04 05 2006
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag
CZ/EZ 2680889
Onderwerp Bijlage(n) Uw brief
Praktijkplan geïntegreerde eerstelijnszorg 1
In augustus 2004 heb ik, samen met 12 koepelorganisaties van eerstelijnszorgaanbieders,
patiënten/consumenten en verzekeraars, de intentieverklaring voor versterking van de
eerstelijnszorg ondertekend. In dit document hebben partijen gezamenlijk de contouren
geschetst van een toekomstbestendige eerstelijnszorg. Een sterke eerstelijnszorg wordt
gekenmerkt door een plaatselijke, wijk- dan wel buurtgerichte, geïntegreerde
eerstelijnsgezondheidszorg die voor de patiënt bereikbaar, toegankelijk en beschikbaar is.
Verschillende zorgaanbieders werken multidisciplinair op een structurele wijze met elkaar
samen om te komen tot een kwalitatief hoogwaardige en doelmatige zorg, die aansluit bij de
zorgbehoeften van burgers in de regio. Het gaat hierbij nadrukkelijk niet om een blauwdruk,
maar om een grove architectuur waarbinnen partijen regionaal en/of plaatselijk tot maatwerk
kunnen komen. Daarbij hoort een systeem van bekostiging dat deze ontwikkelingen
stimuleert, maar het ook mogelijk maakt dat zorgverzekeraars en aanbieders zorg gaan
contracteren volgens heldere en schriftelijk vastgelegde afspraken. Het gaat om (prestatie)
afspraken over bijvoorbeeld zorgverlening, bedrijfsvoering en service aan patiënten.
Om dit te bewerkstelligen heeft het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) samen met het
bureau KPMG Business Advisory Services en in nauwe samenwerking met eerstelijns
zorgaanbieders en het ministerie van VWS een praktijkplan ontwikkeld. Het afgelopen jaar
heeft een pilot praktijkplan plaatsgevonden. In deze brief informeer ik u over de stand van
zaken van het praktijkplan.
Doel praktijkplan
Om gewenste ontwikkelingen in de eerste lijn te stimuleren is het van belang dat
verzekeraars en aanbieders meer dan nu inzicht krijgen in de productie en kwaliteit van de
door de aanbieder gerealiseerde zorg. Zorgaanbieders kunnen zich dan profileren en
zorgverzekeraars kunnen keuzes maken in de contractering van zorg op punten als
toegankelijkheid, kwaliteit en doelmatigheid van zorg. Het praktijkplan is hiervoor het middel.
Het praktijkplan dient als instrument om aan de hand van een omgevingsanalyse lokaal
afspraken te maken over een geïntegreerd zorgaanbod, dat op maat gesneden is naar de
behoefte van de patiëntpopulatie. In het praktijkplan zijn alle belangrijke elementen die nodig
zijn voor de contractering van een breed geïntegreerde eerste lijn opgenomen. Gebruikers
kunnen de voor hen relevante items uit het plan gebruiken voor de onderhandeling. Tevens
Postbus 20350 Bezoekadres: Correspondentie uitsluitend Internetadres:
2500 EJ DEN HAAG Parnassusplein 5 richten aan het postadres www.minvws.nl
Telefoon (070) 340 79 11 2511 VX DEN HAAG met vermelding van de
Fax (070) 340 78 34 datum en het kenmerk van
deze brief.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
2
Kenmerk
CZ/EZ 2680889
kan het plan dienen als checklist, om te voorkomen dat bepaalde punten niet aan bod
zouden komen. Op basis van af te spreken prestatie-indicatoren wordt verantwoording
afgelegd over het effect van het zorgaanbod. Dit levert managementinformatie op voor de
eigen praktijk en informatie voor zorginkoop en contractering.
Het opzetten van multidisciplinaire praktijken, verdergaande taakherschikking en
taakdelegatie, vernieuwing van zorg, verbetering van kwaliteit (protocollering) en dergelijke
worden zodoende gestimuleerd. Het praktijkplan kan worden gebruikt door een
samenstelling van meerdere zorgaanbieders in de eerste lijn.
