Gemeente Utrecht
college stemt in met functioneel ontwerp hov-om de zuid
Het college van burgemeester en wethouders heeft het Functioneel Ontwerp
voor de HOV-busbaan tussen Utrecht CS en De Uithof vastgesteld. Het
Functioneel Ontwerp is de uitwerking van het tracé Noordligging waarvoor het
college in april 2004 heeft gekozen. In het ontwerp wordt de busbaan vanaf
de Adama van Scheltemabaan parallel aan en op hoogte van het spoor richting
De Uithof aangelegd.
De busbaan Om de Zuid is een belangrijke schakel in het HOV-netwerk en
verbindt Utrecht CS met De Uithof langs de zuidkant van de binnenstad. Op
deze route worden dagelijks ruim 25.000 passagiers met de bus vervoerd.
HOV-bussen op dit traject rijden nu nog altijd via de Bleekstraat en het
Ledig Erf richting De Uithof. Met de komst van HOV-Om de Zuid wordt deze
route dus ontlast en verbetert de dienstverlening doordat bussen gaan rijden
over een vrijliggende busbaan die slechts op een beperkt aantal plekken met
andere wegen kruist. Daarnaast komt met de aanleg van HOV-Om de Zuid het
Randstadspoorstation Vaartsche Rijn een stap dichterbij. Bedoeling is om de
aanleg van de busbaan tegelijkertijd met de spoorverdubbeling tussen Utrecht
CS en Lunetten te realiseren. Op station Vaartsche Rijn wordt het mogelijk
voor treinpassagiers over te stappen op de HOV-bus richting De Uithof.
Daardoor hoeven veel mensen niet via het Centraal Station te reizen,
waardoor ze korter onderweg zijn en Utrecht CS wordt ontlast.
HOV-Om de Zuid is nu uitgewerkt in een zogenoemd Integraal Programma van
Eisen (IPvE) en Functioneel Ontwerp (FO). In dit ontwerp zijn de reacties
uit de consultatieronde naar aanleiding van de haalbaarheidsstudie uit 2003
waar mogelijk opgenomen. In het ontwerp wordt de vrije busbaan vanaf Utrecht
CS parallel aan en op hoogte van het spoor aangelegd. Bij de Vaartsestraat
wordt de busbaan via een hellingbaan op hoogte van de sporen gebracht. Ter
hoogte van de Pelikaanstraat maakt de busbaan deels gebruik van het huidige
spoortalud, dat daar wordt vervangen door een keerwand. Bij de Algemene
Begraafplaats Soestbergen daalt de busbaan weer naar straatniveau om
vervolgens in Maarschalkerweerd van het spoor af te buigen en uit te komen
op de Laan van Maarschalkerweerd. Hier komt de busbaan naast de bestaande
weg te liggen. Het ontwerp van de vrije busbaan in Maarschalkerweerd houdt
rekening met de ecologische waarden van het landschap en wordt bij de Laan
van Maarschalkerweerd zo ingepast dat verkeer van en naar de sportvelden de
baan zo min mogelijk hoeft te kruisen. Via het kruispunt op het
Herculesplein sluit de busbaan aan op de Weg tot de Wetenschap en vervolgens
op de bestaande HOV-baan in De Uithof.
Wethouder Abrahamse nam bij het collegebesluit een minderheidsstandpunt in.
Hij kan niet instemmen met het tracédeel van HOV-Om de Zuid door
Maarschalkerweerd (deel Waterlinieweg tot de Weg tot de Wetenschap), omdat
dat een door hem ongewenste verstedelijkingsdruk in dit gebied oplevert.
Naar zijn mening biedt het huidige planologische regime voor
Maarschalkerweerd, zoals vastgelegd in het Regionaal Structuurplan, de
Structuurvisie en het geldende bestemmingsplan, onvoldoende waarborgen om
deze verstedelijking, als gevolg van de komst van HOV, te voorkomen.
