Kamerbrief Verslag van bezoek aan India, oktober 2005
Aan
de Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA 's-GRAVENHAGE
Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n)
19 januari 2006 BEB/DIO/OM/
5728175
Onderwerp
Verslag van mijn bezoek aan India, oktober 2005
Inleiding
Van 20 tot en met 26 oktober jl. heb ik een bezoek gebracht aan India. Ik werd vergezeld
door een zakelijke missie van meer dan 50 bedrijven onder leiding van Bernard Wientjes,
voorzitter VNO-NCW. De deelnemende bedrijven waren voor het merendeel afkomstig
uit de sectoren ICT, gezondheidszorg, biotechnologie, infrastructuur en logistiek, energie
en milieu, en agribusiness. De missie stond in het teken van innovatie en bilaterale
betrekkingen in een globaliserende economie. Het bezoek vormde een belangrijk
onderdeel van de Nederlandse inspanningen om aan te sluiten bij de indrukwekkende
economische ontwikkeling van India.
Tijdens een intensief programma, waarbij achtereenvolgens Mumbai, Bangalore en
afsluitend New Delhi werden bezocht, hebben ontmoetingen plaatsgevonden met zeven
ministers, waaronder met mijn counterpart van Handel en Industrie, Kamal Nath.
Daarnaast voerde ik gesprekken met de Reserve Bank of India, het Investment Committee
(beide Mumbai), en de Planning Commission te Delhi. Ook stonden diverse bezoeken aan
Nederlandse bedrijven, gevestigd in India, en toonaangevende Indiase bedrijven op het
programma.
Bevindingen en uitkomsten
Algemeen
In het algemeen was ik onder de indruk van de economische ontwikkelingen in India. Na
zichzelf jarenlang van de buitenwereld te hebben afgesloten, opent het land de grenzen en
gaat het de concurrentie aan met het buitenland. Het Indiaas bedrijfsleven is in rap tempo
bezig een belangrijke plaats te veroveren op de internationale markt, met steeds meer
Bezoekadres Doorkiesnummer Telefax
Bezuidenhoutseweg 153 070-379 6580 070-379 6407
Behandeld door
Loes Klappe-Linsen
Hoofdkantoor
Bezuidenhoutseweg 30
Postbus 20101
2500 EC 's-Gravenhage
Telefoon (070) 379 89 11
Telefax (070) 347 40 81
Email ezpost@minez.nl
Website www.minez.nl Verzoeke bij beantwoording van deze brief ons kenmerk te vermelden
producten en diensten van hoge kwaliteit. De grote dadendrang van het Indiaas
bedrijfsleven, in het bijzonder in de sectoren ICT, farmaceutica en biotechnologie, werkte
zeer aanstekelijk op de Nederlandse behoefte aan samenwerking. Zakelijk missieleider
Wientjes zette in dit verband uiteen dat onder de Dutch Trade Board een actieplan India is
uitgewerkt om de bilaterale samenwerking verder te stroomlijnen en te intensiveren.
Ondanks alle positieve ontwikkelingen heb ik overigens onder meer in het gesprek met
Minister Nath duidelijk aangegeven dat India zal moeten doorgaan met economische
liberalisering (o.a. de bank- en verzekeringsector).
Ook de zakelijke missie kan als succesvol worden bestempeld. Diverse bedrijven hebben
contracten getekend met Indiase partners.
Technologisch wetenschappelijke samenwerking
Tijdens mijn bezoek heb ik aangekondigd binnenkort een Technisch Wetenschappelijk
Attaché (TWA) te plaatsen op de Nederlandse ambassade in New Delhi. Met de Minister
van Wetenschap and Technologie, Shri Kapil Sibal, sprak ik af in de komende tijd enkele
samenwerkingsprojecten te identificeren waarin de TWA instrumenteel zal zijn. De
Landbouw Universiteit Wageningen en de Vrije Universiteit tekenden een Memorandum
of Understanding inzake samenwerking met het Ministerie van Wetenschap en
Technologie. TNO sloot een Memorandum of Understanding inzake biotechnologie met
het bedrijf Avesthagen te Bangalore.
Kansrijke sectoren
In diverse gesprekken werd met de Indiase partners van gedachten gewisseld over de
kansrijke sectoren voor verdergaande bilaterale samenwerking. Zo vroegen de Ministers
Shri Sharad Pawar van Landbouw en Kamal Nath van Handel en Industrie om specifieke
Nederlandse steun bij het verminderen van 'post-harvest' verliezen door samenwerking
op het gebied van voedselverwerking, -logistiek en -distributie. De heer Deepak Parekh,
lid van de India Investment Commission, noemde water en energie als sectoren waarin
Nederland met zijn know how een goede rol zou kunnen spelen. Tevens ging hij in op de
kansen die er voor het Nederlands bedrijfsleven lagen op het gebied van infrastructuur,
meer specifiek de ontwikkeling van havens en luchthavens.
WTO
Met Minister Nath wisselde ik van gedachten over de WTO/DDA. Ik drong daarbij aan
op een meer toeschietelijke houding van Indiase zijde op het gebied van diensten en
NAMA, om de EU te bewegen concessies te doen op landbouwgebied. Nath reageerde
met de opmerking dat de WTO onderhandelingsronde niet de 'landbouwronde' is, maar
de 'Development round'. Het ging bovendien in de WTO niet alleen om free trade maar
ook om fair trade. Het dienstendossier zou zich volgens Nath meer lenen voor een
bilaterale dan een multilaterale aanpak. Ten slotte gaf hij aan dat India bereid zou zijn te
bewegen in NAMA en diensten, indien er reciprociteit is op landbouw.
2
Consulaire aangelegenheden
Kritische noot tijdens het bezoek was de alom geuite kritiek van zowel het Nederlands als
het Indiaas bedrijfsleven en de Indiase autoriteiten op het Nederlandse toelatingsbeleid
voor Indiërs die voor commerciële, economische activiteiten naar ons land willen komen.
Voor intensivering van de Indiaas-Nederlandse samenwerking met name op
dienstengebied, is oplossing van de visumproblematiek essentieel. Een en ander is op dit
moment onderwerp van discussie in een interdepartementale werkgroep.
Follow-up
India vormt zowel voor mijn departement als de Dutch Trade Board de komende periode
een prioriteit. De follow-up van mijn bezoek is gericht op het verbeteren van de
Nederlandse economische activiteiten in India. De aandacht zal hierbij met name uitgaan
naar de kansrijke sectoren (die ruim waren vertegenwoordigd in de zakelijke delegatie) en
de kansrijke Indiase regio's. Ook zal worden ingezet op nauwere technologischwetenschappelijke
samenwerking.
(w.g.) mr. L.J. Brinkhorst
Minister van Economische Zaken
3