Schoolkeuze: 'veilige haven' belangrijker dan zwart of wit
Onderzoek en debatavond: 'Hoe kiezen ouder een basisschool voor hun
kind?'
In Nederland sturen veel autochtone ouders hun kind niet meer naar
basisscholen die zwart dreigen te worden of halen hun kind er zelfs
van af: de zogehete 'witte vlucht'. De Wetenschapswinkel van de
Universiteit van Tilburg onderzocht in opdracht van het Landelijk
Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie de schoolkeuzemotieven
van allochtone en autochtone ouders in een multiculturele wijk.
De 'witte vlucht' is een klemmend probleem geworden in onze
samenleving. Ouders zijn bang dat, door een stijgend aantal allochtone
leerlingen op school, hun kinderen minder aandacht zullen krijgen.
Tegelijkertijd kiezen andere ouders juist voor een zwarte school omdat
hun kinderen daar meer aandacht krijgen, mede door extra subsidie voor
kleinere klassen en betere begeleiding. Student Sociologie Toine
Metselaar onderzocht schoolkeuzemotieven in twee Tilburgse wijken. 86
ouders vulden een uitgebreide vragenlijst in en Metselaar hield 15
diepte-interviews met ouders.
Kwantitatieve analyses van de schriftelijke vragenlijsten laten zien
dat er bij ouders etnische vooroordelen bestaan bij de schoolkeuze, en
dat de mate van etnische vooroordelen afhangen van het soort
vraagstelling. Wanneer in het algemeen wordt gevraagd naar
schoolkeuzemotieven zijn ouders toleranter dan bij een concretere
vraagstelling. 15% zegt dat etnische samenstelling een rol speelt in
de schoolkeuze; 50% geeft aan het (helemaal) eens te zijn met de
stelling "het is een probleem als de school veel meer allochtone
kinderen zou krijgen". Hoog opgeleide ouders blijken toleranter te
zijn dan laag opgeleide ouders.
De (etnische) opvattingen van de ouders zijn niet onveranderlijk en
eenduidig. Ouders blijken verschillende ideaal- en schrikbeelden te
hebben ten aanzien van scholen met (grote) aantallen allochtone
leerlingen. Allochtone ouders kiezen voor een zwarte school vanwege de
kwaliteit van het individueel gerichte onderwijs of vanwege de eigen
cultuur op school. Autochtone ouders kiezen voor een zwarte school om
hun kinderen in contact te laten komen met andere culturen. Redenen om
niet voor een zwarte school te kiezen zijn de taalachterstand van
allochtone kinderen die de ontwikkeling van de andere kinderen zou
tegenhouden. Een andere veelgenoemde reden, door autochtone én
allochtone ouders, is dat een zwarte school de integratie belemmert.
Niet alle opvattingen over etniciteit bij de schoolkeuze kunnen onder
de noemer 'etnisch vooroordeel' worden geschaard, stelt Metselaar. Hij
benadrukt dan ook dat voorzichtigheid is geboden bij het trekken van
conclusies wanneer ouders aangeven dat zij vanwege de etnische
samenstelling van een school niet voor de school kiezen. Ouders willen
vooral kwaliteit en meten dit af aan samenstelling van de
leerlingpopulatie. Ouders vinden ook persoonlijk contact met het
schoolteam belangrijk en vertrouwen in de directeur. Uiteindelijk
zoeken zij vooral een veilige haven voor hun kind.
Debatavond
Naar aanleiding van dit onderzoek wordt op dinsdag 29 november een
debatavond over schoolkeuzemotieven van ouders georganiseerd door de
Wetenschapswinkel, Brabant Balie en het Landelijk Bureau ter
bestrijding van Rassendiscriminatie. Titel van het debat is 'Kies niet
wit, kies niet zwart, kies bewust!'. Locatie is De NWE Vorst, Willem
II straat 49, Tilburg. Aanvang: 20.00 uur.
Wetenschapswinkel
De Wetenschapswinkel is een dienst van de Universiteit van Tilburg die
tot doel heeft om de aanwezige kennis op de Universiteit open te
stellen voor non-profit organisaties. Zij kunnen voor een gering
bedrag onderzoek laten uitvoeren door studenten, die hiermee de kans
krijgen om hun onderzoeksvaardigheden te ontwikkelen.
Noot voor de pers
Journalisten zijn van harte welkom om het debat op 29 november bij te
wonen. Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen
met de Wetenschapswinkel, tel: 013 466 2645, e-mail: a.koster@uvt.nl.
De onderzoeker, Toine Metselaar, tel: 013 468 2614, e-mail:
t.e.metselaar@uvt.nl. Of de opdrachtgever, Landelijk Bureau ter
Bestrijding van Rassendiscriminatie, Marjan Möhle, tel. 010 2010201,
mohle@lbr.nl.
Voor informatie over het debat: Brabant Balie, Moniek IJzermans, tel.
013 580 0666, bb@antenna.nl. Het onderzoek van Toine Metselaar is
verkrijgbaar via www.uvt.nl/wetenschapswinkel/.
Universiteit van Tilburg