FNV Bouw

FNV Bouw: Tweede Kamer terecht terughoudend met openstellen grenzen

FNV Bouw vindt dat PvdA en CDA terecht vooralsnog huiverig zijn voor het volledig openstellen van de Nederlandse grenzen voor werknemers uit de EU-landen in Midden- en Oost-Europa. De bond vindt dat onvoldoende is onderzocht hoe Nederlandse bouwvakkers van de arbeidsmarkt worden verdrongen. Het rapport van onderzoeksbureau Ecorys, opgesteld in opdracht van staatssecretaris Van Hoof van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, gaat naar de mening van FNV Bouw te gemakkelijk uit van een tekort aan goed geschoold personeel in de bouw. De bond ziet dat gevaar pas over enkele jaren opdoemen, en dan nog alleen wanneer de Nederlandse bouw nu niet investeert in de opleiding van jongeren hier. "Ik juich het toe als de Tweede Kamer nader onderzoek doet en een hoorzitting organiseert", reageert John Kerstens, vice-voorzitter van FNV Bouw. "Meer dan in het rapport van Ecorys kan daar doorklinken dat werknemers in de bouw gebaat zijn bij scherpe controle, met name op oneigenlijke constructies zoals 'schijnzelfstandigen'. Daarover moet de overheid met ons in overleg treden."

Sinds in mei 2004 tien nieuwe Oost-Europese landen tot de Europese Unie toetraden, is het aantal illegale werknemers sterk gestegen, aldus het Ecorysrapport. Alleen al bij controles van de Arbeidsinspectie werden zes keer zoveel illegalen uit Midden- en Oost-Europese landen aangetroffen: voor de toetreding 110 per jaar, erna 660. Behalve Polen met een Duits paspoort hebben werknemers uit de nieuwe EU-landen nu nog een tewerkstellingsvergunning nodig. Vóór 1 mei moet Nederland beslissen of dit soort beperkende maatregelen wordt voortgezet. Gebeurt dat niet, dan verwachten de onderzoekers van Ecorys in het eerste jaar meteen 53.000 tot 63.000 werkende migranten uit de nieuwe lidstaten. Dat zijn er 23.000 t0t 33.000 meer dan er in 2005 met een tewerkstellingsvergunning werkten. Aangezien niet elke migrant een heel jaar blijft, gaat het om 23.000 tot 28.000 fulltime arbeidsplaatsen, een half procent van het aantal arbeidsuren in Nederland.

"Dat lijkt misschien niet veel, maar een sector als de bouw wordt er onevenredig zwaar door getroffen", vindt John Kerstens van FNV Bouw. "Wij zien wel degelijk verdringing optreden. Bouwvakkers met de Nederlandse nationaliteit kunnen hooguit via een tijdelijk contract of een uitzendbureau aan werk komen, terwijl aannemers goedkopere Polen graag zien komen."

Dat werkgevers in de bouw dubbelhartig met het fenomeen 'arbeidsmigranten' omgaan, blijkt duidelijk uit het rapport van Ecorys. Hoewel elke hier werkzame bouwvakker volgens CAO moet worden beloond, verwacht Bouwend Nederland dat een toestroom van nieuwkomers op termijn een eind maakt aan de 'dure' bouw-CAO. De bouwwerkgevers juichen dat van harte toe. Tegelijkertijd betreuren zij dat veel omzet bij particulieren verloren gaat aan zzp'ers uit Midden- en Oost-Europese landen.

John Kerstens vermoedt overigens dat de gesprekken van de rapporteurs van Ecorys met Bouwend Nederland alweer de nodige tijd geleden zijn: "Ook werkgevers doen mee aan verscherpte controle op de bouwplaatsen of de CAO wel wordt nageleefd. De sector heeft daarvoor 2 miljoen opzij gezet. Bij Bouwend Nederland is dus voortschrijdend inzicht."

Maar ook al controleert een sector zelf, ook voor de overheid blijft daar een taak, vindt Kerstens. "De discussie is niet zozeer: 'grenzen open of grenzen dicht', maar: 'hoe voorkómen we discriminatie'. Want typisch voor de bouw is dat via oneigenlijke constructies zoals 'schijnzelfstandigen' hier mensen aan het werk zijn tegen een zeer schamel loon, terwijl ook hun huisvesting zorgen baart. Over dat soort zaken moet de overheid met ons in overleg treden." Veel te mager onderbouwd vindt hij de stelling van de onderzoekers dat er sneller een eind komt aan illegale constructies wanneer de 'legale weg' gemakkelijker wordt. "Dat is niet zo, want de enige reden is de lagere prijs. Het misbruik van mensen zal dus doorgaan."

Volgens Kerstens zet Bouwend Nederland in de studie van Ecorys veel te zwaar aan dat er in een enkel geval, namelijk bij rietdekkers, in Nederland een tekort is aan goed opgeleid personeel. "Nu doen de onderzoekers het voorkomen alsof de bouw zit te springen om personeel. Dat probleem doet zich pas over enkele jaren voor. En vóór die tijd valt het nog prima binnen ons eigen land op te lossen, namelijk door meer jongeren van het vmbo een sprankelende carrière in de bouw aan te bieden. En als het wél zo was, dan was het hoog tijd dat Nederland in buitenlandse collega's gaat investeren in plaats van alleen maar van ze te profiteren."

FNV Bouw
Postbus 520 - 3440 AM Woerden

Tel 0900 36 82 689 Fax 0348 423 610