het is tenslotte niet de eerste keer dat dat is gebeurd", besluit De Jong.

Over de SVJ
De Stichting Vervolgingsslachtoffers Jappenkamp is in juli 2001 opgericht door kampers voor kampers, omdat geen enkele Indische organisatie de specifieke belangen bleek te behartigen van de overlevenden van de Japanse concentratiekampen 1942-1945. De Stichting behartigt de belangen van de slachtoffers van de Japanse concentratiekampen in Nederlands-Indië en andere door Japan bezette gebieden in Zuidoost Azië en spreekt de staat aan op haar volkenrechtelijke aansprakelijkheid ten opzichte van de Vervolgingsslachtoffers van de Japanse concentratiekampen uit het voormalige Rijksdeel in de Oost.
---

Noot voor de redactie (