Politie Hollands Midden


Datum: 2 januari 2006

Embargo tot 3 januari 2006 15.30 uur

Nieuwjaarsspeech uitgesproken door Hoofdcommissaris J.J.M. Stikvoort van Politie Hollands Midden op 3 januari 2006.

Dames en heren,
2005 is voorbij en we staan aan het begin van 2006. Ik hoop dat het afgelopen jaar u mooie dingen heeft gebracht. Persoonlijk ben ik bij de afgelopen jaarwisselingen steeds bewuster geworden van de betekenis aan het uitspreken van "de beste wensen ". Het is zo snel gezegd: "de beste wensen". Maar de grens tussen vreugde en verdriet flinterdun is.
In 2005 zijn ons 6 collega's ontvallen. Gebeurtenissen die een diepe indruk in ons korps hebben achtergelaten. Bij het noemen van hun naam vraag ik u hen te herdenken:

. Jan Paauw
. Jan Jonker
. Cees Witjes
. Jaap Raasveldt
. Anja Niessing
. Mieke Pronk.

Ik hoop dat hun dierbaren dit verlies kunnen dragen en het nieuwe jaar, desondanks, met vertrouwen tegemoet zien.


De jaarwisseling

Dit jaar hebben we een betrekkelijk rustige jaarwisseling achter de rug. Het lijkt er op dat er minder vernielingen waren. Professioneel optreden, tijdig starten met voorbereidingen, het toepassen van nieuwe strategieën en intensief samenwerken met partners en burgers zijn succesfactoren gebleken.

U heeft misschien bij binnenkomst aan den lijve ondervonden wat onheuse bejegening met u doet. Acteurs speelden realistische voorbeelden uit de praktijk na wat burgers kunnen ervaren in contact met ons. 1/3 van de burgers is ontevreden over de politie! Om deze reden zal Politie Hollands Midden dit jaar met overtuiging investeren in: "waardering door de samenleving van de politie". Alvorens daar op in te gaan eerst een korte terugblik.


Omgeving

Nog altijd staat onze rechtsorde onder grote druk. De verwarring die in de samenleving is ontstaan na de moorden op Fortuyn en van Gogh is nog altijd aanwezig. Ook het afgelopen jaar werd gedomineerd door terrorismedreiging. Gelukkig is het in ons land niet tot aanslagen of uitbarstingen gekomen. Naar mijn stellige overtuiging hebben politiemensen daar een belangrijke rol in gespeeld door het onderhouden van veel contacten in de samenleving en vanuit het gebiedsgebonden werken. Een positie die alleen kan worden ingenomen wanneer voldoende vertrouwen in de politie van diezelfde samenleving aanwezig is: ik spreek over legitimiteit. Het zou mij wat waard zijn als óók politieke gezagsdragers zich méér bewust worden van hun verantwoordelijkheid in deze. Dat zij intelligenter reageren op gevoelens van angst, onzekerheid en onvrede! Nog altijd worden op basis van verkeerde argumenten 'oplossingen' gezocht in: méér repressie, schaalvergroting, centralisatie en nieuwe structuren. Mijn opvatting is: bestrijdt maatschappelijke dynamiek niet, ontken het ook niet, maar leidt deze, actief, in goede banen zoals een democratische rechtsstaat betaamt!

Ook het politiemanagement zou zich minder moeten laten betrekken in discussies over macht en structuren. De missie van de Nederlandse politie is duidelijk: "Waakzaam en Dienstbaar". Waakzaam en dienstbaar ten behoeve van de burger. De politie investeert in waarden als: vakmanschap, betrouwbaarheid, transparantie, consistentie en integriteit. Het zijn naar mijn mening deze waarden waarvoor de politie in het actuele debat over herziening van de Politiewet moet opkomen. Dát geeft de juiste dimensie aan discussies over al dan niet nationale politie en wie daarover moet gaan.


Resultaten 2005

Dat brengt mij bij de resultaten van ons korps. Allereerst wil ik iedereen dankzeggen voor hun bijdrage aan veiligheid in ons bewakingsgebied, want die is ook in 2005 weer toegenomen. Ook dit jaar hebben de medewerkers van Politie Hollands Midden naar behoren gepresteerd. Ik wil ook het bevoegd gezag danken voor de uitermate positieve- en constructieve houding jegens ons korps. In het korpsjaarverslag zal uitgebreid verantwoording worden gegeven van onze inspanningen. Ik beperk mij nu tot het benoemen van enkele opvallende resultaten.

Een belangrijke indicator voor de toename van veiligheid vormt het aantal geweldszaken dat ook in 2005 wederom is gedaald. Het aantal aangiften en aanhoudingen steeg echter. Het aantal aanhoudingen van inbrekers steeg eveneens ten opzichte van 2004, terwijl het aantal woninginbraken in de regio afnam en het inbraakrisico daardoor daalde van 7.7 per 1000 woningen in 2004 naar 7.1 per 1000 woningen het afgelopen jaar.

