Vereniging Natuurmonumenten
Meer korhoenders op sallandse heuvelrug
04-05-2006
Stijgende lijn
Vereniging Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer hebben dit voorjaar 23
korhanen geteld in het Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug. Dat is
het hoogste aantal sinds zes jaar. Vorig jaar telden de
natuurorganisaties 13 hanen. In 2002 was er een historisch dieptepunt.
Toen leverde de jaarlijkse voorjaarstelling slechts 8 hanen op.
Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer zijn blij met het grotere aantal
korhoenders. Toch blijft de populatie korhoenders vooralsnog
kwetsbaar. Daarom gaan de natuurorganisaties hun heidebeheer nog beter
afstemmen op de behoeftes van het korhoen. Ook andere vogels die op de
grond broeden, zoals de nachtzwaluw, profiteren daarvan.
Afwisseling
Uit onderzoek dat bureau Alterra recent in het Nationaal Park de
Sallandse Heuvelrug uitvoerde, kwam naar voren dat het beheer van de
heide nog beter kan worden toegesneden op de behoeftes van het
korhoen. Het belangrijkste advies van Alterra is het vergroten van de
variatie in het heidegebied. Hoe meer afwisseling van bijvoorbeeld
hoge, oude heidestruiken en lage, jonge heideplantjes, des te meer
insecten er in het gebied kunnen leven. Die vormen weer onmisbaar
voedsel voor de korhoenkuikens, die de eerste weken uitsluitend van
insecten leven. Daarnaast zijn ook zanderige plekken, plekken met een
ruigere begroeiing met braam en distel, en graslandjes met veel
kruiden van belang. Op zanderige plekken kunnen specifieke insecten
als mierenleeuw en wilde bij leven. Ruigere stukken en ook kruiden
zijn van belang als voedselbron voor volwassen korhoenders en voor de
kuikens vanaf twee weken oud. Bosbes en vossebes tenslotte zijn ook
een belangrijke voedingsbron voor het korhoen. Gelukkig zijn die volop
aanwezig in het gebied. Ook vogels als boomleeuwerik, nachtzwaluw en
roodborsttapuit en andere dieren, zoals vlinders en libellen,
zandhagedis, gladde slang en ree profiteren van deze variatie.
Kleinschalig
Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer gaan daarom de komende jaren in
het heidebeheer vooral kleinschalig te werk. Plaggen bijvoorbeeld
gebeurt niet meer in grote stroken, maar met enkele vierkante meters
tegelijk. De praktijk leert dat op afgebrande heide opvallend veel
korhoenders zijn te vinden. Door de aanwezigheid van veel mineralen op
zo'n afgebrand perceel, ontstaat in korte tijd een kruidenrijke
begroeiing, waar de korhoenders graag foerageren. Dit jaar zullen
daarom op drie plaatsen kleine stukken heide van een halve tot
maximaal één hectare met opzet worden afgebrand. Bovendien laten de
natuurorganisaties hier en daar de spontaan opkomende struiken en
bomen staan en krijgen de heidestruiken meer kans om oud en hoog te
worden. De scherpe overgangen tussen bos en heide worden geleidelijker
gemaakt door hier en daar open plekken in de bosrand te kappen. Zo
ontstaat een grotere lengte bosrand. Juist overgangen tussen
verschillende soorten begroeiing leveren de grootste rijkdom aan
planten en dieren op.
Kwaliteit
Het Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug dankt zijn kwaliteit vooral
aan de centrale open heide. Daar leven vogels als korhoen,
nachtzwaluw, roodborsttapuit en andere kenmerkende dieren zoals
heivlinder, zandhagedis en verschillen soorten zandloopkevers. Sinds
het verschijnen van het Soortbeschermingsplan Korhoen van het
Ministerie van LNV in 1991, hebben Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten
zich ingespannen om het leefgebied voor deze bedreigde vogel te
vergroten en te verbeteren. Zo is de oppervlakte heide op de Sallandse
Heuvelrug door het kappen van bos vergroot van 600 tot 1000 hectare.
Er zijn maatregelen getroffen om de recreanten vooral in de randzones
te ontvangen, buiten de kwetsbare centrale heide. Bovendien is de
zogenaamde Toeristenweg die, dwars door de heide, de kortste
verbinding vormt tussen Nijverdal en Holten, tussen 21.00 uur en 9.00
uur afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Als belangrijk verbeterpunt
voor de nabije toekomst zien de natuurorganisaties het tot stand
brengen van een verbinding met omliggende cultuurgronden, omdat ook
die van belang zijn als foerageergebied voor de korhoenders.
Voor nadere informatie...
...kunt u contact opnemen met Vereniging Natuurmonumenten, Agnes
Kleinsmit, beheerder Salland, telefoon 06 - 21 87 87 92 of Jos
Schouten, boswachter Salland, telefoon 06 - 54 29 52 49.