PERSBERICHT
31 maart 2006
Archeologisch onderzoeksrapport opgravingen Leeuwerikenveld II verschenen
Vijf graven vermoedelijk van (kind)soldaten uit Nieuwe Tijd
RAAP Archeologisch Adviesbureau heeft een onderzoeksrapport aan de gemeente
Coevorden aangeboden over de archeologische vondsten bij Leeuwerikenveld II. Bij de
opgravingen in november 2004 werden tijdens de aanleg van bedrijventerrein
Leeuwerikenveld II bij buurtschap 't Klooster in Coevorden twee afvalkuilen en vijf
begravingen gevonden. Uit het nu verschenen onderzoeksrapport blijkt dat de graven
vermoedelijk zijn van (jonge) soldaten die tijdens gevechten rond Coevorden, mogelijk
tijdens de Tachtigjarige Oorlog, zijn gestorven. Ook sluiten de archeologen niet uit dat
direct buiten het onderzoeksgebied nog meer graven liggen, omdat het gebied deel
uitmaakt van het toenmalige slagveld.
De vijf graven bestaan uit drie enkele en één dubbelgraf. Daarin zijn houtresten, spijkers,
botresten, kogels, gebits- en schedelresten en overblijfselen van kleding gevonden. In 2
graven was de gestrekte ligging van het lichaam nog herkenbaar. Uit de plaats van de gebits-
en schedelresten blijkt dat de doden begraven waren met het hoofd in het westen. Op basis
van de gebitselementen is de leeftijd van de doden bepaald. Eén dode was ongeveer 17-18
jaar, één was 9,5 tot 14,5 jaar en één was 11 tot 19 jaar. In één van de kisten lagen tandresten
van een kind van 12 tot 18 jaar en van een kind van 3,5 tot 8 jaar. De tanden zijn als losse
tanden in de kisten terechtgekomen of het is een aanwijzing dat er 3 personen in één grafkist
zijn begraven. De doden waren ten minste gedeeltelijk gekleed begraven: er zijn textielresten
en tinnen bolvormig knoopjes gevonden. Dat er geen gespen (van schoenen en riemen) zijn
gevonden kan erop duiden dat de doden slechts in een hemd gekleed waren.
Kogels
De loden musketkogels die gevonden zijn nabij de schedelresten, kunnen in de lichamen
gezeten hebben. Dit ligt voor de hand, maar is niet te bewijzen vanwege de slechte
conservering van de skeletten. Als de kogels kuilvulling waren geweest, hadden ook andere
`losse' vondsten aangetroffen moeten zijn. Ook een zwaar gecorrodeerd ijzeren voorwerp dat
aangetroffen is, lijkt geen kuilvulling te zijn, maar een bronzen of koperen
mespuntbeschermer dat tot een persoonlijke uitrusting heeft behoord.
Waarschijnlijk zijn de graven allemaal in dezelfde tijd aangelegd omdat ze alle vijf oost-west
georiënteerd zijn. Op basis van de grafkuilen, de in de kistruimte gevonden musketkogels en
de kledingknoopjes zijn de graven te dateren tussen de late 16e eeuw en de eerste helft van de
18e eeuw.
Kerkhof
Ongebruikelijk is dat de graven niet op een kerkhof liggen, maar op de es van het buurtschap
't Klooster. Alleen mensen die terechtgesteld waren of bij belegeringen waren gedood,
werden buiten kerkhoven gegraven. Het feit dat lichamen ordelijk zijn begraven (kisten, oost-
west georiënteerd) wijst op een normaal Christelijk ritueel en niet op een misdaad of een
situatie waarin grote haast geboden was. De graven in Coevorden lijken op een vondst bij
Breda, waar het ging om een belegeringsplaats. De onderzoekers denken dat het ook in
Coevorden om soldaten gaat. Mogelijk is er zelfs een jong kind begraven dat een trommelaar
in het leger was, of een kind uit de legertros.
Slagveld
Coevorden werd in 1592 belegerd en ingenomen door de Staatse troepen onder bevel van
prins Maurits. Zijn hoofdkwartier was het huis ten Clooster, op een steenworp afstand van het
onderzoeksgebied. De vele militaire voorwerpen die zijn aangetroffen tijdens archeologisch
onderzoek in en nabij de Kleine Vecht, wijzen op de aanwezigheid van een 16e eeuws
slagveld. Maar ook in de 17e eeuw zijn er gevechtshandeling geweest waaraan deze graven
mogelijk te relateren zijn,
De archeologen vermoeden dat de voorganger van het buurtschap 't Klooster onder de es ligt.
Er zijn afvalkuilen gevonden die wijzen op een nederzetting uit de 11e/12e eeuw. Voor de 13e
/14e eeuw verschoven nederzettingen nog, pas daarna werden ze meer honkvast.
Verhalenwedstrijd
Naar aanleiding van de bijzondere vondst van deze vijf graven heeft de gemeente
Coevorden een verhalenwedstrijd uitgeschreven, in samenwerking met de scholen voor
voortgezet onderwijs in de gemeente. Met als titel `Berichten van het slagveld' kunnen
deelnemers een verhaal schrijven van 1000 tot 1500 woorden over de vondsten bij
Leeuwerikenveld. De informatie uit het archeologisch rapport dient daarbij slechts als
inspiratiebron; de schrijvers mogen hun fantasie de vrije loop laten. Meer info over de
verhalenwedstrijd staat op www.coevorden.nl.
De inzendingen worden in drie categorieën beoordeeld: 12 t/m 15 jaar, 16 t/m 18 jaar en
18-plussers uit de gemeente Coevorden. Voor iedere categorie zijn geldprijzen
beschikbaar. Vandaag, vrijdag 31 maart om 15.00 uur tijdens de opening van de
fototentoonstelling `Afdeling gevonden voorwerpen' geeft wethouder Peter Snijders het
startsein voor de verhalenwedstrijd. Voor 15 juli 2006 moeten de inzendingen binnen
zijn. Op vrijdag 13 oktober bij de opening van de overzichtstentoonstelling van
archeologische vondsten in het Arsenaal wordt de uitslag bekend gemaakt.
Noot voor de redactie,
Gemeente Coevorden