Socialistische Partij
SP :: Service :: Dossiers
Vierde Europees Sociaal Forum, Athene, 4 - 7 mei 2006
4 mei 2006 - Een koude start
Met een vier man sterke delegatie reist de SP dit jaar af naar het
Europees Sociaal Forum. De delegatie bestaat uit de Tweede-Kamerleden
Harry van Bommel en Ewout Irrgang en zij worden begeleid door algemeen
secretaris Hans van Heijningen en Dennis de Jong van de Werkgroep
Sociale Globalisering.
Un autre Europe est possible Spandoek boven de ingang van de centrale
hal waar de workshops worden gehouden.
De woensdag voor het forum reist de delegatie naar Athene. Daar
aangekomen valt het meteen op dat het kouder is dan in Nederland. En
anders dan de voorspellingen thuis, wordt het hier de komende dagen
alleen maar kouder. Gelukkig is er een vol programma en zullen we dus
niet stilzitten. De avond wordt besteed aan het nader bestuderen van
het programma van het ESF. De programmakrant is een dik pak papier van
niet minder dan 64 pagina's. Net als tijdens de fora in Florence
(2003), Parijs (2004) en vorig jaar in Londen is het moeilijk kiezen
uit de vele interessante thema's.
Ewout Irrgang en Harry van Bommel nemen programmakrant door Ewout en
Harry lezen in de ESF-krant welke workshops ze gaan bijwonen.
Meer nog dan voorgaande jaren zijn we hier echter met een missie. Dit
ESF moet ons materiaal opleveren voor de campagne Wereld Delen die de
SP in mei en juni gaat voeren. In die campagne willen we het debat
over de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking aanzwengelen. Verder
willen we ideeën opdoen voordat we gaan deelnemen aan het Nederlands
Sociaal Forum in Nijmegen op 19, 20 en 21 mei. We spreken af dat Ewout
vooral workshops zal bezoeken met een ruimer internationaal karakter;
thema's als vrijhandel en het beleid van IMF, Wereldbank en de
vrijhandelsorganisatie WTO. Harry zal zich vooral richten op Europese
zaken zoals de toekomst van de Europese Unie, handelsverdragen tussen
de EU en Afrika, en de samenwerking tussen progressieve krachten in
Europa.
Fred Stam op het hoofdkantoor in Rotterdam heeft de vlucht naar Athene
en het hotel voor ons geboekt. Het hotel Apollonio ligt redelijk
centraal maar toch spreekt de hoteleigenaar geen woord over de grens.
Hij praat met zijn handen en armen en zo antwoorden wij ook. De
inschrijving is gelukkig zo geregeld. De volgende ochtend is er geen
ontbijt; daar doet de man niet aan. Op weg naar het ESF nemen we een
broodje en koffie en dan de tram naar het terrein. Dit keer wordt het
ESF op het olympisch terrein gehouden. We schatten het aantal
deelnemers op deze eerste dag tussen de twee- en drieduizend. Dat is
eigenlijk weinig. Op alle voorgaande fora waren er meer mensen.
De centrale hal bestaat uit twee delen. Het eerste deel is vol met
standjes waar allerlei groeperingen hun blaadjes, boeken en t-shirts
aan de man proberen te brengen. Er zijn veel Griekse communisten die
-alsof de Berlijnse muur er nog staat- op al hun uitingen ook de hamer
en sikkel hebben afgebeeld. De slogans, meestal in het Engels, doen
ook denken aan de vorige eeuw. De tijd heeft even stil gestaan bij de
linkse beweging in Griekenland. Het doet onschuldig aan allemaal,
zelfs wel een beetje aandoenlijk.
Francis Wurtz (l.) Francis Wurtz, de voorzitter van Verenigd Links in
het Europees Parlement aan het woord in de workshop over de toekomst
van de Europese Unie.
In de middag bezoeken we een aantal workshops. Harry gaat met Hans
naar een discussie over de toekomst van de Europese Unie. In die
workshop speelt Francis Wurtz, leider van Verenigd Links in het
Europees Parlement, een centrale rol. Hij betoogt dat er alle reden is
tot optimisme voor mensen zoals hij die de EU willen veranderen. "We
hebben drie successen op een rij geboekt. We hebben de neoliberale
Europese Grondwet tegen kunnen houden. We hebben de havenrichtlijn
kunnen blokkeren. En we hebben de Bolkensteinrichtlijn dusdanig kunnen
aanpassen dat zelfs de bedenker ervan, mijnheer Bolkenstein, zijn
handtekening er niet meer onder zou willen zetten. Dat geeft een
enorme hoop voor de toekomst van onze beweging. Als we werkelijk
willen, kunnen we Europa veranderen" aldus Wurtz. Hij bepleit een
hechtere samenwerking tussen de progressieve politieke partijen in
Europa en de andere non-gouvernementele organisaties. Hans en ik
schudden Wurtz nog even de hand. In maart spraken we hem nog bij de
grote demonstratie in Straatsburg tegen de Bolkensteinrichtlijn.
Ewout bezoekt tegelijkertijd een workshop over de WTO-onderhandelingen
met de mysterieuze afkorting NAMA. NAMA staat voor Non Agricultural
Market Acces en betekent eigenlijk alle onderhandelingen op landbouw
en diensten (GATS) na. De workshop wordt georganiseerd door de
alliantie "From Seattle to Brussels" die bestaat uit meer dan 70
NGO's. Dit netwerk ontstond na de WTO conferentie in Seattle in 1999.