Gevolgen voor geluid en luchtkwaliteit
Behalve een voorstel voor het ontwerp van de busbaan, bevat het IPvE/FO ook
een overzicht van aandachtspunten die bij de aanleg van nieuwe
infrastructuur spelen. Dit zijn onder andere onderzoek naar de gevolgen van
de busbaan voor de geluidsbelasting, de luchtkwaliteit en de inpassing ten
opzichte van overige infrastructuur. Wat de geluidsbelasting betreft wordt
op het grootste deel van het tracé van HOV-Om de Zuid binnen de geldende
geluidsnormen gebleven. Door de hoge ligging van de busbaan, parallel aan
het spoor, en de plaatsing van geluidsschermen vermindert de geluidsoverlast
op het tracé langs het spoor zelfs ten opzichte van de huidige situatie. Ter
hoogte van de toekomstige woontoren aan het Herculesplein worden de
geluidsnormen na aanleg van HOV-Om de Zuid wel overschreden. Deze
overschrijding wordt echter niet zozeer door het busverkeer veroorzaakt,
maar met name door de toename van het autoverkeer in de toekomst. In de
vervolgfase zal de inpassing van de busbaan hier nog verder worden
geoptimaliseerd om te voldoen aan de Wet geluidhinder.
Ook wat de luchtkwaliteit betreft wordt in het verstedelijkte gebied waar de
busbaan Om de Zuid door wordt aangelegd, binnen de normen gebleven. Als de
bussen over de nieuwe busbaan rijden, komt dit zelfs ten goede van de
luchtkwaliteit op de huidige (tijdelijke) route. Zo heeft de aanleg van
HOV-Om de Zuid positieve gevolgen voor de luchtkwaliteit op het zuidelijk
deel van de Catharijnesingel, het Ledig Erf, de Venuslaan en de Rubenslaan.
Op verschillende plaatsen langs het nieuwe tracé in de nabijheid van de A27
worden de normen voor luchtkwaliteit wel overschreden. Deze overschrijding
wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het verkeer op de A27. De
luchtkwaliteit binnen de invloedssfeer van de A27 is echter een stedelijk
probleem dat op landelijk niveau moet worden opgepakt. In de vervolgfase
worden de gevolgen van HOV-Om de Zuid voor de luchtkwaliteit nog nader
onderzocht.
Bomen
Het IPvE/FO besteedt ook aandacht aan de gevolgen van de busbaan voor de
aanwezige monumenten en groenvoorzieningen. Ook hier zijn nog enkele
aandachtspunten die om verder onderzoek vragen. Zo moet worden bekeken welke
invloed de nieuwe busbaan heeft op een aantal bomen aan de rand van Algemene
Begraafplaats Soestbergen. Uitgangspunt is de bomen op de begraafplaats te
behouden. Gezien de leeftijd en kwaliteit van de bomen is het de vraag of
dat voor alle exemplaren ook echt mogelijk is.
Inspraak
Op het IPvE/FO is inspraak mogelijk. In de periode van 18 januari tot en met
28 februari 2006 kunnen belanghebbenden hun reactie geven op het ontwerp.
Tijdens deze periode ligt het IPvE/FO ter inzage bij de wijkbureaus Oost en
Binnenstad, het Informatiecentrum Utrecht (vanaf 11 februari a.s. in de
Neudeflat) en bij de publieksbalie van de Dienst Stadsontwikkeling aan de
Ravellaan. Ook vindt op 7 februari a.s. een inloopavond plaats waar
bezoekers het ontwerp kunnen inzien, een interactieve presentatie kunnen
bekijken en vragen kunnen stellen aan de projectmedewerkers. De
inspraakreacties zullen worden voorzien van een gemeentelijke reactie waarna
deze door het college worden vastgesteld. Deze reacties zullen waar mogelijk
en wenselijk in een volgend ontwerp van de vrije busbaan worden opgenomen.
In 2006 starten eveneens benodigde procedures, waaronder een procedure voor
het verkrijgen van vrijstelling van het geldende bestemmingsplan. De start
van de realisatie van de busbaan is voorzien in 2007.
Noot voor de media;
Voor meer informatie kunt u bellen met Casper van Riet, Bestuurscommunicatie
Stadhuis, tel. (030) 286 11 48.
Utrecht, 12 januari 2006