IP/05/1674
Brussels, 21 december 2005
Commissievoorstel: Europese strategie voor een duurzaam gebruik van
natuurlijke hulpbronnen
De Europese Commissie heeft vandaag een nieuwe benadering voorgesteld
die zich richt op een duurzamer gebruik van natuurlijke hulpbronnen.
Doel is om milieueffecten die samenhangen met het gebruik van
grondstoffen zowel in Europa als wereldwijd te beperken in een
groeiende economie. De effecten van niet-duurzaam gebruik van
hulpbronnen omvatten bijvoorbeeld de verandering van het klimaat ten
gevolge van het gebruik van fossiele brandstoffen en een overmatige
exploitatie van schoon water, de bodem en sommige visbestanden. Deze
strategie richt zich op de verbetering van kennis, de ontwikkeling van
instrumenten voor follow-up en de bevordering van een strategische
aanpak in specifieke economische sectoren, zowel op lidstaat- als op
internationaal niveau. De strategie is één van de zeven `thematische'
strategieën die zijn voorgeschreven in het zesde Milieuactieprogramma
(2002-2012), en hangt nauw samen met de thematische strategie inzake
afval, die eveneens vandaag is vastgesteld.
De Europese Commissie heeft vandaag een nieuwe benadering voorgesteld
die zich richt op een duurzamer gebruik van natuurlijke hulpbronnen.
Doel is om milieueffecten die samenhangen met het gebruik van
grondstoffen zowel in Europa als wereldwijd te beperken in een
groeiende economie. De effecten van niet-duurzaam gebruik van
hulpbronnen omvatten bijvoorbeeld de verandering van het klimaat ten
gevolge van het gebruik van fossiele brandstoffen en een overmatige
exploitatie van schoon water, de bodem en sommige visbestanden. Deze
strategie richt zich op de verbetering van kennis, de ontwikkeling van
instrumenten voor follow-up en de bevordering van een strategische
aanpak in specifieke economische sectoren, zowel op lidstaat- als op
internationaal niveau. De strategie is één van de zeven `thematische'
strategieën die zijn voorgeschreven in het zesde Milieuactieprogramma
(2002-2012), en hangt nauw samen met de thematische strategie inzake
afval, die eveneens vandaag is vastgesteld.
Milieucommissaris Stavros Dimas verklaarde: "De Europese economie
gebruikt een grote hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen, vaak op een
manier die schadelijk is voor het milieu en voor de hulpbronnen
waarvan wij, en daardoor ook de toekomstige economische groei,
afhankelijk zijn. En dan heb ik het nog niet eens over onze almaar
groeiende afvalbergen. We hebben behoefte aan een overkoepelende
benadering die de gevolgen van het gebruik van hulpbronnen meet en
beleidsmakers informeert zodat we passende actie kunnen ondernemen. Zo
kunnen we een beslissende bijdrage aan duurzame ontwikkeling leveren."
Milieueffecten van het gebruik van hulpbronnen
Economische activiteiten zijn altijd een belangrijke motor voor het
gebruik van hulpbronnen geweest. De groei van de wereldeconomie houdt
gelijke tred met het gebruik van natuurlijke hulpbronnen zoals land,
bossen, flora en fauna, bodem, lucht, water, fossiele brandstoffen en
grondstoffen. Veel van de huidige gedragspatronen en technologieën
brengen echter milieueffecten voort die de toekomstige beschikbaarheid
van hulpbronnen in gevaar brengen. Het recente Millennium Assessment
Repor , dat is opgesteld onder de auspiciën van de Verenigde
Naties, toont aan dat 15 van de 24 ecosysteemdiensten die grondstoffen
leveren en het leven op aarde ondersteunen, erop achteruit gaan of op
niet-duurzame wijze worden gebruikt: deze situatie betekent een gevaar
voor onze aarde.
"Meer waarde - minder effecten - betere alternatieven"
De "Thematische strategie voor duurzaam gebruik van natuurlijke
hulpbronnen" ontwikkelt een beleidskader om de milieueffecten van het
gebruik van hulpbronnen in een groeiende economie te beperken. Ze
richt zich op "meer waarde - minder effecten - betere
alternatieven":
* meer waarde - het creëren van meer waarde terwijl minder
hulpbronnen worden gebruikt (toename in de productiviteit van de
hulpbronnen),
* minder effecten - het beperken van de algemene milieueffecten van
de gebruikte hulpbronnen (toename in de milieuefficiëntie);
* betere alternatieven - het vervangen van momenteel in gebruik
zijnde hulpbronnen door betere alternatieven, indien er geen
schoner gebruik kan worden verwezenlijkt.
De hulpbronnen moeten in hun hele gebruikscyclus aan die
doelstellingen voldoen. Alleen zo kan worden voorkomen dat
milieueffecten van één fase naar de volgende of naar andere landen
worden overgeheveld. Aangezien afval de laatste fase in de
levenscyclus van een hulpbron vormt, zal de strategie inzake
hulpbronnen belangrijke informatie opleveren voor de thematische
strategie inzake afvalpreventie en afvalrecycling, door haar te
ondersteunen bij het beperken van afval.
In de strategie voorgestelde maatregelen
In de strategie wordt voorgesteld om binnen een periode van 25 jaar
een aantal specifieke maatregelen te realiseren. Deze omvatten:
* een gegevenscentrum van de Europese Commissie om alle beschikbare
kennis over natuurlijke hulpbronnen samen te brengen en
beleidsvormers te informeren;
* een internationaal panel dat in samenwerking met het
Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) zal worden opgezet
om onafhankelijk wetenschappelijk advies te geven over de mondiale
aspecten van het gebruik van hulpbronnen;
* ontwikkeling van nationale maatregelen en programma's door de
lidstaten, onder leiding van een forum op hoog niveau met
vertegenwoordigers van de Commissie, de lidstaten en overige
belanghebbenden;
* inachtneming van de milieueffecten van het gebruik van hulpbronnen
in actieplannen voor de economische sector die de Commissie
voornemens is te ontwikkelen in het kader van haar strategie voor
groei en werkgelegenheid;
* en tenslotte de ontwikkeling tegen 2008 van indicatoren om
vooruitgang bij het bereiken van het doel van de strategie te
volgen en regelmatig te evalueren.
Thematische strategieën
De andere vijf thematische strategieën die de Commissie ontwikkelt,
hebben betrekking op luchtverontreiniging (gepresenteerd op 21
september 2005) en het mariene milieu (24 oktober 2005), evenals de
bodem, pesticiden en het stedelijke milieu.
Thematische strategieën zijn een moderne manier van besluitvorming. Ze
zijn gebaseerd op uitgebreid onderzoek en op overleg met
belanghebbenden, pakken de kwesties op een holistische manier aan,
waarbij aandacht wordt besteed aan verbanden met andere problemen en
beleidsterreinen, en bevorderen betere regelgeving.
Voor nadere bijzonderheden over de strategie inzake hulpbronnen zie
MEMO/05/497.
De complete strategie is te raadplegen op:
http://www.europa.eu.int/comm/environment/natres/index.htm
Videomateriaal over de strategie is voor televisieomroepen en -zenders
gratis beschikbaar op:
http://www.tvlink.org
---
http://www.millenniumassessment.org/en/index.aspx.
A popularised version of the Millennium Ecosystem Assessment Synthesis
Report can be found at: http://www.greenfacts.org/ecosystems/.
European Union