Klap tegen hoofd kan tot hormonale stoornissen leiden
Jbartstra
Klap tegen hoofd kan tot hormonale stoornissen leiden
Patiënten die op wat voor manier ook een flinke klap tegen het hoofd hebben gehad,
kunnen daar allerlei hormonale ontregelingen aan overhouden. Dit bemoeilijkt de
revalidatie maar kan ook later een veelheid aan klachten geven, die variëren van
vermoeidheid, depressie, traagheid van denken, onvruchtbaarheid en seksuele problemen tot
verminderde spierkracht, overgewicht en een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Zo'n
20 tot 30 procent van de patiënten met een doorgemaakt schedeltrauma krijgt
hormonale stoornissen. Tot voor kort werd hier weinig aandacht aan besteed. Dat is een
gemiste kans, want de gevolgen zijn relatief goed te behandelen.
Op donderdag 19 januari wordt in Karel V in Utrecht een symposium gehouden over hormonale
uitval na een hersentrauma. Volgens de initiatiefnemers, endocrinoloog Hans Koppeschaar
en revalidatiearts Gerard Ribbers moet bij patiënten met een schedeltrauma
routinematig de ontwikkeling van de hormonale functies worden gevolgd. Ook vinden ze dat
bij iedere patiënt met vage klachten zoals vermoeidheid, depressie,
concentratieproblemen en "niet zo goed meer mee kunnen komen" altijd moet worden gevraagd
of ze misschien in het verleden een klap tegen het hoofd hebben gehad.
De oorzaak is als volgt: midden in het hoofd zit een orgaantje zo groot als een erwt:
hypofyse. Dit maakt een veelheid hormonen waaronder groeihormoon, prolactine - een
hormoon dat de melkproductie bij vrouwen regelt - en antidiuretisch hormoon (ADH), dat
regelt hoeveel water door de nieren wordt uitgescheiden. De hypofyse regelt ook de
aanmaak van schildklierhormoon, de geslachtshormonen en de stresshormonen adrenaline en
cortisol. De hypofyse zit met een dun steeltje vast aan de hypothalamus - een deel van de
hersenen - maar ligt ook min of meer gefixeerd in een benig deel van de schedel: de sella
turcica of het Turkse zadel. Bij een hersenschudding bijvoorbeeld door een
verkeersongeluk of een sportongeval, kan zowel de hypofyse als de hypofysesteel
beschadigd raken.
Eén van de eerste hormonen die bij beschadiging van de hypofyse uitvalt, is
groeihormoon. Gebrek aan groeihormoon geeft bij volwassenen verlies van spiermassa,
toename van buikvet, verminderde botmineraaldichtheid, verhoging van het schadelijke
LDL-cholesterol, emotionele labiliteit en depressie. Ook uitval van de geslachtshormonen
treedt relatief snel op. Bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd wordt dat snel opgemerkt
doordat de menstruatie uitblijft, maar bij mannen zijn de klachten vager: lusteloosheid,
vermoeidheid, verminderd libido en erectiestoornissen. Al deze klachten kunnen ook pas na
jaren ontstaan, waardoor de relatie met het ongeluk niet meer wordt gelegd.
Voor meer informatie voor de pers:
dr. Hans Koppeschaar: (UMC Utrecht) tel: 030-2504472 of 030 2506304
dr. Gerard Ribbers: (Rijndam Revalidatiecentrum, Rotterdam) tel. 010 2412411
Tijdens het Congres op 19 januari: Marc Houbiers 06 28570127 of Netty Dorrestijn 06
53364715 of Grand Hotel Karel V Utrecht 030 2337555