Menselijke maat zoek bij WAO-keuring
De WAO-keuringen staan bol van incidenten en onprofessioneel gedrag.
Dat blijkt uit de meldweek die de FNV twee weken geleden organiseerde.
De menselijke maat bij de WAO-keuring is zoek. Meer nog dan de nieuwe
zeer strenge keuringscriteria voor de WAO, lijken van bovenaf
opgelegde `productienormen' bij het UWV er voor te zorgen dat een
groot aantal WAO'ers zijn uitkering geheel verliest.
Het kabinet moet daarom niet alleen de onrealistisch strenge
keuringscriteria terugdraaien, maar ook de greep op de kwaliteit van
de keuringen verstevigen. Gebeurt dit niet dan gaat het met een
groeiende groep plotsklaps gezond verklaarde arbeidsongeschikten zowel
op de arbeidsmarkt als in sociaal opzicht "faliekant fout".
Dat stelt de vakcentrale FNV in het eindverslag van haar meldweek rond
de aangescherpte WAO-herkeuringen "Contouren van een verloren
generatie arbeidsongeschikten".
Verloren
Het rapport is gebaseerd op de ervaringen van 2800 WAO'ers die volgens
de nieuwe praktijk zijn herkeurd. De helft van deze groep verloor door
de nieuwe keuringen geheel of gedeeltelijk zijn WAO-uitkering. Van de
volledig arbeidsongeschikten werd 40 procent geheel arbeidsgeschikt
verklaard.
FNV vice-voorzitter Ton Heerts is geschrokken van de vele incidenten
bij de keuring en het gemak waarmee het UWV ingrijpende beslissingen
neemt. Zo klagen WAO'ers erover dat keuringsartsen aangeven geen
behoefte te hebben aan lezing van het medisch dossier.
Ook zijn eerder door de specialist vastgestelde ziektes onbekend, is
het keuringsrapport al bij voorbaat opgesteld of is een enkele
bloeddrukmeting bij een hartpatiënt al goed voor een gezondverklaring.
Een ander kreeg te horen dat wie `zes uur wakker kan blijven, ook zes
uur kan werken'.
Niet professioneel
In totaal klaagt driekwart van de WAO'ers over de professionaliteit
van de keuringsarts en gaf ruim de helft een onvoldoende. Het oordeel
over de arbeidsdeskundige was beter: een derde gaf een onvoldoende.
De indruk dat niet alleen de officiële keuringscriteria debet zijn aan
het grote aantal teruggeschroefde WAO-uitkeringen, wordt gevoed door
artsen en arbeidsdeskundigen die WAO'ers bij de keuring opzadelen met
dubbele boodschappen. Terwijl de keuringsarts "als mens" constateert
dat iemand te ziek is om te werken, volgt tegelijkertijd onder
verwijzing naar "hogerhand" het oordeel arbeidsgeschikt.
Artsen zeggen volgens WAO'ers anders "op hun kop te krijgen". Bij
WAO'ers ontstaat zo de indruk door minister De Geus of het
UWV-management gekeurd te zijn. De worstelingen van artsen en
arbeidsdeskundigen sluiten aan bij een eerder intern rapport van het
UWV. Daarin is sprake van een hoge tijdsdruk en "toenemende ethische
dilemma's".
Intussen lijken officiële cijfers van het UWV een te rooskleurig beeld
van de reïntegratie te geven: de kans om weer aan de slag te komen
blijft onverminderd klein. Van de WAO'ers, heeft slechts 5 procent na
herbeoordeling een betaalde baan of urenuitbreiding voor elkaar
gekregen. Van duurzame reïntegratie is al helemaal geen sprake:
eenderde van de WAO'ers die hun werkervaring bij de FNV meldden stond
binnen enkele maanden al weer op straat.
De FNV vreest voor het ontstaan van een "verloren generatie waarmee
het faliekant fout gaat": de uitkering valt weg, werk is er niet en
wie een eigen huis of verdienende partner heeft, krijgt helemaal
niets. Naarmate de strenge keuringen vorderen kampt een steeds groter
wordende groep met depressies en psycho-sociale klachten.
Meer toezicht
Ton Heerts, die het rapport vanmiddag overhandigt aan de vaste
Kamercommissie voor Sociale Zaken, wil dat de keuringen conform het
SER-advies worden uitgevoerd. "De aanscherping van keuringseisen moet
ongedaan worden gemaakt en het kabinet moet meer toezicht houden op de
kwaliteit van de WAO-keuring."
De FNV-voorman wijst erop dat de onzorgvuldige en absurd strenge
keuringspraktijk niet alleen de 350.000 WAO'ers treft die voor
herkeuring worden opgeroepen, maar ook iedereen die vanaf 1 januari
onverhoopt een beroep moet doen op een
arbeidsongeschiktheidsuitkering. "De vraag is of we wel met z'n allen
premie moeten betalen voor een verzekering die nauwelijks nog dekking
biedt."
6 december 2005
* Meer informatie op de FNV WAO-site
FNV