Stichting Astronomisch Onderzoek in Nederland (ASTRON)
PERSBERICHT
Dwingeloo, 2 mei 2006
Prestigieuze duitse academieprijs voor wetenschapper van astron
Prof. Dr. Heino Falcke (1966) ontvangt op vrijdag 5 mei een
prestigieuze prijs van de Berlijn-Brandenburg Academie voor
Wetenschappen (Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften,
BBAdW). Tijdens de wetenschappelijke vergadering op de Leibnitzdag
2006 van de BBAdW wordt de Akademiepreis uitgereikt.
Heino Falcke heeft baanbrekende prestaties verricht op zijn vakgebied.
Zijn belangrijkste theoretische bijdrage betreft de natuurkunde van
Zwarte Gaten en hun wisselwerking met de omringende interstellaire
Materie. Zijn bijzondere prestatie bestaat uit de analytische
bewerking van die theorie, die het mogelijk maakt een intussen
algemeen aanvaarde uniforme visie te formuleren op alle Zwarte Gaten
met een willekeurige massa en een willekeurig ontwikkelingsstadium. De
voorspellingen op basis van zijn theorie leidden hem en zijn groep
naar de ontdekking van veel Zwarte Gaten. Naast zijn theoretische werk
heeft hij zich vroeg toegelegd op experimentele en empirische
waarnemingen. In 2004 lukte het zijn groep voor het eerst in een
speciaal geval, de plasmaflits op afstand van enkele
"Schwarzschild-stralen" (in normaal taalgebruik: heel dicht bij de
grens) van een Zwart Gat in het centrum van ons melkwegstelsel (zo
dicht bij een Zwart Gat had men nog nooit eerder waarnemingen gedaan)
met radiointerferometrie te ontdekken en de voorspelling van zijn
theorie te bevestigen. Men hoopt daardoor in de nabije toekomst
beelden te kunnen maken van wat er op de grens van Zwart Gaten
gebeurt. De laatste jaren houdt Falcke zich bezig met thema's van het
vakgebied Natuurkunde van deeltjes astrofysica. Hij onderzoekt op een
theoretische wijze radioflitsen, die bij het botsen van hoog
energetische deeltjes van de kosmische straling op de aardatmosfeer te
verwachten zijn en deed het voorstel deze met (laagfrequente)
radiotelescopen te onderzoeken. Uit dit voorstel ontstond bij het
Onderzoekscentrum Karlsruhe het succesvolle experiment LOPES (met
gebruikmaking van LOFAR antennes), waarbij de aard en herkomst van de
deeltjes met zeer hoge energie bestudeerd wordt en één van de
belangrijkste vragen van de deeltjes astrofysica in een nieuw licht
komt te staan. Deze resultaten worden gebruikt bij de ontwikkeling van
het LOFAR project in Noord Nederland en Duitsland, de grootste
radiotelescoop ter wereld, waarbij Falcke bovendien een belangrijke
rol speelt.
Het LOFAR project, een project van 18 partners, met ASTRON als
penvoerder, streeft naar de ontwikkeling van een grootschalig
intelligent sensornetwerk ten behoeve van een wetenschappelijke
infrastructuur, een (pre-concurentieel) technologisch proefplatform
voor commerciële toepassingen van sensornetwerken, en een
sensornetwerk met een duidelijke maatschappelijke impact. Aanvankelijk
is LOFAR begonnen met de ontwikkeling van een geheel nieuwe en
revolutionaire in soft ware gestuurde radiotelescoop. Thans kent LOFAR
naast de astronomie een aantal andere applicaties. Op het gebied van
geofysica (in real time monitoren van de ondergond), landbouw (in real
time monitoren van gewassengroei, microklimaat en vee),
watermanagement, weersvoorspellingen etc.
Informatie:
ASTRON, Frederiek Westra van Holthe: holthe@astron.nl, 0521 595162
Prof. Dr. Heino Falcke, falcke@astron.nl, 0521 595794
www.astron.nl, www.lofar.org
Curriculum Vitae prof.dr. Heino Falcke
Heino Falke is als internationale wetenschapper (astrofysicus en
radioastronoom) betrokken bij het LOFAR project van ASTRON. Falcke
heeft aan de Universiteit van Keulen en aan de Rheinischen
Friedrich-Wilhelms-Universiteit (RFW-universiteit) in Bonn natuurkunde
gestudeerd. Hij promoveerde in 1994 en werd in 2000 docent. Zijn
wetenschappelijke loopbaan is nauw met de RFW Universiteit en het
Max-Planck-Instituut voor Radioastronomie in Bonn verbonden, waar hij
nog steeds als gastdocent werkzaam is. Van 1995 tot 1997 is hij als
onderzoeker verbonden geweest aan de Universiteit van Maryland in de
VS. In het voorjaar 1999 trad hij op als gastdocent op de Universiteit
van Arizona. In 2000 werd hij wetenschappelijk medewerker aan het
Max-Planck Instituut en geeft sinds 2001 college aan de Universiteit
van Bonn.
In het voorjaar van 2003 nam hij een leerstoel waar aan de
Universiteit van Keulen en werd hij benoemd tot Hoogleraar voor Hoge
Energie Astrofysica aan de Universiteit van Nijmegen en trad in dienst
bij de Stichting Astronomisch Onderzoek in Nederland, (ASTRON) in
Dwingeloo. Hij is oprichter van en was van 1996 tot 2003 uitgever van
de Galactic Center Newsletter. In 2000 kreeg hij de
Ludwig-Bierman-Förderprijs van de Astronomische Vereniging. In 2006 is
hij onderscheiden door de Universiteit van Berkeley, Californie, met
een Miller-gastprofessoraat.
Heino falcke heeft rond 200 artikelen gepubliceerd in vooraanstaande
vakbladen zoals Science en Nature. Zijn publicaties hebben grote
invloed op de ontwikkeling van de astro-natuurkunde, zolas de deeltjes
astrofysica.
Momenteel werkt Heino Falcke hoofdzakelijk in Nederland, maar hij
woont met zijn gezin in Frechen bij Köln. Daar is hij voorzitter van
de CVJM, begeleidt hij als vrijwilliger groepen jongeren en predikt
als gewijde leek in de Evangelische kerk. Uit dien hoofde ligt hem de
dialoog tussen natuurwetenschap en religie zo nauw aan het hart.
Dwingeloo, 2 mei 2006