Opbouw praktijkplan
Het praktijkplan is opgebouwd uit verschillende modules over zorgvraag, zorgaanbod en
resultaten van eerstelijns samenwerkingsverbanden. Het biedt ruimte voor verantwoording
over de geleverde zorg en plannen voor verbetering van zorg. De modules die te
onderscheiden zijn, vindt u in bijlage 1.
Aan de hand van deze modules kan de match tussen zorgvraag en aanbod in beeld gebracht
worden en met de in de modules gebundelde informatie kan het aanbod aan verzekeraars
worden bepaald. De output van het praktijkplan is dan een gestructureerd contractaanbod
aan verzekeraars aan de hand waarvan een passende beloning/kostenvergoeding wordt
afgesproken.
Experiment praktijkplan
In 2005 heeft een pilot praktijkplan plaatsgevonden met als belangrijkste doel het
praktijkplan te toetsen op bruikbaarheid en relevantie voor onderhandelingen over
zorginkoop. Aan de pilot hebben 40 zorgaanbieders (gezondheidscentra,
huisartsenpraktijken, verloskundigenpraktijken, oefentherapeuten, ergotherapeuten en
diëtisten) en vijf zorgverzekeraars deelgenomen. Conclusies uit het experiment aan de kant
van de zorgverzekeraars zijn dat het praktijkplan een zeer relevant hulpmiddel voor
contractering is en dat in eerste instantie het gebruiksdoel gericht moet worden op
groepspraktijken en multidisciplinaire praktijken. De zorgaanbieders waren ook positief en
hebben met name een hoge verwachting van de benchmarkinformatie. Partijen benadrukten
wel dat het nog een erg uitvoerig en tijdrovend plan is. Aan de hand van de pilot is het
praktijkplan verder uitgewerkt.
Praktijkplan vanaf 2007: gefaseerde invoering
Het praktijkplan is in de vorm zoals het er nu ligt, een geschikt instrument om afspraken te
maken over de financiering van de prestaties van vergaand geïntegreerde
samenwerkingsverbanden, zoals de huidige gezondheidscentra. De afgelopen periode heb ik
daarom met de relevante partijen verkend op welke wijze dit moet worden gefaciliteerd. Op
basis van de huidige subsidieregeling gezondheidscentra is het niet mogelijk te contracteren
op basis van een praktijkplan. In lijn met de wens de bekostiging van de gezondheidscentra
om te vormen tot Wet Tarieven Gezondheidszorg (WTG) (en in de toekomst Wet
Marktordening Gezondheidszorg)-gefinancierde zorg informeer ik u op korte termijn over mijn
visie voor een nieuwe bekostiging van gezondheidscentra. In deze visie kan ik u alvast
meedelen dat ik partijen zal adviseren het huidige praktijkplan als basis te gebruiken bij de
onderhandelingen voor geïntegreerde eerstelijnszorg. Dit maakt het mogelijk om een
geïntegreerde aanpak van eerstelijnszorg ook daadwerkelijk geïntegreerd te contracteren.
Het is dan wel noodzakelijk om in eerste instantie te zorgen voor een eenvoudige en
efficiënte manier van gegevens invoeren via een digitale toepassing. Voor
gezondheidscentra, dan wel andere vormen van geïntegreerde eerstelijnszorg, kan het
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
3
Kenmerk
CZ/EZ 2680889
praktijkplan dus de drager van de financiering worden. De uitwerking van het praktijkplan
moet uiteindelijk bruikbaar zijn voor een veelheid aan vormen van samenwerkingsverbanden.
