Gemeente Zevenaar


Toespraak wethouder Wiendels tijdens 4-mei herdenking


Dames en heren, jongens en meisjes,

Het is 4 mei: Dodenherdenking en dat doen we hier bij de 4 tamboers. Een goede plek in het hart van de stad.

De 4 tamboers hebben verschillende betekenissen, maar vandaag wil ik mijn interpretatie geven, gekoppeld aan Dodenherdenking. En dan zie ik vier trommelaars die ons wakker schudden en aandacht vragen voor vier aspecten rond deze dag.

De eerste tamboer slaat zijn trom en zet vraagtekens bij de naam van deze dag. Dodenherdenking suggereert immers dat we doden herdenken. Maar dood ben je pas als je bent vergeten en wij herdenken juist om NIET te vergeten. Wij willen niet vergeten die mensen die vochten voor de vrijheid en dat betaalden met hun leven. Zij streden voor een vrije wereld waarvan ze zelf niet meer mochten genieten. Wij mogen hen niet vergeten, wij die in vrijheid leven, wij zijn schatplichtig aan hen. Wij onderstrepen dat door de aanwezigheid van een achttal heren hier aanwezig, te herkennen aan hun baret. U staat symbool voor uw kameraden en alle mensen in de strijd voor een hoger ideaal. Goed dat u er bent, u bent meer dan welkom.

De tweede tamboer stelt vast dat 4 mei is gekoppeld aan de Tweede Wereldoorlog, maar hij roept op om te kijken naar alle oorlogen: ook in Nederlands - Indië, Korea, Vietnam, Bosnië, Afghanistan. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn er wereldwijd meer dan 200 oorlogen geweest en er is nog geen dag zonder oorlog voorbijgegaan Oorlog is ellende van alle tijd, helaas.
Daarom mogen wij het breder zien en deze herdenking niet alleen koppelen aan Nederlanders die sneuvelden, maar aan alle slachtoffers waar ook ter wereld. Want de situatie maakt iedereen gelijk. Slachtoffers zijn slachtoffers en dan maakt het niet uit of je de bevelen kreeg toegeschreeuwd in het Nederlands, Engels, Japans of Duits

Maar de derde tamboer trommelt: niet alleen soldaten waren slachtoffer; er waren ook burgerslachtoffers: onschuldigen, vrouwen, kinderen, bejaarden, minder validen
En ook nabestaanden zijn slachtoffer. Ook hen allen mogen we in onze herdenking betrekken.
En misschien kom je dan wel tot het herdenken van slachtoffers van alle geweld (zinloos geweld, huishoudelijk geweld, fysiek en psychisch, geweld tegen kinderen, geweld door discriminatie). Ook daar mogen we vandaag bij stilstaan: stilstaan bij verdriet om verlies.

Tot slot roept de vierde tamboer op om niet alleen te herdenken, want dat is achteromkijken en je moet ook vooruitzien. We moeten leren uit het verleden en die les uitdragen naar de toekomst. Daarom is het goed dat ook de jeugd hier bij betrokken wordt. En de les die we leren is de les van nooit meer oorlog en nooit meer geweld. Die les moet ieder van ons leren. Want oorlog is niet abstract, de kiemen van geweld zitten in onszelf, in onze houding tegenover de medemens en het leven in het algemeen.

Vrede en verdraagzaamheid wonen in hetzelfde huis.

Daarom mijn oproep. Wanneer leren we nu eens dat alle mensen gelijk zijn! Niet gelijk van aard, maar wel gelijk waard. De een is niet beter dan de ander, we zijn verschillend, dat klopt, maar daar zit geen waarde-oordeel aan. Met welk recht zou wie dan ook een waarde-oordeel mogen geven?

Daarnaast zijn er altijd nog meer overeenkomsten dan verschillen, is er meer dat ons bindt dan ons scheidt. Zoals bijvoorbeeld deze aarde, die is voor ons allen bedoeld. Samen zijn we er verantwoordelijk voor en alleen samen kunnen we haar leefbaar houden. Samen in verscheidenheid, dat moet kunnen, en daarom roept de vierde tamboer op om te werken aan de toekomst, een toekomst van vrede en verdraagzaamheid.
Met die intentie kun je zelfs met alle mensen, waar ook vandaan, stilstaan bij dit moment en samen herdenken.
Want zo trekken ook deze vier tamboers gezamenlijk op en laten ze één geluid horen naar alle windrichtingen.

Dames en heren, jongens en meisjes,

Het is 4 mei: Dodenherdenking. Of de naam goed is of misschien verkeerd, dat maakt niet uit: het gaat niet om de naam.

Als wij luisteren naar de vier tamboers en wij weten dat de gesneuvelden niet dood zijn, omdat wij ze niet vergeten, als wij ook andere slachtoffers erbij betrekken, als we ook andere vormen van geweld veroordelen,
en als we tot slot daaruit de les leren van nooit meer oorlog en geweld en dat die houding begint bij onszelf, hier en nu, dan maakt het niet uit hoe we deze dag noemen, dan blijft deze bijeenkomst zinvol.

In die zin wil ik dadelijk een krans leggen namens ons allen. Een ronde krans zonder begin en einde, omdat vrede en verdraagzaamheid een continue inspanning vragen. Een ronde krans, net zoals wij hier staan in een cirkel: jong en oud, samen sterk TEGEN geweld en VOOR een betere wereld.
Ieder op zijn eigen kleurrijke en zinvolle manier. In alle verscheidenheid, maar wel: samen. Want vrede en vrijheid maak je met elkaar. Dat is de boodschap van deze 4 tamboers.