Radboud Universiteit Nijmegen
Lokale politici en ambtenaren zijn vooral met elkaar bezig
Minderhedenproblematiek, openbare orde en veiligheid zijn voor slechts
een kleine minderheid van lokale bestuurders een ernstig probleem.
Conflicten binnen het gemeentehuis en de gemeentelijke financiën
worden veel vaker als belangrijk, zelfs belangrijkste probleem
ervaren. Dat blijkt uit een onderzoek van de afdeling bestuurskunde
van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Het onderzoek is gebaseerd op een enquête onder lokale politici en
leidinggevende ambtenaren in middelgrote gemeenten (25.000-250.000
inwoners) die sinds 1989 om de vijf jaar is gehouden. Over de jaren
zijn in totaal 1358 lokale politici en ambtenaren ondervraagd, waarvan
in de laatste ronde 338. Deze keer werd het onderzoek uitgevoerd door
bestuurskundestudenten Gersom Smit, Maarten Dijk en Michiel S. de
Vries, hoogleraar bestuurskunde van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Het onderzoek van de afdeling bestuurskunde valt onder het Institute
for Management Research.
Wat scheelt eraan?
Gevraagd naar de twee belangrijkste problemen in de eigen gemeente
noemt 45,5% van hen problemen binnen het lokale bestuur zelf en 27.7%
de gemeentelijke financiën. Gevraagd naar de belangrijkste conflicten
noemen opnieuw 4 op de 10 ondervraagden conflicten binnen het
gemeentehuis als de meest belangrijke. De ernst van die problemen en
conflicten wordt op afstand gevolgd door maatschappelijke problemen en
conflicten.
Bij de maatschappelijke problemen gaat het vooral om de
huisvestingsproblematiek (genoemd door 25,3%), werkgelegenheid (22,3%)
en lokale infrastructuur (18,1%). Problemen die landelijk veel
aandacht krijgen zoals de minderhedenproblematiek, bestuurlijke
integriteit en openbare orde en veiligheid, worden door slechts een
kleine minderheid van de lokale bestuurders in middelgrote gemeenten
als ernstig genoemd, namelijk respectievelijk 3,6% met betrekking tot
minderheden, 1,4% met betrekking tot bestuurlijke integriteit en 12,3%
met betrekking tot openbare orde en veiligheid.
Bij conflicten in de gemeente gaat het volgens de ondervraagden vooral
om conflicten binnen het gemeentehuis. Maatschappelijke conflicten
vallen in het niet bij de conflicten binnen het gemeentehuis die
worden genoemd door 37% van de lokale ambtenaren en door 41,7% van de
lokale politici. Anno 2005 wordt de topdrie van maatschappelijke
conflicten gevormd door conflicten vanuit de tegenstellingen arm-rijk,
politieke en etnische tegenstellingen (respectievelijk genoemd door
18,8%, 15,6% en 13,6% van de lokale topambtenaren en door 13,9%, 22,5%
en 15,2% van de lokale politici).
Tevreden
Gemeentelijke bestuurders zijn momenteel vrij tevreden over hoe het
gaat in de gemeente. Vergeleken met voorgaande jaren zien nu veel
minder lokale politici ernstige problemen op het gebied van
infrastructuur, gezondheid, onderwijskwaliteit, recreatie en cultuur,
welzijnswerk en migratie in hun gemeente. Opvallend is dat ook op het
gebied van openbare orde en veiligheid en met betrekking tot de
minderhedenproblematiek de lokale bestuurders nauwelijks meer ernstige
problemen zien dan voorheen.
De achterban
Ook als gevraagd wordt naar wie men luistert en bij wie men steun
zoekt bij complexe beleidsprocessen valt de interne gerichtheid op.
Gevraagd wie hun steun zoeken noemt meer dan 80% van de lokale
politici en ambtenaren de collega politici en ambtenaren, terwijl
maatschappelijke groepen vele malen minder worden genoemd. Hetzelfde
geldt ook voor de antwoorden op de vraag bij wie men steun zoekt. Ook
dan noemen lokale politici en leidinggevende ambtenaren vooral hun
collega's binnen het gemeentehuis en in veel mindere mate
maatschappelijke groeperingen. Dit is de afgelopen tien jaar
nauwelijks veranderd.
De Kloof
De uitkomsten zijn opvallend omdat de afgelopen twintig jaar veel
hervormingen zijn doorgevoerd om de kloof tussen bevolking en lokale
politiek te verminderen. Het gaat bijvoorbeeld om decentralisatie, de
invoering van lokale referenda en het dualisme. Het gevolg hiervan
lijkt echter veeleer dat de gemeentelijke bestuurders zich vooral met
die veranderingen en de onderlinge verhoudingen zijn gaan bezighouden,
in plaats van met het doel van die veranderingen, namelijk meer
contact met de bevolking.
Klik op de link hiernaast voor het achtergrondverhaal bij dit bericht.