Een van de interessantste sprekers is Mari-Lou Madle uit de
Filippijnen van Focus on the Global South. Zij vertelt hoe
ontwikkelingslanden bij het begin van de Doha-ronde een grote fout
maakten door te denken dat ze door concessies te doen over de toegang
van hun markten als tegenprestatie daarvoor concessies konden krijgen
van de Westerse landen op landbouwgebied. Die concessies kwamen tot de
dag van vandaag niet. De onderhandelaars van de ontwikkelingslanden
stemden in met een zogenaamde "Zwitserse formule". Daarbij moeten
landen met relatief hoge invoertarieven (lees: ontwikkelingslanden)
hun tarieven meer verlagen dan landen met lage tarieven (de Westerse
landen). Mari-Lou Madle vertelt hoe haar land de Filippijnen een
zogenaamde "paragraaf acht" land is in de NAMA onderhandelingen.
Daardoor moet het land haar invoertarieven zeer fors verlagen en mag
het maar een paar producten uitzonderen. Dit heeft grote gevolgen voor
de visserijsector die naar de verwachting zal worden weggevaagd.
Gelukkig is er ook goed nieuws. Gefrustreerd door de opstelling van de
Westerse landen zitten de onderhandelingen op dit moment muurvast,
aldus het Netwerk. Er is een groep van tien arme landen opgericht, de
NAMA-11, die probeert de onderhandelingsfouten uit het verleden te
corrigeren. Dat zal niet makkelijk zijn maar ontwikkelingslanden
beginnen beginnen langzamerhand steeds meer te leren over hoe ze voor
hun eigen belangen moeten opkomen.
Om de lezer van ons verslag vandaag nog van dienst te zijn reizen
Harry en Ewout terug naar de stad om via een internetcafe alvast
verslag te doen en enkele foto's door te sturen. Hans en Dennis
bezoeken nog aansluitende workshops en zullen daar telefonisch verslag
van doen, zo beloven zij.
Vanavond hield het "From Seattle to Brussels".
In de zaal zitten dit keer geen jonge alto's maar vooral vakbondsleden
uit verschillende Europese landen. Het Netwerk bestaat uit
Attac-groepen uit Groot-Brittannie, Belgie, Frankrijk en Italie die
zich stek maken voor het aan banden leggen van het
roofdier-kapitalisme. Ook vakbonden uit de eerdergenoemde landen zijn
bij het Netwerk aangesloten. De vertegenwoordiger van de Belgische
Christelijke vakbond zet de problematiek met betrekking tot de
liberalsiering van diensten helder uiteen: "De onderhandelaars in de
WTO en de EU onderhandelen over de hoofden van de gewonen mensen heen.
Niet dat er niets op het spel staat want als werknemer loop je het
risico dat jouw kop eraf gaat als zij erin slagen de dienstenmarkt te
liberaliseren. Vakbonden in Europese landen en arme
ontwikkelingslanden zijn geen spelers van belang als de grote
transnationale ondrenemningen hun belangen door willen zetten. Maar
gelukkig leven we in een democratie zodat we mensen voor kunnen
lichten en op straat kunnen brengen. Met honderd mensen de straat
opgaan haalt niets uit, maar als je met duizenden bent, dan ben je al
wat...
Een Britse activiste uit het Netwerk vraagt speciale aandacht voor de
positie van vrouwen. 'Vrouwen', zo betoogt ze 'spelen een centrale rol
in de dienstensector. Van onderwijzeres in mijn stad tot prostituee in
een troposch toerstenland, het zijn vrouwen die de diensten leveren.
Ook onbetaald huishoudelijk werk en zorg voor kinderen en zieken komt
voor het grootste deel voor rekening van vrouwen. Het moge duidelijk
zijn dat zorg veel meer is dan markt, dat we geen belang hebben bij
opgelegde marktwerking die de lonen drukt en de arbeidsomstandigheden
meesta verslechtert. Het leven is veel meer dan markt; voor elkaar
zorgen en solidariteit moeten we uit de klauwen van de markt zien te
houden. Jara, een Braziliaanse, doet verslag van de stand van zaken in
het zuiden van Brazilie. "Vrijwel alle diensten zijn bij ons
geprivatiseerd, waardoor de tweedeking tussen rijk en arm op alle
niveaus versterkt is. Jullie zijn halverwege in de meeste Europese
landen. Doe in Godsnaam je best om die ontwikkeling te stoppen, want
wij maken dagelijks mee hoe waardeloos het is als je de publieke
sector verpatst." Aan het eind van de bijeenkomst wordt vastgesteld
dat het Netwerk de nodige inspanningen verricht om de leden van het
Europees Parlement te belobbyen. Vastgesteld wordt dat er meer energie
gestoken moet worden in het uitoefenen van druk op leden van de
nationale parlementen. "Op de SP kunnen ze rekenen", denk ik bij
mezelf. "Maar waar is de FNV?" Bij het Wereld Sociaal Forum vorig jaar
in Brazilie kwamen we ze wel tegen. Hier hebben we ze nog niet gezien.
Stil protest tegen Guantanamo Bay Stil protest tegen de behandeling
van gevangenen op Guantanamo Bay
Aan het einde van deze eerste dag houdt Susan George, directeur van
het Transnational Institute, een vlammende toespraak; Dennis is er
bij. Volgens Susan, tevens boegbeeld van de beweging voor sociale
globalisering, heeft de beweging die hier op het ESF vertegenwoordigd
is alle reden tot trots gezien hetgeen is bereikt. "We hebben de
Europese Grondwet tegen kunnen houden. We hebben de versoepeling van
het ontslagrecht kunnen voorkomen. Samen staan we sterk!" Hier spreekt
een sterke vrouw tegen een zelfbewust gehoor. Onder luid applaus ziet
Dennis iedereen denken: "Een ander Europa is werkelijk mogelijk, als
wij dat willen."
---
top