Jongeren de dupe van doorgeschoten flexibilisering in supermarkten
Vandaag publiceert de Commissie Gelijke Behandeling een rapport over
haar onderzoek in de supermarktbranche. De Commissie is terecht
kritisch over het arbeidsmarktbeleid in de supermarkten.
De afgelopen jaren trok FNV Bondgenoten meermaals aan de bel over de
geringe kansen op volwaardige banen voor jongeren en over het
wegwerken van ouder en duurder personeel, van fulltimers en werknemers
met vaste contracten. De klacht van CNV-J bij de Commissie sluit
hierop goed aan. De uitspraken van de Commissie kunnen helpen om de
supermarktbranche tot verandering te brengen.
Jongeren krijgen in de supermarkten zelden of nooit een contract voor
32 uur of meer per week. Ook een contract voor onbepaalde tijd wordt
zelden aangeboden. Na een of twee verlengingen van een tijdelijk
contract wordt een jongere van 19 of 20 jaar te duur gevonden en
krijgt geen verlenging meer. De Commissie oordeelt nu dat de wet geen
rechtvaardiging biedt voor dit automatisme van het niet verlengen. Dat
geeft munitie voor onze pogingen om deze praktijk te veranderen, meent
Jos Brocken, bestuurder van FNV Bondgenoten, de grootste vakbond in de
supermarktbranche.
Ook een steun in de rug vindt Brocken het advies van de Commissie om
juist in het geval van tijdelijke contracten een opleiding te bieden
aan jongeren om kans op werk te houden. Als jongeren in de supermarkt
al nauwelijks de kans krijgen op een volwaardige baan waarmee zij een
zelfstandig bestaan kunnen opbouwen, dan worden hun kansen er met het
verstrijken van de tijd niet altijd beter op. Zeker als zij geen
vakdiploma bezitten.
Een andere nuttige opmerking van de Commissie betreft de noodzaak om
de ervaringen in de supermarktbranche te gebruiken in de evaluatie van
de Wet Flex en Zekerheid die binnenkort op de politieke agenda in Den
Haag staat. Brocken:Eenzijdige flexibiliteit en vogelvrijheid van
bepaalde tijders past niet in het evenwicht dat in de wet is gezocht.
De Commissie wijst er niet voor niets op dat nog eens goed moet worden
gekeken naar hoe de Flexwet kan uitpakken in een branche als deze, met
veel jongeren, parttimers en tijdelijke contracten.
Het rapport van de Commissie bevat volgens Brocken meer waardevolle
uitspraken. We gaan het met bijzondere aandacht bestuderen. Het geeft
ons mogelijk extra kansen in de juridische ondersteuning van jonge
vakbondsleden die menen dat er op onrechtmatige manier onderscheid
wordt gemaakt naar leeftijd. Toch ziet Brocken een betere weg om tot
verandering te komen. Juridische procedures zijn voor jongeren vaak
mosterd na de maaltijd. Als je samen een weg afsluit, ontstaat er weer
een sluiproute door inventief gebruik van andere mogelijkheden. De
oorzaak van de huidige praktijk ligt veel meer in de moordende
concurrentie in de branche. Het ene supermarktbedrijf wil het andere
overtreffen onder andere door verlaging van personeelskosten. Er is
een spiraal ontstaan waarin de flexibiliteit is doorgeschoten. Wie
niet meedoet wordt te duur. Het is een gezamenlijk probleem. De
branche houdt zichzelf gevangen, maar kan zichzelf ook bevrijden. Het
wordt hoog tijd dat we met de organisaties in de branche de koppen bij
elkaar steken. Onze opdracht is om een gezamenlijke bodem te leggen in
de flexibilisering van arbeid en om jongeren een beter perspectief te
bieden in de supermarkt.
Hoewel officiële cijfers ontbreken schat FNV Bondgenoten dat er in de
supermarktbranche 200.000 mensen werken. Gezamenlijk bezetten zij
bijna 100.000 volledige banen. Niet meer dan 20% is fulltimer.
Ongeveer de helft is hulpkracht of parttimer met een klein contract
voor bepaalde tijd. Rond 50% van de werknemers is jonger dan 20 jaar.
---
FNV