30 jan 2006
Onderdeel: LEI
Plattelandsgebieden onder stedelijke druk moeten een evenwicht vinden
tussen de behoefte aan nieuwe activiteiten en het behoud van het
landschap. Stedelijke druk ontstaat door de nabijheid van de stad of
door intensief toerisme. Onder de rook van grote steden ligt de
sleutel voor afstemming van de verschillende behoeften vooral in een
geïntegreerde gebiedsaanpak. In toeristische gebieden is het
belangrijk om de producten en diensten zo aan de man te brengen dat
het oorspronkelijke landschap niet aan betekenis verliest. Dit zijn
een paar conclusies uit de Europese studie Building new relationships
in rural areas under urban pressure. Ze werd in opdracht van de
Europese Commissie uitgevoerd door het LEI (onderdeel van Wageningen
UR), samen met universiteiten in de onderzochte landen. De Nederlandse
inbreng werd mede gefinancierd door het ministerie van LNV.
De studie heeft betrekking op Nederland, Finland, Frankrijk, Hongarije
en Spanje. In Nederland zijn twee gebieden onderzocht:
Oost-Zuid-Holland als (plattelands)deel van de Randstad, en de Zeeuwse
eilanden als gebied met kusttoerisme. In heel Europa dreigen veel
plattelandsgebieden hun karakter te verliezen door de ruimtelijke druk
vanuit steden en toeristencentra. De behoefte aan nieuwe
bouwactiviteiten, wegen en toeristen botst met de bestaande
landschappelijke kwaliteiten. In het RURBAN-project (Rural areas under
urban pressure) is onderzocht hoe deze gebieden hun relatie met de
stad kunnen versterken door het ontwikkelen van publieke en private
goederen en diensten van het platteland. Bij publieke goederen en
diensten, zoals onderhoud en ontwikkeling van natuur, recreatieve
paden en routes, is de overheid de belangrijkste betaler. Maar steeds
meer worden ook andere partijen gevraagd hier aan bij te dragen. Voor
private goederen en diensten, zoals consumpties in cafés, hotels,
rondleidingen, en streekproducten betaalt de gebruiker zelf.
Stedelingen die buiten willen wonen en recreëren, maar in de stad hun
brood verdienen, zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de
vraag naar ruimte en voorzieningen op het platteland. Die vraag
beïnvloedt het landschap en botst nogal eens met de vraag van andere
gebruikers van het gebied rond de steden. In veel landen is daarom
behoefte aan een gebiedsgericht geïntegreerd ruimtelijk beleid. Zo'n
beleid waarbij zowel de dorpen als de (grote) steden zijn betrokken,
legt vast waar ruimte is voor verschillende functies als wonen,
landbouw, recreatie, natuur en waterberging. Het treft ook
compensatiemaatregelen voor behoud en ontwikkeling van natuur en
landschap.
In het toeristische achterland van de kustgebieden liggen de
verhoudingen iets anders. Hier speelt vooral de uitdaging om
behoedzaam om te gaan met het ontwikkelen van het buitengebied. Het
vermarkten van het platteland is in deze regio's een belangrijke bron
van werkgelegenheid en inkomen en houdt veel dagelijkse voorzieningen
in stand.
_______________________________________
* Rural areas under urban pressure; case studies of rural-urban
relationships across Europe. Rapport 7.06.01
* Stedelijke druk als kans voor het platteland in Oost-Zuid-Holland
en de Zeeuwse eilanden. Rapport 7.06.02
Â
LEI