Ingezonden persbericht


Leiden, 3 april 2006 PERSBERICHT:

Expositie: In het spoor van de diamant, foto's van Kadir van Lohuizen

Rijksmuseum voor Volkenkunde Leiden, 8 april tm 2 juli 2006

Meer dan zestig zwart/wit foto's van fotojournalist Kadir van Lohuizen bieden een indrukwekkend visueel verslag van de diamanthandel. Hij volgde het spoor vanaf de Afrikaanse dagloners in de diamantmijnen, de diverse tussenhandelaren en de Indiase diamantslijpers tot de grote diamanthuizen en de kopers. De serie is met diverse prijzen bekroond: de tweede prijs in de categorie 'contemporary issues' van de World Press Photo, de Dick Scherpenzeelprijs en de VVOJ-prijs, categorie audiovisueel van de Vereniging van Onderzoeksjournalisten.

Van Lohuizen was in de jaren negentig van de vorige eeuw regelmatig in Afrika om als fotojournalist verslag te doen van de oorlogen in Zaïre (nu de Democratische Republiek Congo), Sierra Leone en Angola. Al snel werd het hem duidelijk dat de felle conflicten meer en meer draaiden om de macht over grondstoffen. Angolese en Sierra Leonese rebellen controleerden grotendeels de diamantgebieden. Met de opbrengsten uit de diamanthandel kochten ze wapens en verrijkten ze zich. De term conflict- of bloeddiamant was geboren en dit bezorgde de Afrikaanse diamantindustrie een slechte naam. Verschillende actiegroepen trokken aan de bel en er werd grote druk uitgeoefend om mee te werken aan een certificeringsysteem voor 'conflictvrije diamanten'. Onder druk van de publieke opinie en uit vrees voor het imago stemde de industrie toe en in 2002 werd het Kimberly-akkoord getekend in de gelijknamige Zuid-Afrikaanse stad. Er werd overeengekomen dat diamanten vergezeld moeten gaan van een verklaring waaruit blijkt dat ze niet uit conflictzones komen en op reguliere wijze zijn gewonnen. Deze ontwikkeling is een stap in de goede richting maar staat nog in de kinderschoenen. En er zijn zulke grote bedragen met de diamanthandel gemoeid dat smokkel, corruptie en fraude maar moeilijk uit te bannen zijn.

In 2004 besloot Van Lohuizen, in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika en West Africa Witness terug te gaan naar de Afrikaanse landen die hij eerder had bezocht. De arbeidsomstandigheden in de diamantwinning zijn nog altijd schrikbarend slecht. Mijnbouwmaatschappijen verkrijgen grote concessies. En hoewel de winsten enorm zijn, profiteert slechts een selecte groep daarvan. Het gebeurt niet zelden dat de lokale bevolking zonder al te veel compensatie wordt verjaagd van de plaats waar een mijnbouwmaatschappij grond heeft verkregen. Bovendien hebben veel bewoners van diamantgebieden altijd naar diamanten gegraven en weten ze weinig of niets van landbouw.

Na in Afrika al verschillende keren van eigenaar te zijn verwisseld, komen de ruwe diamanten in Antwerpen terecht. Hier volgt een kwaliteitscheck en vervolgens wordt 80% van de diamanten voor verdere bewerking doorgestuurd naar het lage lonen land India. Het spoor van de diamant gaat vervolgens verder naar diamanthuizen in wereldsteden als New York, Parijs, Antwerpen en Amsterdam.

Het is een reportage van uitersten en dat blijkt ook uit de foto's: de zware omstandigheden waarin de onderbetaalde dagloners aan het begin van de keten, de hardwerkende diamantslijpers en de enorme winstpercentages in de chique diamanthuizen: productie tegen minimale kosten en verkoop tegen een maximale prijs. Van Lohuizen pleit dan ook voor een 'fair trade diamant' waarbij iedereen in de keten gelijk deelt in de winsten.


. Op donderdag 13 april (10.30-12.30 uur) verzorgt Kadir van Lohuizen een lezing over het onderwerp van de expositie. De entree hiervoor bedraagt E 4,50, excl. museumentree, incl. koffie/thee in de pauze.

Expositie: In het spoor van de diamant, foto's van Kadir van Lohuizen in het Rijksmuseum voor Volkenkunde Leiden
Steenstraat 1 Leiden. T 071 5168 800. www.rmv.nl info@rmv.nl Openingstijden: di tm zo 10-17 uur
Entree: E 7,50/4,00/ MK geldig. Voor de tentoonstelling 'Australië, het land en de mensen' geldt een toeslag van E 1,00 Elke woensdag is de toegang tot de vaste tentoonstelling en de galerijtentoonstellingen van Volkenkunde gratis.
---