Gemeente Zevenaar
Verkeersmaatregel voor behoud kamsalamander
De kamsalamander is zeldzaam en komt voor op de rode lijst van het
ministerie van landbouw, visserij en natuurbeheer, hetgeen betekent
dat het een bedreigde soort is. Voorlopig lijkt de populatie bij
Oud-Zevenaar te kunnen voortbestaan. Door de werkgroep Leefklimaat
Zevenaar wordt jaarlijks de populatie aan dode en levende
kamsalamanders geregistreerd. Dit onderzoek toont eens te meer aan dat
er in Zevenaar een belangrijke populatie kamsalamanders en kleine
watersalamanders aanwezig is en dat een beschermende maatregel op zijn
plaats is.
Verkeersmaatregel
In de periode van 1 februari tot en met 1 april 2005 zal de Oud
Zevenaarsedijk tussen zonsondergang en zonsopkomst worden afgesloten
voor het gemotoriseerd verkeer in verband met de trek van de zeldzame
kamsalamander. Wanneer er sprake is van een langdurige vorstperiode
waarbij een paddentrek uiterst onwaarschijnlijk is of wanneer uit
waarnemingen is gebleken dat de paddentrek inmiddels heeft
plaatsgevonden, zullen de desbetreffende verkeersborden worden
omgedraaid zodat de maatregel niet meer geldt. De gemeente hoopt op
ieders medewerking.
Levenswijze
De kamsalamander is groter dan de gewone watersalamander en dankt zijn
naam aan de fraaie kam die zich bij het mannetje op de rugzijde van
romp en staart bevindt. Aangezien kamsalamanders amfibieën zijn, leven
zij gedeeltelijk op het land en gedeeltelijk in het water.
Kamsalamanders planten zich het liefst voort in poelen die niet te
ondiep zijn, met voldoende watervegetatie om de eitjes op af te
zetten. Op het land verblijven kamsalamanders in of onder dood hout,
onder plantenresten en in allerlei spleten en holletjes. Omdat ze
zowel op het land als in het water leven, vertonen salamanders
trekgedrag, net als padden en kikkers. Deze trek begint al in
februari. Dit is bijzonder vroeg voor koudbloedige dieren.
Leefgebied en verspreiding
In Nederland komt de kamsalamander vooral in het rivierengebied voor,
ook in de gemeente Zevenaar. De gewone watersalamander is minder
zeldzaam dan de kamsalamander en komt op heel veel plaatsen voor. In
Zevenaar vestigt de gewone watersalamander zich vaak in tuinvijvers,
mits deze op enigszins natuurlijke wijze zijn aangelegd. De fraaie
kamsalamander is veel zeldzamer. Van de kamsalamander zijn op dit
moment nog twee populaties in de gemeente Zevenaar bekend, één in de
buurt van Oud-Zevenaar, de andere in Ooij.
Bedreigingen
De kamsalamander gaat in alle landen waar hij voorkomt achteruit. De
oorzaken moeten vooral gezocht worden in de landbouw. In de moderne
landschappen ontbreken vaak poelen, hagen, bosjes en overhoekjes,
waarin veel diersoorten schuilplaatsen kunnen vinden. Met name het
dichtgooien van poelen die als voortplantingsplaats dienen, is
desastreus. Ook het verkeer vormt een bedreiging. Tijdens de trek naar
de voortplantingsplaatsen kunnen kamsalamanders overreden worden. Op
de Oud-Zevenaarse dijk is de afgelopen jaren geconstateerd dat er
flinke aantallen kamsalamanders overreden zijn. Dit betekent aan de
ene kant dat er hier op dit moment nog sprake is van een levensvatbare
populatie. Aan de andere kant onderstreept het dat er sprake is van
een serieuze bedreiging.
Beschermende maatregelen
Landelijk en in Europees verband wordt de kamsalamander als ernstig
bedreigd gezien. In een in 1993 uitgekomen rapport wordt vastgesteld
dat de kamsalamander één van de diersoorten is waarvoor Nederland
binnen Europa van bijzonder belang is. Nederland heeft zich in 1979 in
Europees verband verplicht een aantal bedreigde diersoorten te
beschermen. Deze overeenkomst is bekend als de conventie van Bern.
Genoeg reden dus om de kamsalamander te beschermen. De grootste
bedreiging voor de kamsalamanders in de gemeente Zevenaar is het
verkeer op de Oud Zevenaarse dijk. Vandaar dat de gemeente vier jaar
geleden besloten heeft jaarlijks in de periode dat de salamandertrek
kan plaatsvinden de Oud Zevenaarsedijk in de avond- en nachtelijke
uren af te sluiten voor het gemotoriseerd verkeer.