Wat flink toenam in 2005 was het aantal jeugdige verdachten van geweldsdelicten. Het aantal parketnummers ter zake steeg van 520 naar 685. Een zorgelijke ontwikkeling! Ook bedenkelijk vind ik de forse stijging van het aantal milieu-incidenten in 2005, terwijl gelijktijdig het aantal aanhoudingen van verdachten behoorlijk daalde ten opzichte van 2004. Wellicht dat onze inzet op milieuzaken nog eens nader geanalyseerd moet worden.

Operationeel is 2005 een bijzonder druk jaar geweest. Indicatoren daarvoor zijn het grote aantal verdachten dat aangehouden is en het feit dat er 7 grootschalige opsporingsteams actief zijn ingezet waarvan 3 moordonderzoeken. Daarnaast kwamen 8 gebeurtenissen in aanmerking voor opschaling naar een zogenaamd 'Staf Grootschalig Bijzonder Optreden'.

2005 was het derde jaar van de landelijke convenantperiode. Afgelopen jaar leverde Politie Hollands Midden méér dan 10.000 rechtbankzaken en bijna 12.000 verdachten aan, waarvan een derde betrekking had op onze beleidsprioriteiten. Ook de ' Veelplegersaanpak ' is in 2005 naar behoren uitgevoerd. Er werden 265 zogenaamde veelplegerszaken aan Justitie aangeleverd en 128 personen ondergingen de veelplegersaanpak. Ook kan ik u melden dat bijna alle afspraken die wij drie jaar geleden met de minister hebben gemaakt in het landelijk convenant, gehaald worden. Inclusief het ziekteverzuimpercentage, dat ten opzichte van 2004 wel is gestegen, maar voor 2005 nog altijd op een lage 5,8% uitkomt.

Nog niet alles is op het gewenste niveau. Zo blijft de belangrijkste indicator "tevredenheid over het laatste politiecontact" wat mij betreft te ver achter bij onze ambitie.

Onze afspraken met betrekking tot milieu staan nog ter discussie. Wij hebben in ieder geval in 2005 niet voldaan aan de doelstelling met betrekking tot de aanpak van fraude, ook niet aan die over vreemdelingentoezicht. Voor wat betreft deze beide onderwerpen worden in 2006 duidelijke maatregelen genomen.


Bedrijfsvoering 2005

Het interne doorontwikkelingstraject, in 2004 gestart en bedoeld om het korps meer resultaatgericht te maken, is ook in 2005 stevig doorgezet en begint duidelijk aan betekenis te winnen. Ook het komende jaar zal hiermee doorgegaan worden. Van belang te melden is dat in twee basisteams is gestart met de pilot 'Kwalitatieve formatie'. Het doel is te onderzoeken en te ervaren hoe teamchefs, verantwoordelijk voor de veiligheid in hun gebied, optimaal door een verantwoorde bedrijfsvoering kunnen worden ondersteund. Eind van dit jaar vindt evaluatie plaats.

Ook is het afgelopen jaar wederom méér geïnvesteerd in vakmanschap en leiderschap. In mijn ogen cruciaal omdat vakmanschap de kern van ons bestaansrecht is en leiderschap verbindt vakmanschap aan zingeving en effectiviteit. Deze beide elementen vormen zodoende de basis van onze burgercontacten.

Zorgpunt was (en is) de bezetting van de basisteams. Het aantal hoofdagenten is behoorlijk teruggelopen. Dit was overigens voorzien! Instroom van nieuwe medewerkers vanuit de opleiding heeft in 2005 nauwelijks plaatsgevonden, als consequentie van de packagedeal in relatie tot de wijziging van het opleidingssysteem. Vanaf 2006 en de jaren daarna zal de bezetting in de teams duidelijk gaan toenemen. Per kwartaal komen er zo'n twintig nieuwe medewerkers uit de opleiding bij. Gelijktijdig wordt de regio ook verplicht méér te investeren in nieuwe prioriteiten. Ik noemde in dit verband al fraudebestrijding en versterking van het vreemdelingentoezicht. Hiervoor zal capaciteit worden vrijgemaakt door het onttrekken aan bestaande activiteiten en door efficiencyverbetering omdat exogene financiering niet aan de orde is. Dit vraagt wel opnieuw kiezen, ook door ons bevoegd gezag!
De korpsleiding heeft daarbij de nadrukkelijke intentie de operationele bezetting van basisteams en het opsporingsproces eerder te versterken dan te consolideren. Het komt er dus op neer dat in 2006 fors zal worden ingezet op: efficiency; in- en externe samenwerking; en verdere professionalisering van vooral ondersteunende functies in ons korps. Een beweging die past in de ontwikkeling naar een Resultaatgericht Korps.


