Gemeente Amerongen


Gemeente Utrechtse Heuvelrug wint rechtzaak tegen Nationaal Restauratiefonds (NRF).

Volgens de rechtbank Utrecht kan het Nationaal Restauratiefonds (NRF) geen beroep doen op de gemeentegarantie die de voormalige gemeente Leersum aan haar heeft verstrekt voor de restauratie van kasteel Broekhuizen. De vordering van NRF op de gemeente Leersum (nu gemeente Utrechtse Heuvelrug) van bijna 380.000,= is dan ook afgewezen. Ook is NRF in de kosten van de procedure (ruim 8.500,=) veroordeeld. Volgens de rechtbank komt de gemeente een beroep op dwaling toe omdat zij bij het verstrekken van de gemeentegarantie door onvolledige mededelingen van het NRF van een onjuiste voorstelling van zaken is uitgegaan.

De gemeente Leersum verstrekte in 2001 gemeentegarantie aan het NRF ter dekking van de door het NRF te verstrekken financiering aan de eigenaar van de buitenplaats Broekhuizen voor de restauratie van kasteel en koetshuis. De kwestie lag politiek gevoelig. De gemeenteraad en B&W vonden dat zij zich geen financiële risicos konden permitteren. Oorspronkelijk wenste de gemeente deze gemeentegarantie niet te verschaffen omdat het Bemiddelend Orgaan van de N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten negatief adviseerde. Uiteindelijk adviseerde dit Bemiddelend Orgaan toch nog positief, omdat gelet op de waarde van het kasteel de gemeentegarantie meer dan voldoende zou zijn gedekt door een tweede hypotheek die voldoende zekerheid zou bieden.

De waarde van het kasteel werd door het Bemiddelend Orgaan getaxeerd op minimaal hfl 16.750.000,=. Omdat de eerste inschrijving van de SNS Bank hfl 15.000.000,= bedroeg en de tweede hypotheek ten behoeve van de gemeentegarantie hfl 938.000,= zou bij gedwongen verkoop de lening aan het NRF ruimschoots kunnen worden betaald en zou de gemeentegarantie niet behoeven te worden aangesproken.

Achteraf bleek echter dat op het moment van het verstrekken de gemeentegarantie de eerste hypothecaire inschrijving van hfl 15.000.000,= al was verhoogd naar hfl 22.500.000,=. Toen vervolgens de eigenaar in de schuldsanering terecht kwam, bleek de gerealiseerde koopsom (bij de openbare veiling) van het kasteel zelfs onvoldoende om de eerste hypotheekhouder te betalen en maakte het NRF aanspraak op de gemeentegarantie. Het feit dat de verstrekte garantie ondanks het zorgvuldige besluitvormingsproces toch tot financiële consequenties dreigde te leiden, zorgde wederom voor de nodige beroering binnen de gemeente.

Volgens de rechtbank heeft de voormalige gemeente Leersum voldoende aannemelijk gemaakt dat zij over de verhoging van de eerste hypotheek niet was geïnformeerd. Het NRF was hiervan wel op de hoogte en volgens de rechtbank had zij daarover de gemeente in moeten lichten. Omdat het NRF dit niet heeft gedaan, heeft de gemeente zich terecht op dwaling beroepen.