Ik ga er vanuit dat deze uitwerking zich in de loop der jaren uitkristalliseert en dat
beroepsgroepen samen met de ontwikkeling van de applicatie voor het praktijkplan, aan de
hand van het huidige praktijkplan, laagdrempelige modellen ontwikkelen die zorgaanbieders
in staat stellen managementinformatie te genereren uit hun praktijkgegevens. Vanaf 1 juni
2006 is het praktijkplan op te vragen via een link op de site van het CVZ (www.cvz.nl).
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
H. Hoogervorst
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
4
Kenmerk
CZ/EZ 2680889
Bijlage 1:
Het praktijkplan is opgebouwd uit de volgende modules:
Module 1. Patiëntenpopulatie
De beschrijving van de patiëntenpopulatie levert informatie over de (potentiële)
zorgvraag en eventuele bijzonderheden daarin ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
Module 2. Zorgaanbod van de geïntegreerde eerstelijnsvoorziening
Een eerste kenmerk van het zorgaanbod is de aard van de geleverde diensten. Een
tweede kenmerk zijn eventuele specialisaties per zorgaanbieders. Ook kan een
zorginstelling zich onderscheiden met het bieden van gestructureerde zorg voor
specifieke categorieën patiënten.
Module 3. Productie van de geïntegreerde eerstelijnsvoorziening
Aard en omvang van de productie zijn belangrijke resultaten van een geïntegreerde
eerstelijnsvoorziening. De productie wordt per verstrekking gespecificeerd naar
eenheden waarvoor een CTG-tarief is vastgesteld.
Module 4. Organisatie van de geïntegreerde eerstelijnsvoorziening
Belangrijke kenmerken van de organisatie zijn personeelscapaciteit,
praktijkondersteuning en werkafspraken. Deze module kan een indicatie geven van de
inzet van praktijkondersteuning, de taakverdeling en werkwijze binnen het
samenwerkingsverband. In een samenwerkingsverband met veel allochtone patiënten
kan bijvoorbeeld een voorlichter eigen taal en cultuur werkzaam zijn.
Module 5. Kwaliteit en uitkomsten zorgverlening
Deze module geeft een indicatie van het kwaliteitsbeleid van de geïntegreerde
eerstelijnsvoorziening. Het hebben van een kwaliteitskeurmerk wordt gezien als een
indicatie van een actief kwaliteitsbeleid. Daarnaast kan deze module indicatoren voor het
resultaat van de zorgverlening, zoals verwijsgedrag, voorschrijfgedrag en bereik van het
zorgaanbod bevatten.
Module 6. Toegankelijkheid
Belangrijke kenmerken van toegankelijkheid zijn telefonische bereikbaarheid, fysieke
bereikbaarheid en wachttijden.
Module 7. Efficiëntie
Meerdere modules bevatten indicatoren voor het registreren van de doelmatigheid van
een geïntegreerde eerstelijnsvoorziening. In deze module ligt de nadruk op de
informatiefunctie. Welke gegevens worden waar geregistreerd en welke informatie is
bijvoorbeeld digitaal toegankelijk.
Module 8. Patiëntgerichtheid
Kenmerken van patiëntgerichtheid zijn ondermeer `informatie en voorlichting' en
`cliëntenraadpleging'. Informatie over deze items geeft een indruk van de transparantie
van het zorgaanbod voor de patiënt en de invloed die de patiënt heeft op het
zorgproces.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
5
Kenmerk
CZ/EZ 2680889
Module 9. Plannen voor vernieuwing of verbetering van de zorg
De plannen voor modernisering en innovatie vormen een belangrijk aspect van
contractonderhandelingen met zorgverzekeraars. De basis hiervoor is een analyse van de
praktijk in relatie tot de patiëntpopulatie.
Module 10. (Meer)kosten van plannen
Deze module biedt plaats voor de kosten van plannen. Zo kunnen normoverschrijdende
praktijkkosten die niet worden gedekt door verwachte opbrengsten hier zichtbaar
gemaakt worden. Dit maakt het mogelijk om specifieke vergoeding toe te kennen door
de contracterende zorgverzekeraar.
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport