Raad voor de Rechtspraak


Onderzoek naar instroom allochtone rechters

Wil de Nederlandse rechtspraak op afzienbare termijn meer leden uit etnische minderheden in haar midden krijgen, dan moeten er meer maatregelen genomen worden die specifiek op het aantrekken van allochtonen gericht zijn. Naast het aanmoedigen van juristen uit minderheidsgroeperingen om te solliciteren, valt te overwegen om actief te zoeken naar potentiële kandidaten er zorg voor te dragen dat diversiteit een uitdrukkelijk punt van aandacht wordt in het loopbaanbeleid. Vertegenwoordigers van minderheidsgroeperingen kunnen op die manier als rolmodel binnen de rechterlijke macht fungeren en dat kan op den duur tot een grotere instroom van allochtone rechters leiden.

Deze conclusies zijn te lezen in een internationaal vergelijkend onderzoek over toetredingskansen van etnische minderheden tot de rechtspraak dat in opdracht van de Raad voor de rechtspraak is verricht. Uitgangspunt vormde de vraag wat de Nederlandse Rechtspraak voor haar beleid inzake de werving van allochtone rechters zou kunnen leren van de ervaringen die de rechtspraak heeft opgedaan in landen met een lange immigratietraditie. Op dit moment kent Nederland weinig rechters afkomstig uit minderheidsgroepen en het besef leeft dat dit aandeel vergroot dient te worden. De onderzoekers hebben op basis van documentenanalyse, literatuurstudie, en interviews met betrokkenen een gedetailleerd beeld geschetst van de aanpak in Canada, Duitsland, Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten en die vergeleken met het beleid in ons land.

Geconstateerd wordt dat met name in de common law landen (Canada, de Verenigde Staten en Engeland) het aantal ânieuwkomersâ in de rechterlijke macht de laatste jaren is toegenomen. Dat is niet zozeer het gevolg van de toename van het aantal rechtenstudenten in deze landen; actief beleid vormt een noodzakelijke voorwaarde daartoe.

Uit het onderzoek blijkt dat het aandeel van minderheden in de rechterlijke macht de uitkomst is van een complex van factoren die betrekking hebben op vraag, aanbod en maatschappelijke ontwikkelingen. Volgens de onderzoekers zijn maatschappelijke factoren nauwelijks en de factoren aan aanbodzijde slechts beperkt beïnvloedbaar. De rechtspraak dient haar invloed met name te concentreren op de vraagzijde door veranderingen in de eigen organisatie door te voeren.