Zuiderzeelijn nuttig en noodzakelijk
7 april 2006
De stuurgroep Zuiderzeelijn heeft met verbazing kennis genomen van de
berichtgeving in de media dat 'de stekker uit de Zuiderzeelijn gaat'.
Deze conclusie is in onze ogen zeer voorbarig, omdat het kabinet pas
op 13 april haar beleidsvoornemen naar buiten zal brengen. Pas eind
juni zal het kabinet een definitief besluit nemen. De stuurgroep
Zuiderzeelijn is van mening dat de Zuiderzeelijn nuttig en
noodzakelijk is en de beste oplossing is om de ruimtelijk-economische
structuur van Noord-Nederland te versterken.
Met de aanleg van een snelle Zuiderzeelijn zijn we in staat om de
regionale economie én de toenemende uitschuifbeweging uit de Randstad
een grote impuls te geven. Door op enkele plekken in Flevoland,
Fryslân en Groningen wonen en werken te bundelen en goed te ontsluiten
met de ZZL en met een hoogwaardig regionaal openbaar vervoer als voor-
en natransport. Hierdoor ontstaat een ruimtelijke ontwikkelingsas die
bijdraagt aan de wisselwerking tussen beide gebieden en wordt de
ruimtelijke structuur versterkt. Daar profiteren het Noorden, de
Randstad en uiteindelijke heel Nederland van. De stuurgroep wil vanuit
deze visie inzetten op een ontwikkelingsstrategie die de positie van
het Noorden versterkt binnen de nationale en internationale context,
met gebruikmaking van de kwaliteiten die het Noorden te bieden heeft
en daarmee voor Nederland als geheel toegevoegde waarde levert.
Opheffen perifere ligging
Noord-Nederland is haar rol in de Nederlandse economie aan het
versterken, maar om bij te blijven met de mondiale en nationale
ontwikkelingen is een transitie tot een meer innovatieve en
kennisgerichte economie en landbouw nodig. De regio heeft daarvoor
kansen: economisch sterke punten en ruimtelijke kwaliteiten en
mogelijkheden om vele Nederlanders een aantrekkelijk woonmilieu te
bieden, waarmee zij tegenwicht kan bieden aan de hectiek van de
Randstad.
Om deze kansen te benutten en te vermarkten is verbetering van het
vestigingsklimaat en het opheffen van de perifere ligging van het
gebied noodzakelijk. Een structurele verbetering van de aansluiting op
de Randstad, die de mentale afstand tussen het economisch kerngebied
en de kennisinfrastructuur in het Noorden vermindert. Dit helpt om
hoogwaardige arbeidskrachten aan te trekken en in de regio te houden
en aantrekkelijke woonmilieus te maken waar deze mensen graag willen
wonen.
Kruideniersmentaliteit
Onze hoofdkritiek op de huidige nut en noodzaakdiscussie is dat niet
gekeken wordt naar de ruimtelijke en economische meerwaarde van de
Zuiderzeelijn voor Nederland op de lange termijn. De
ontwikkelingsassen voor Noord-Nederland, de A6/A7(ZZL-as) en A28/A37
(HZL-as), zoals die in het Langman akkoord zijn vastgelegd, spelen
daarin een essentiële rol. Deze dubbele-as-benadering komt volstrekt
onvoldoende aan bod. In plaats van de ontwikkelingsgerichte en op
visie gebaseerde aanpak voor de ruimtelijke-economische ontwikkeling
wordt voornamelijk gekeken naar economische knelpunten.
Het Rijk hanteert momenteel een 'kruideniersmentaliteit' die lijkt te
worden ingegeven door de problemen bij de Betuwelijn en de
Hogesnelheidslijn. Er wordt een poging gedaan om de kosten en baten te
berekenen, terwijl dat eigenlijk niet mogelijk is. De kosten vallen
nog wel te berekenen, maar baten als het dichter bij de Randstad
brengen van het Noorden en daarmee de druk op de schaarste ruimte in
Nederland te kunnen spreiden zijn niet te berekenen. Als enkel en
alleen naar de cijfertjes van de Maatschappelijke Kosten en Baten
Analyse wordt gekeken, met alle beperkingen die dergelijke modellen
hebben, dan betekent dit dat er in de toekomst in Nederland nooit meer
een Openbaar Vervoers-infrastructureel project kan worden aangelegd.
Dat geldt niet alleen in het Noorden, maar ook in de Noordvleugel.
Meebetalen aan snelle verbinding
De ruimtelijke-economische structuur van Noord-Nederland dient
versterkt te worden. Dat is goed voor Noord-Nederland, maar ook voor
Nederland als geheel. De politiek-bestuurlijke weging moet gebeuren op
basis van alle relevante aspecten. De stuurgroep Zuiderzeelijn gaat
voor de snelle verbinding die, in samenhang met alle overige
maatregelen, de grootste impact heeft op de versterking van de
ruimtelijk-economische structuur. Het wegnemen van de afstandbeleving
van het Noorden ten opzichte van de Randstad en het oplossen van de
bereikbaarheidsproblematiek in de Noordvleugel is daarbij essentieel.
De stuurgroep Zuiderzeelijn is bereid haar nek uit te steken door zelf
mee te betalen aan de hogesnelheidstrein, en als het moet het
initiatief te nemen. De ZZL is een pulserende kracht die op drie
niveaus doelen dient: regionaal, nationaal en internationaal. Het is
een keuze vanuit een gezamenlijk belang voor heel Nederland.
Afspraken tussen Rijk en regio
Tussen het Rijk en Noord-Nederland zijn harde afspraken gemaakt over
het beschikbaar stellen van 2.73 miljard voor het versterken van de
ruimtelijk-economische structuur van Noord-Nederland. Tot op de dag
van vandaag ziet de regio dat het beste ingevuld door het aanleggen
van een snelle verbinding tussen de Randstad en Noord-Nederland.
Hierdoor worden de problemen in de Noordvleugel opgelost en de positie
van het Noorden versterkt. Wij gaan er vanuit dat het uiteindelijke
kabinetsbesluit zal waarborgen dat de gereserveerde gelden zullen
worden ingezet voor het versterken van de ruimtelijke-economische
structuur in Noord-Nederland.
7 april 2006
Provincie Groningen