Het nieuwe jaar: waakzaam en dienstbaar

Het bestaansrecht van politie Nederland is verwoord in de term: "Waakzaam en Dienstbaar". Wanneer wij als politie worden ervaren als een waakzame en dienstbare organisatie verwerven wij waardering, steun en gezag, anders gezegd: legitimiteit. Legitimiteit betekent dat wij in de ogen van de burger als politie ertoe doen! Burgers waarderen de politie! Juist die waardering door de samenleving over de politie ontwikkelt zich echter negatief. Burgers waarderen de politie dus steeds minder. Ruim 1/3 van de bevolking is ronduit ontevreden over ons functioneren. Ik krijg daar letterlijk buikpijn van.

Politiewerk dat niet gewaardeerd wordt, leidt tot afname van legitimiteit. Geen legitimiteit betekent geen respect! Geen respect betekent géén zeggenschap. Géén zeggenschap leidt tot formeel juridisch en vooral repressief optreden. Repressief optreden leidt tot verharding van de samenleving en uiteindelijk tot een politie die niet meer in staat is criminaliteit effectief te bestrijden, tekort schiet in haar handhavingstaak en niet langer een verbindende factor in de samenleving kan zijn. "Positieve waardering door de samenleving over de politie" is dan ook het hoogste goed waarnaar ik streef. Sterker: ik verwacht dat ook van iedere medewerker in mijn korps!

Waardering moet verdiend worden. Het gaat er dus niet om of wij zelf vinden dat we goed of zinvol bezig zijn, maar wat de burger vindt! Te vaak vinden wij zelf dat we goed hebben gehandeld om dan, soms tot onze verbazing en irritatie, te ervaren dat ons optreden niet wordt gewaardeerd! Vergelijk het met het kopen van een auto. Dat de nieuw aangeschafte auto rijdt, is niet voldoende voor waardering. Dat is toch het minste wat je van een nieuwe auto mag verwachten!! Andere aspecten rond de koop van een auto leiden tot waardering, zoals: veiligheid, geboden service en goede voorlichting. Dit geldt ook voor het politiewerk. Er is in de samenleving terecht een soort 'basisniveau van verwachtingen' over de politie. Daaraan voldoen is voor de burger niet meer dan normaal, niet meer dan logisch.
Waardering door de samenleving verkrijg je door iets toe te voegen aan dat basisniveau. Wat de burgers willen is dat zij serieus genomen worden, dat zij zien dat de politie iets doet en dat ze enig resultaat ervaren. Vanuit hun verwachtingsniveau verwachten burgers in situaties een daadwerkelijke reactie van de politie en verwachten niet te ervaren of te horen waarom wij niets doen en zeker niet dat hun zaak geen prioriteit heeft!! Het gaat om "actieve wederkerigheid". Dat stelt eisen aan ons. Aan ons optreden, aan ons gedrag!

Om positieve waardering van de samenleving over ons functioneren te herwinnen wordt in 2006, onder leiding van de directeur Politie Petra Bakker, gestart met een gericht verbeteroffensief. Dit programma zal ons allemaal raken, het heeft de hoogste prioriteit. Voor de duidelijkheid, het wordt niet weer iets "erbij", het vormt de basis van ons werk, ons vak. Belangrijk is dat wij meer doordrongen raken van wat wij als politie en als individuele politiefunctionaris willen en vooral moeten uitstralen.
Met andere woorden: welke betekenis wordt daadwerkelijk gegeven aan onze missie: "Waakzaam en dienstbaar"? Wij gaan vooral de bejegening van burgers en de communicatie stevig verbeteren. Ik doel dus in eerste instantie op gedragsverandering van alle medewerkers van Hollands Midden. Maar ook het actief informeren van aangevers over de behandeling van hun aangifte, vergroten van de beschikbaarheid- en bereikbaarheid, verbeteren van externe communicatie en het opzetten van klantenpanels zullen items zijn.

Hiertoe zullen intern werkwijzen en protocollen worden aangepast en worden functioneringsgesprekken en werkoverleggen erop gericht. Tevens worden er trainingen en themabijeenkomsten georganiseerd.
Maar ook zal anders met klachten worden omgegaan. Ik verwacht bij dit alles een zeer actieve, leidende rol van de leidinggevenden in mijn korps. Als sluitstuk overweeg ik, concrete bindende resultaatafspraken met leden van het korps managementteam te maken over hun persoonlijke bijdrage aan de verbetering van waardering door de samenleving. En in lijn hiermee betekent het dat ik het bevoegd gezag zal voorstellen dat ook met mij te doen.

