GroenLinks stemt tegen 'vechtmissie' Uruzgan
3 februari 2006
Gisternacht heeft Femke Halsema in het debat over een nieuwe missie in
Zuid-Afghanistan uiteengezet, waarom GroenLinks tegen deze uitzending is.
Bijgaand treft u de bijdrage aan het debat aan.
Voozitter,
Tijdens het overleg vanmiddag stelde mijn collega Farah Karimi dat het
een moeilijk besluit was. Dit wordt door mijn hele fractie zo ervaren.
De eerdere ISAF-missies in het noorden en westen van Afghanistan heeft
GroenLinks vol overtuiging gesteund. GroenLinks voelt zich zeer
betrokken bij het lot van Afghaanse bevolking en bij hun gerechtigde
eis voor politieke vrijheid, voor vermindering van armoede en
gelijkwaardigheid van man en vrouw.
Toch staan wij nu tegenover het kabinet en haar ambitie om Nederlandse
militairen naar het zuiden, naar Uruzgan, te sturen.
1. Wij waren, en zijn, er helemaal niet van overtuigd dat er een
feitelijke scheiding zal bestaan tussen de Amerikaanse
terroristenjacht van Enduring Freedom en de NAVO-missie waar onze
militairen deel van uit zullen maken. De voortdurende
mensenrechtenschendingen door de V.S. in Guantanamo Bay, in
Afghanistan zelf en in de geheime detentiecentra, verkleinen de
kans op vrede en stabiliteit aanzienlijk en zijn voor ons
onacceptabel. Bij de Amerikanen missen wij tot dusver elke
bereidheid om deze schandalige situatie te beëindigen, noch heeft
de Nederlandse regering werkelijk harde druk uitgeoefend op de
V.S. Het is ronduit verontrustend dat Nederland geen garanties kan
geven, zoals minister Bot zojuist tegenover mijn collega Karimi
erkende, dat gevangenen overgebracht worden naar Guantanamo Bay.
Mij lijkt dat dit gevolgen moet hebben voor het PvdA-standpunt.
2. De voortdurende gewelddadige conflicten in het gebied en de strijd
tussen Taliban, warlords en de VS, maken de kans op wederopbouw
nihil. Wederopbouw kan alleen slagen als het steunt op de
bereidheid van de bevolking om hun harten en hoofden te openen
voor buitenlandse militairen en dat is niet mogelijk als de
Amerikanen 's nachts bij diezelfde bevolking de deuren intrappen.
Het is niet voor niets dat grote Europese landen als Frankrijk en
Duitsland, die de V.S. wel hard kritiseren, weigeren troepen te
leveren.
3. Dit leidt ertoe dat wij de kans om de Afghaanse bevolking in
Uruzgan werkelijk te helpen, inschatten als nihil. Uruzgan kent de
laatste jaren, ook sinds Enduring Freedom daar de jacht heeft
geopend, een geschiedenis van escalatie, en niet van stabilisatie.
Wij denken niet dat Nederlandse militairen het tij kunnen keren en
wij vrezen dat zij - ondanks hun inspanningen - deel kunnen worden
van een neerwaartse spiraal.
Voorzitter, deze argumenten zijn voor ons doorslaggevend om onze steun
aan de missie te onthouden.
Voorzitter, bij een zo moeilijke en gevaarlijke missie mag verwacht
worden dat de democratische besluitvorming ordelijk verloopt. Wij
hebben dikwijls met schaamte gekeken naar het Haagse gehakketak.
1. Aanleiding is het voortijdig signaal dat de minister van Defensie
vorige zomer aan de V.S. heeft gegeven. De plichtmatige verwijzing
naar parlementaire besluitvorming later in het jaar, kon niet
verhullen dat de Amerikanen te vroeg Nederlandse steun zijn gaan
veronderstellen.
2. Daarbij is ook vanaf het begin onterecht de indruk gewekt dat het
een vredesmissie betreft terwijl het wel degelijk gaat om een
vechtmissie, of een `offensieve veiligheidsoperatie', met een
fraaie, voor de gelegenheid èn voor binnenlands gebruik bedachte
bezweringsformule.
3. Dit is nog tot daaraan toe als het kabinet zelf in staat was
geweest in december een helder, ook buiten het parlement uit te
leggen besluit, had genomen. Maar om interne politieke twisten in
het kabinet te bezweren, werden wachtende militairen opgescheept
met een `kabinetsvoornemen' dat afhankelijk was van een
kamerbesluit. Deze ruggegraatloze - meneer Van Baalen -
besluitvorming had geen ander doel dan weerspannige D66-ministers
binnenboord te houden. Ik ben ook benieuwd hoe de premier hierop
terugkijkt.
4. Dit neemt niet weg dat D66 er in de weken daarna in is geslaagd
van dit zware politieke besluit een derderangs Haagse klucht te
maken. Inmiddels is er zoveel valse lucht aan D66-kelen ontsnapt,
dat de laatste uitspraak van fractievoorzitter Dittrich: `wij zijn
tegen de missie maar steunen de militairen nadat een meerderheid
heeft ingestemd'ook geen verbazing meer wekt. Op het hoogtepunt
van de loze dreigementen, vergeleek de heer Dittrich deze missie
met Srebrenica en sprak hij zijn angst uit dat Nederland opnieuw
een oorlog ingerommeld zou worden. Als daar in dit geval al sprake
van zou zijn - persoonlijk vond ik de vergelijking niet zo gepast
- kunnen we wel vaststellen dat het dan D66 is, dat ons een oorlog
inrommelt.
5. Dat doet overigens niets af aan de opvallende en snelle
verandering van koers door de PvdA. Anderhalve maand geleden leek
het erop dat alleen de VVD echt voorstander was. Fractievoorzitter
Bos leek dat niet te betreuren toen hij concludeerde dat de missie
van de baan was: `hiermee is het echt einde verhaal'. Inmiddels
lijkt de PvdA genoegen te hebben genomen met een aantal papieren
voorwaarden. Ook wij hebben ooit gemeend voorwaarden te kunnen
stellen aan oorlogsdeelname in Afghanistan. Sadder and wiser
betwijfelen wij sterk of de papieren voorwaarden van de PvdA ooit
zichtbaar zullen zijn voor de bevolking in Uruzgan. Zelfs vandaag
bleek al dat die voorwaarden niet vervuld zullen worden: nu de
kans blijft bestaan dat gevangen Afghanen in Guantanamo Bay
belanden - dè reden voor de PvdA om eerder tegen de special forces
te zijn.
Voorzitter, gisteren sprak de nestor van de Nederlandse journalistiek,
Henk Hofland, een waar woord in zijn column. Hij schreef: `Een
vredesmissie vertrekt altijd naar een chaos. In dit geval lijkt het
meer op een nachtelijk doolhof na een aardbeving'.
«
GroenLinks