Steeds meer ondernemers dupe van fraude
Ruim de helft van de ondernemers in Nederland (54 procent) is in de
afgelopen twee jaar slachtoffer geworden van een economisch delict of
fraude. Dat betekent een stijging van zestien procent ten opzichte van
2003, toen het percentage nog op 38 lag. Ook wereldwijd is het aantal
gedupeerde ondernemingen gestegen, van 37 naar 45 procent in 2005. Dat
is een van de uitkomsten van de Global Economic Crime Survey 2005 van
PricewaterhouseCoopers.
Volgens het consultancybureau leden de getroffen (Nederlandse)
bedrijven in de afgelopen twee jaar gemiddeld 3,9 miljoen euro directe
schade. Onder directe financiële schade als gevolg van fraude wordt
verstaan diefstal van geld of goederen, misleiding en plagiaat. Toch
gelooft ruim de helft van de onderzochte bedrijven (55 procent) niet
dat het in de komende vijf jaar door fraude zal worden getroffen.
Daderprofiel
Uit het onderzoek blijkt verder dat geen enkele branche verschoond is
gebleven van economische criminaliteit, maar dat de financiële sector
opnieuw aan kop stond. Bovendien deden ondernemingen wereldwijd de
bittere ervaring op dat de helft van de plegers van een economisch
delict uit de eigen onderneming afkomstig was en weer een vierde
daarvan uit het topmanagement. Bij de daders uit het hogere segment
werden normvervaging, het gemakkelijk te verleiden zijn, een al te
luxe levensstijl en het overrulen van bestaande maatregelen van
interne controle door het management als belangrijkste oorzaken
genoemd. Over het daderprofiel merken de onderzoekers op dat de
typische pleger van een economisch delict rond de veertig jaar is,
sociaal onopvallend, in de regel zonder strafblad en zodoende heel
moeilijk te identificeren.
Preventie
André Mikkers, partner Crisis Management, benadrukt dat preventie
weliswaar loont, maar dat de toepassing ervan veel beter kan en moet.
Fraudepreventie is alleen effectief als het gaat om een optimale mix
van maatregelen in aanvulling op het onderlinge vertrouwen in een
organisatie. Afzonderlijke preventiemaatregelen worden nu te veel
ingegeven vanuit de gedachte we moeten iets (compliance), terwijl
integriteit nog onvoldoende een authentieke kernwaarde is geworden.
Overigens lopen Nederlandse bedrijven wereldwijd voorop in het
implementeren van preventieve maatregelen, waaronder
klokkenluiderregelingen, risk management-systemen en het formuleren
van ethische gedragscodes. Tegelijkertijd worden deze maatregelen
alleen wel minder goed gebruikt dan in de ons omringende landen, zodat
er een vals gevoel van veiligheid ontstaat. De belangrijkste les die
uit de studie kan worden geleerd, is dan ook dat het bij effectieve
fraudebeheersing gaat om het samenstel van maatregelen, aldus het
consultancybureau.
Volgens Lex Westerman van het Verbond bevestigt dit onderzoek de
eerder uitgesproken zorg van het Nationaal Platform
Criminaliteitsbeheersing (NPC) over interne criminaliteit. Met inbreng
vanuit het Verbond wordt die interne criminaliteit al aangepakt via
het veelomvattende NPC-Actieplan Veilig Ondernemen.
Verzekerd!, december 2005
Verbond van Verzekeraars