Persbericht

Aandacht voor studeren met handicap neemt toe; Impuls-prijzen toegekend aan projecten voor deskundigheidsbevordering

Onvoldoende oplossingen voor studiebelemmeringen wegens handicap

29 november 2005 ­ Ruwweg veertigduizend studenten met een lichamelijke handicap, dyslexie, psychische klachten of chronische ziekte ondervinden belemmeringen tijdens hun studie aan universiteiten en hogescholen. Voor het merendeel van deze belemmeringen bestaan er echter geen of ontoereikende oplossingen. Veel instellingen werken echter aan verbeteringen: er komen plannen en er gebeurt meer aan begeleiding en voorlichting voor deze groep. Ook neemt het gebruikmaken van regelingen toe. Dit zijn enkele van de uitkomsten van een door het Verwey-Jonker Instituut uitgevoerd onderzoek 'Studeren met een handicap II' dat nu is gepresenteerd. Het onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut is uitgevoerd in opdracht van handicap + studie, expertisecentrum voor onderwijs en handicap. In 2001 heeft het Verwey-Jonker Instituut een soortgelijk onderzoek uitgevoerd.

'De resultaten bevestigen dat er een relatief hoog percentage studenten te kampen heeft met functiebeperkingen en daarvan hinder ondervindt tijdens hun studie', zegt Jan Westgeest, bij handicap + studie verantwoordelijk voor kwaliteitsbeleid, ondersteuning van onderwijsinstellingen en deskundigheidsbevordering. 'Wel zien we dat de afgelopen vier jaar de begeleiding is toegenomen en de voorlichting verbeterd. Dat heeft echter niet tot oplossingen geleid. Gezien het feit dat de respondenten aangeven dat medestudenten en docenten geen of te weinig inzicht hebben in wat het betekent om te studeren met een functiebeperking, denken wij dat een verbreding van het draagvlak op de werkvloer dringend nodig is. Met name denken we dit te bereiken door meer aandacht voor deze problematiek te vragen en door deskundigheidsbevordering. Daarom zijn inmiddels zogeheten Impulsprojecten gestart, die tot doel hebben de deskundigheid over studeren met functiebeperkingen bij onderwijsinstellingen te vergroten.'

Volgens het onderzoek hebben naar schatting 60.000 à 75.000 van de ruim half miljoen studenten in het hoger onderwijs een of meer functiebeperkingen. Als gevolg hiervan ervaren zo'n 40.000 studenten belemmeringen bij onder meer het bestuderen van schriftelijk materiaal, het afleggen van examens, bijwonen van hoorcolleges, het maken van werkstukken, het samenwerken, het presenteren en het volgen van stages. Volgens het onderzoek zijn er voor driekwart van deze studenten geen oplossingen voorhanden die deze belemmeringen verzachten of wegnemen.

De onderzoekers constateren wel een verdubbeling van het gebruikmaken van specifieke regelingen voor aanpassingen, maar dit gebruik blijft veelal nog beperkt tot minder dan de helft van de studenten met een handicap. Ook krijgen nu meer studenten dan in 2001 begeleiding en is de bekendheid met regelingen en specifieke faciliteiten duidelijk toegenomen (al meldt meer dan de helft op voorhand geen informatie hierover vanuit de onderwijsinstelling te hebben ontvangen), maar dit alles heeft niet geleid tot de noodzakelijke oplossingen. De studenten zelf vragen om meer flexibiliteit (bij examens, rooster, stages, deadlines voor inlevering van werkstukken), gerichter rekening houden met beperkingen, alsmede meer en specifiekere begeleiding. De gevolgen van de ervaren belemmeringen zijn: studievertraging bij meer dan de helft van deze studenten (het vaststellen van studie-uitval viel buiten het bestek van dit onderzoek), minder goede studieprestaties, overal zelf achteraan moeten gaan en minder tijd voor ontspanning of een bijbaantje. Eenderde deel van de studenten ervaart hierdoor ook negatieve financiële gevolgen.

Impulsprijs voor deskundigheidsbevorderende projecten Het ministerie van OCW heeft in 2004 een bedrag van ¤ 3.000.000 beschikbaar gesteld voor het vergroten van de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. handicap + studie heeft hiervoor IMPULS 2004 ontwikkeld, een programma dat bestaat uit onderwijsprojecten uitgevoerd door onderwijsinstellingen, voor deskundigheidsbevordering, voorlichting en de ontwikkeling van hulpmiddelen. handicap + studie heeft aan twee van deze projecten een prijs toegekend Het criterium voor de prijs is dat het project resultaten heeft opgeleverd die ofwel barrières slechten, ofwel uniek in uitvoering en uitstraling zijn. De stuurgroep van het Impuls-programma is gevraagd te fungeren als jury. Deze bestaat uit mr. E.M. d'Hondt, voorzitter VSNU, prof. dr. F. Leijnse, voormalig voorzitter HBO-Raad en drs. M Geven, lid op voordracht van de studentenorganisaties. De winnaars zijn: Hogeschool Rotterdam met het project: 'Leg de rode loper uit voor Pabo-studenten met dyslexie'. Motivering van de jury: bij veel Pabo-instellingen leeft nog de gedachte dat een leerkracht met dyslexie niet kan afstuderen, laat staan voor de klas kan staan. Dit project heeft niet alleen een 'leerroute' gemaakt, die studenten met dyslexie helpt om de opleiding af te ronden, maar heeft ook aangetoond dat de afgestudeerde leerkrachten met succes een baan in het onderwijs kunnen hebben.

Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht, met het project: '100 wegen naar de kunst'. Motivering van de jury: de hogeschool heeft, naast deskundigheidsbevordering voor docenten, op een manier die het kunstonderwijs waardig is, in diverse seminars studenten laten spelen met het thema 'studeren met een functiebeperking'. Daarmee is een uitstekend beeldvormings- en bewustwordingsproces in gang gezet met een aantal bijzondere en ludieke producten, waarover ook een mooi boekje is gemaakt.

De prijs bestaat uit een bedrag van ¤ 10.000, een oorkonde, en een kunstwerk(je) met h+s-logo en Impulsinscriptie. Het geldbedrag moet besteed worden aan de verdere implementatie/verspreiding van de resultaten. Te denken valt aan werkconferenties, een cursus, demonstratielessen of een symposium. Over het Verwey-Jonker Instituut
Het Verwey-Jonker Instituut is een onafhankelijk, landelijk werkend bureau voor sociaal-wetenschappelijk onderzoek te Utrecht. Het onderzoek is beleidsgericht, evaluatief, strategisch en adviserend. Drie perspectieven staan daarbij centraal: dat van burgers, instellingen en overheden. De uitkomsten van onderzoek zijn bruikbaar voor aanpassingen in het beleid van organisaties en overheden. Het instituut wil met behulp van onderzoek de sociale participatie van burgers bevorderen en bijdragen aan de aanpak van maatschappelijke problemen.

Over handicap + studie
handicap + studie, expertisecentrum voor onderwijs en handicap, stimuleert dat jongeren met een functiebeperking succesvol kunnen studeren in de opleiding van hun keuze in het hoger onderwijs. handicap + studie onderhoudt daartoe rechtstreekse contacten met studenten en groepen studenten met een functiebeperking. handicap + studie signaleert wat er bij hen leeft, en vertaalt hun vraag naar mogelijkheden die het onderwijs kan bieden om op deze manier tot een mentaliteitsomslag te komen. Tevens is handicap + studie een service- en informatiepunt dat ondersteuningsvragen vanuit de onderwijsinstellingen beantwoordt en deskundigheidsbevordering voor de instellingen verzorgt.

Voor de redacties,

Ingezonden persbericht