Wageningen Universiteit

Persbericht Wageningen Universiteit, 036wu, 4 mei 2006

EMBARGO TOT VRIJDAG 5 MEI 2006, 02.00 UUR

VERPLEEGHUISBEWONER GEZONDER BIJ GEZELLIGE MAALTIJD

Als bewoners van verpleeghuizen gezellig samen aan tafel de maaltijd gebruiken, voelen ze zich aantoonbaar gezonder. Bovendien blijft hun lichaamsgewicht beter op peil en verslechtert hun mogelijkheid om nog redelijk te bewegen minder snel. Dat staat in een artikel dat op 5 mei verschijnt in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift British Medical Journal van de hand van Kristel Nijs e.a. Zij doet promotieonderzoek aan Wageningen Universiteit naar het verbeteren van de sfeer rond de maaltijd in verpleeghuizen.

Het serveren van de maaltijd in een gezellige en huiselijke sfeer zou wel een andere werkwijze voor verpleeghuizen vergen. Nu nog krijgen in zo'n tachtig procent van de gevallen de bewoners de maaltijd op een dienblad, al of niet op de kamer van de bewoner. Dat betekent dat verpleeghuisbewoners veelal hun maaltijd gebruiken in omstandigheden die weinig sociaal-stimulerend zijn te noemen, zeggen Nijs c.s.

Verpleeghuisbewoners hebben niet alleen te maken met fysieke achteruitgang, maar ook met verlies van onafhankelijkheid, privacy en een vertrouwde omgeving. Die factoren leiden tot relatief grote eenzaamheid en depressiviteit en een lage perceptie van de kwaliteit van leven.

KWALITEIT VAN LEVEN
In het kader van de studie namen 282 niet-demente bewoners van vijf verpleeghuizen een half jaar deel aan experimenten. Eén deel van de bewoners - de controlegroep - kreeg de maaltijd op de gebruikelijke wijze op een dienblad geserveerd, met gelijke standaardporties voor iedereen. De maaltijden werden genuttigd op de eigen kamer of in kleine groepen in een recreatiezaal. Een ander deel van deze bewoners - de zogeheten interventiegroep - nam deel aan de collectieve maaltijd, aan de grote tafel, in een gezellige en huiselijke sfeer. Elke maaltijdgang duurde tot iedereen klaar was, voor met de volgende werd begonnen.

Nijs c.s. vonden dat het gezamenlijk nuttigen van de maaltijd in een gezellige sfeer het welbevinden van de verpleeghuisbewoners, en daarmee de beleving van de kwaliteit van hun leven, verbeterde. Zo bleek dat in de interventiegroep het gevoel van welbevinden tien procent hoger te liggen dan in de controlegroep. Ook konden ze beter blijven bewegen en ging hun gewicht minder snel achteruit. Uit het onderzoek kwam naar voren dat in de interventiegroep het niveau van de fysieke prestaties dertien procent hoger lag dan bij de controlegroep. Hoewel de studie zich beperkte tot niet-demente verpleeghuisbewoners, menen de onderzoekers dat de uitkomsten geldig zijn voor alle verpleeghuisbewoners.

De onderzoekers menen dat de verandering van de werkwijze voor verpleegtehuizen structureel nauwelijks extra kost. Met een gemotiveerde staf is die werkwijze makkelijk door te voeren, menen ze.

Kristel Nijs (Sint-Truiden, België, 1975) is van oorsprong verpleegkundige en studeerde verpleegwetenschappen in Leuven. Zij is thans kwaliteitsadviseur zorgprocessen in het Ziekenhuis Rivierenland in Tiel. Zij hoopt op 21 juni 2006 te promoveren aan Wageningen Universiteit op het verbeteren van de ambiance rond de maaltijden in Nederlandse verpleeghuizen. Prof dr.ir. Wija van Staveren en prof.dr.ir. Frans Kok zijn haar promotoren; prof.dr.ir. Kees de Graaf is co-promotor.