'Waardering door de samenleving' over de politie kan alleen maar toenemen door tot op het individuele niveau empathisch, dat wil zeggen met gevoel voor de ander te handelen. Dat geldt overigens ook voor de contacten onderling en met partners. Ik heb het dan ook niet over techniekjes en kunstjes maar over kwaliteiten waaraan iedere medewerker van Politie Hollands Midden moet voldoen: vakbekwaam, transparant, consistent, integer en vooral empathisch! Om vast te stellen in hoeverre wij er in slagen waardering door de samenleving te herwinnen zal er gemeten gaan worden. Ik hoop volgend jaar bij deze gelegenheid u een aantal resultaten te mogen presenteren.

Uit mijn betoog mag u opmaken dat de positieve waardering door de samenleving over het optreden van de politie zonder meer voorrang heeft.


Voornemens

Ik kom tot een afronding door u nog een aantal voornemens voor 2006 te melden. In 2005 is het rapport Posthumus verschenen, naar aanleiding van de Schiedammer Parkmoord, verschenen. Dit rapport bevat een negental aanbevelingen die inmiddels zijn vertaald in opdrachten aan de regio's. Het heet nu: "Verbeterprogramma Opsporing en Vervolging". Implementatie van de adviezen zal stevige gevolgen hebben voor de organisatie en werkwijze van het opsporingsproces en de financiën van mijn korps. Overigens onderschrijf ik de voorgestelde adviezen van harte.

Politie Haaglanden en Politie Hollands Midden hebben in 2005 de intentie uitgesproken op een aantal terreinen intensief te gaan samenwerken. In 2006 zijn ieder geval twee onderwerpen concreet aan de orde. De Technische Recherche, ook in het licht van het rapport Posthumus, en het Observatieteam. Aan een eventuele samenwerking zijn door beide korpsen wel voorwaarden verbonden. Zo moet samenwerking minimaal dezelfde kwaliteit voor minder euro's of meer kwaliteit voor dezelfde euro's opleveren. Andere voorwaarden zijn die van 'gelijkwaardigheid' en behoud van inzet op eigen korpsprioriteiten. En uiteraard balans tussen de belangen van de betrokken medewerkers en van de organisatie.

In 2006 zal eveneens met voorrang en hopelijk met veel inspiratie werk worden gemaakt van maatregelen ter bevordering van diversiteit. Niet vanuit modernistische opvattingen maar vanuit pure noodzaak. Medewerkers uit allochtone groepen hebben wij maar al te hard nodig om de ingewikkelde wereld om ons heen beter te begrijpen zodat wij de goede dingen doen en de dingen goed doen!! Meer vrouwen in alle geledingen in onze organisatie draagt bij aan een meer evenwichtige cultuur. Minder valide medewerkers zijn volwaardige medewerkers die vaak juist iets extra's brengen. Het doet mij deugt te melden dat wij heel recent inmiddels drie slechtziende mensen hebben kunnen aanstellen. Daarnaast roep ik leidinggevenden op bewuster te luisteren en te begrijpen wat onze jonge medewerkers in onze organisatie brengen. Wellicht meer van hun cultuur overnemen in plaats van bestaande cultuur op hen overbrengen! Ik zelf zal het komende jaar gericht onze jonge medewerkers groepsgewijs uitnodigen hun ervaringen en opvattingen met mij te delen zodat wij als regio er ons voordeel mee kunnen doen.

In 2006 zullen de ontwikkelingen met betrekking tot de Veiligheidsregio en de Gemeenschappelijke Meldkamer doorgaan. Het afgelopen jaar zijn belangrijke stappen gezet om deze samenwerking te versterken. Op 12 januari zal Politie Hollands Midden haar handtekening zetten onder een convenant met de partners in de Veiligheidsregio. Daarmee worden voorbereiding op - en afhandeling van grootschalige incidenten en rampen, de integrale veiligheid en de GMK meer een gezamenlijke verantwoordelijkheid van politie, brandweer, ambulance, GHOR en gemeenten. Een complex proces, maar we maken goede vorderingen.


Tot slot

Zo de resultaten overziend en het oprechte geloof dat wij er in zullen slagen waardering door de samenleving te doen toenemen heb ik groot vertrouwen in al die collega's die dag in dag uit midden in die samenleving staan en die daarmee dus de meest bepalende factor zijn. Dat geldt ook voor de leidinggevenden in ons korps. Nog meer dan in het verleden geldt voor hen daadwerkelijk verantwoordelijkheid te nemen zodat de goede dingen worden gedaan en dat deze goed worden gedaan. Het gaat u en de uwen allen persoonlijk heel goed in 2006.

Dames en heren,
Ik wil met u een toost uitbrengen op het nieuwe jaar;
Het gaat u en ons korps goed, wij herwinnen de waardering van de samenleving,
Een goed en gezond 2006!!


Noot voor de redactie /

Politie Hollands Midden