Socialistische Partij

Verdonk moet luisteren naar de gemeenten

07-12-2005 * Meer dan tachtig gemeenten hebben minister Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie in een brandbrief gedreigd hun medewerking aan het asielbeleid op te zeggen. De gemeenten vinden het onacceptabel dat er nog steeds uitgeprocedeerde asielzoekers op straat worden gezet. De SP is het van harte met de kritiek van de gemeenten eens en roept minister Verdonk op om de klachten van de gemeenten serieus te nemen.

Vanochtend hield de Vaste Kamercommissie van Justitie, waar het asielbeleid onder valt, een drie uur durende hoorzitting over de problematiek van asielzoekers die op straat terecht komen. Vertegenwoordigers van maatschappelijke en kerkelijke organisaties én de voorzitter van de directieraad van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) probeerden de Kamer ervan te overtuigen dat er gaten zitten in het asielbeleid van de minister, waardoor honderden mensen zonder middelen van bestaan op straat belanden.

Jan de Wit SP Tweede-Kamerlid Jan de Wit: "Het is helaas al jaren zo dat grote groepen asielzoekers geen recht hebben op verblijf in een asielzoekerscentrum. Mensen die een tweede aanvraag doen, mensen die een procedure starten op medische gronden, of die wachten op een uitspraak van het Europese Hof: ze staan allemaal op straat, terwijl ze volkomen rechtmatig in Nederland zijn. Als er geen noodopvang zou zijn, zouden deze mensen bij de supermarkt staan te bedelen, want werken mogen ze niet en geld krijgen ze niet. Het laatste anderhalve jaar is er echter een nieuwe groep dakloze asielzoekers bij gekomen: mensen die vanuit het Project Terugkeer op straat zijn gezet."

"Project Terugkeer" is de codenaam voor het wegwerken van de zogenaamde `groep van 26.000': uitgeprocedeerde asielzoekers die onder de oude vreemdelingenwet asiel hebben gevraagd en dus meer dan vijf jaar in Nederland zijn. Het project zou `sluitend' zijn: mensen zouden óf alsnog een status krijgen óf worden uitgezet. Na anderhalf jaar blijkt echter dat een groot deel van de mensen van wie de dossiers behandeld zijn, niet terugkeert naar het land van herkomst maar als illegaal op straat belandt. De Wit: "De gemeenten klagen terecht dat het terugkeerbeleid helemaal niet sluitend is. Veel ambassades werken niet mee aan het terugnemen van hun onderdanen, waardoor ex-asielzoekers tussen wal en schip vallen: ze mogen niet in Nederland blijven, maar weg kunnen ze ook niet. De mensen worden op een gegeven moment dakloos, want het is vrijwel onmogelijk om aan te tonen dat het niet hún schuld is dat ze niet terugkeren. En als ze eenmaal op straat staan, moet de gemeente maar zien hoe ze dat probleem oplost."

Afgelopen vrijdag heeft minister Verdonk aangekondigd dat mensen die een tweede aanvraag doen, vanaf 1 januari 2006 wel recht hebben opvang. De Wit: "Het is een stap in de goede richting, maar zoals de gemeenten al hebben aangegeven, niet meer dan dat. Ik vind dat álle asielzoekers die rechtmatig in Nederland verblijven, opgevangen zouden moeten worden. Dat zou een groot deel van het probleem oplossen. En voor wat betreft het Project Terugkeer: dat terugkeerbeleid functioneert gewoon niet. Ik hoop dat de minister luistert naar de kritiek van de gemeenten en actie onderneemt, want zo kan het niet langer. Mensen die niet terug kúnnen, hebben recht op een status."