Nederlandse Vereniging van Journalisten
JURYRAPPORT FOTOJOURNALIST VAN HET JAAR
(10 januari 2006)
Allereerst wil de jury bij de vaststelling van de prijs voor de beste
Nederlandse fotojournalist van het jaar haar zorg uitspreken over de
afwezigheid van goed doordachte en geconcentreerd gefotografeerde
onderwerpen die de Nederlandse samenleving beroeren. Vaak blijven de
vaderlandse onderwerpen beperkt tot bezoekjes van het Koninklijk Huis
aan molens, fabrieken en vaarten of politici in contact met burgers.
Als een fotograaf zich al bezighoudt met de problematiek van de
multiculturele samenleving blijft hij geregeld steken in prachtig
gefotografeerde, maar oppervlakkige waarnemingen.
De jury gist naar de oorzaken. De afwezigheid van een consistente
poging om de problemen van onze samenleving vast te leggen kan liggen
aan het economisch tij ofwel de bezuinigingsdrift van
krantendirecties, aan het gebrek aan lef bij redacties en fotografen
om tijd en geld te steken in diepgravende reportages, en aan de
tegenwerking die fotografen in Nederland ondervinden bij de
uitoefening van hun werk.
Het kost tegenwoordig meer energie om toegelaten te worden in een
Nederlands asielzoekerscentrum dan in een buitenlands rampgebied. In
Nederland dreigt de vrijheid van nieuwsgaring weggeregisseerd te
worden door angstige functionarissen die geen verantwoordelijkheid
durven te nemen.
De jury constateert dat meer en meer fotografen hun broodheren en dus
hun onderwerpen in het buitenland zoeken. Zij zou deze tendens graag
gekeerd zien en beseft dat zijzelf niet meewerkt aan een dergelijke
omslag door zelf een fotograaf tot beste fotojournalist van het jaar
2005 te verheffen, die zijn sporen de laatste jaren vooral in de
buitenlandse verslaggeving verdiend heeft. Het niveau waarop Geert van
Kesteren in 2005 heeft gefotografeerd rechtvaardigt echter in de ogen
van de jury deze uitverkiezing volledig.
Van Kesteren heeft een buitengewoon goed geredigeerde inzending
verzorgd, waarin slechts een enkele foto gemist kon worden. De
inzending bevat een verslag van de verwoestingen van de tsunami,
vooral vastgelegd in Atjeh, een beeldreportage van de honger in Niger
en het effect van mijnbouw op natuur en mens in Guatamala.
Van Kesteren is al eerder in 1988 gekozen tot fotojournalist van het
jaar en is uitgegroeid tot een excellente fotograaf die de indruk
maakt de materie geheel te beheersen. Hij gebruikt alle stijlmiddelen
om zijn verhaal neer te zetten, de gestage opbouw van sfeer, zowel in
zwart wit als in kleur, het portret, de afstand, de overzichtsfoto,
natuurfotografie, klein leed om groot leed te schetsen, het detail dat
tranen in de ogen laat springen, het zorgvuldig geplaatste knock-out
beeld. Als Geert van Kesteren met zijn camera heeft rondgelopen in een
rampgebied krijgt de toeschouwer een totale boekhouding van de
catastrofe te zien, en zal hij voortdurend verrast en soms geshockeerd
worden door Van Kesterens nietsontziende zeer originele
fotografenblik.
Twee foto's illustreren bij uitstek Van Kesterens vermogen om een
gecompliceerde ramp terug te brengen tot een indringend, alleszeggend
beeld. Ten eerste: de foto van het lijk van een jongetje dat in zijn
hand een speelgoedmotortje omklemt. Ten tweede: het zwaar ondervoede
kind dat in een band bengelt. Een ieder heeft zijn eigen associaties,
maar ze zijn bij deze beelden onontkoombaar.
De jury meent dat Geert van Kesteren met deze diepgravende reportages
werk van internationale allure heeft ingeleverd. Ze hoopt echter,
denkend aan het belang van de Nederlandse fotografie, dat Van Kesteren
en een Nederlands printmedium bij een volgende gelegenheid
overeenstemming kunnen bereiken over de verslaggeving in beeld van een
essentieel onderwerp uit de Nederlandse samenleving.
Peter van Dijk, juryvoorzitter
07 januari 2006