Socialistische Partij

SP :: Service :: Dossiers

Vierde Europees Sociaal Forum, Athene, 4 - 7 mei 2006

4 mei 2006 - Een koude start

Met een vier man sterke delegatie reist de SP dit jaar af naar het Europees Sociaal Forum. De delegatie bestaat uit de Tweede-Kamerleden Harry van Bommel en Ewout Irrgang en zij worden begeleid door algemeen secretaris Hans van Heijningen en Dennis de Jong van de Werkgroep Sociale Globalisering.

Un autre Europe est possible Spandoek boven de ingang van de centrale hal waar de workshops worden gehouden.

De woensdag voor het forum reist de delegatie naar Athene. Daar aangekomen valt het meteen op dat het kouder is dan in Nederland. En anders dan de voorspellingen thuis, wordt het hier de komende dagen alleen maar kouder. Gelukkig is er een vol programma en zullen we dus niet stilzitten. De avond wordt besteed aan het nader bestuderen van het programma van het ESF. De programmakrant is een dik pak papier van niet minder dan 64 pagina's. Net als tijdens de fora in Florence (2003), Parijs (2004) en vorig jaar in Londen is het moeilijk kiezen uit de vele interessante thema's.

Ewout Irrgang en Harry van Bommel nemen programmakrant door Ewout en Harry lezen in de ESF-krant welke workshops ze gaan bijwonen.

Meer nog dan voorgaande jaren zijn we hier echter met een missie. Dit ESF moet ons materiaal opleveren voor de campagne Wereld Delen die de SP in mei en juni gaat voeren. In die campagne willen we het debat over de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking aanzwengelen. Verder willen we ideeën opdoen voordat we gaan deelnemen aan het Nederlands Sociaal Forum in Nijmegen op 19, 20 en 21 mei. We spreken af dat Ewout vooral workshops zal bezoeken met een ruimer internationaal karakter; thema's als vrijhandel en het beleid van IMF, Wereldbank en de vrijhandelsorganisatie WTO. Harry zal zich vooral richten op Europese zaken zoals de toekomst van de Europese Unie, handelsverdragen tussen de EU en Afrika, en de samenwerking tussen progressieve krachten in Europa.

Fred Stam op het hoofdkantoor in Rotterdam heeft de vlucht naar Athene en het hotel voor ons geboekt. Het hotel Apollonio ligt redelijk centraal maar toch spreekt de hoteleigenaar geen woord over de grens. Hij praat met zijn handen en armen en zo antwoorden wij ook. De inschrijving is gelukkig zo geregeld. De volgende ochtend is er geen ontbijt; daar doet de man niet aan. Op weg naar het ESF nemen we een broodje en koffie en dan de tram naar het terrein. Dit keer wordt het ESF op het olympisch terrein gehouden. We schatten het aantal deelnemers op deze eerste dag tussen de twee- en drieduizend. Dat is eigenlijk weinig. Op alle voorgaande fora waren er meer mensen.

De centrale hal bestaat uit twee delen. Het eerste deel is vol met standjes waar allerlei groeperingen hun blaadjes, boeken en t-shirts aan de man proberen te brengen. Er zijn veel Griekse communisten die
-alsof de Berlijnse muur er nog staat- op al hun uitingen ook de hamer en sikkel hebben afgebeeld. De slogans, meestal in het Engels, doen ook denken aan de vorige eeuw. De tijd heeft even stil gestaan bij de linkse beweging in Griekenland. Het doet onschuldig aan allemaal, zelfs wel een beetje aandoenlijk.

Francis Wurtz (l.) Francis Wurtz, de voorzitter van Verenigd Links in het Europees Parlement aan het woord in de workshop over de toekomst van de Europese Unie.

In de middag bezoeken we een aantal workshops. Harry gaat met Hans naar een discussie over de toekomst van de Europese Unie. In die workshop speelt Francis Wurtz, leider van Verenigd Links in het Europees Parlement, een centrale rol. Hij betoogt dat er alle reden is tot optimisme voor mensen zoals hij die de EU willen veranderen. "We hebben drie successen op een rij geboekt. We hebben de neoliberale Europese Grondwet tegen kunnen houden. We hebben de havenrichtlijn kunnen blokkeren. En we hebben de Bolkensteinrichtlijn dusdanig kunnen aanpassen dat zelfs de bedenker ervan, mijnheer Bolkenstein, zijn handtekening er niet meer onder zou willen zetten. Dat geeft een enorme hoop voor de toekomst van onze beweging. Als we werkelijk willen, kunnen we Europa veranderen" aldus Wurtz. Hij bepleit een hechtere samenwerking tussen de progressieve politieke partijen in Europa en de andere non-gouvernementele organisaties. Hans en ik schudden Wurtz nog even de hand. In maart spraken we hem nog bij de grote demonstratie in Straatsburg tegen de Bolkensteinrichtlijn.

Ewout bezoekt tegelijkertijd een workshop over de WTO-onderhandelingen met de mysterieuze afkorting NAMA. NAMA staat voor Non Agricultural Market Acces en betekent eigenlijk alle onderhandelingen op landbouw en diensten (GATS) na. De workshop wordt georganiseerd door de alliantie "From Seattle to Brussels" die bestaat uit meer dan 70 NGO's. Dit netwerk ontstond na de WTO conferentie in Seattle in 1999. Een van de interessantste sprekers is Mari-Lou Madle uit de Filippijnen van Focus on the Global South. Zij vertelt hoe ontwikkelingslanden bij het begin van de Doha-ronde een grote fout maakten door te denken dat ze door concessies te doen over de toegang van hun markten als tegenprestatie daarvoor concessies konden krijgen van de Westerse landen op landbouwgebied. Die concessies kwamen tot de dag van vandaag niet. De onderhandelaars van de ontwikkelingslanden stemden in met een zogenaamde "Zwitserse formule". Daarbij moeten landen met relatief hoge invoertarieven (lees: ontwikkelingslanden) hun tarieven meer verlagen dan landen met lage tarieven (de Westerse landen). Mari-Lou Madle vertelt hoe haar land de Filippijnen een zogenaamde "paragraaf acht" land is in de NAMA onderhandelingen. Daardoor moet het land haar invoertarieven zeer fors verlagen en mag het maar een paar producten uitzonderen. Dit heeft grote gevolgen voor de visserijsector die naar de verwachting zal worden weggevaagd.

Gelukkig is er ook goed nieuws. Gefrustreerd door de opstelling van de Westerse landen zitten de onderhandelingen op dit moment muurvast, aldus het Netwerk. Er is een groep van tien arme landen opgericht, de NAMA-11, die probeert de onderhandelingsfouten uit het verleden te corrigeren. Dat zal niet makkelijk zijn maar ontwikkelingslanden beginnen beginnen langzamerhand steeds meer te leren over hoe ze voor hun eigen belangen moeten opkomen.

Om de lezer van ons verslag vandaag nog van dienst te zijn reizen Harry en Ewout terug naar de stad om via een internetcafe alvast verslag te doen en enkele foto's door te sturen. Hans en Dennis bezoeken nog aansluitende workshops en zullen daar telefonisch verslag van doen, zo beloven zij.

Vanavond hield het "From Seattle to Brussels". In de zaal zitten dit keer geen jonge alto's maar vooral vakbondsleden uit verschillende Europese landen. Het Netwerk bestaat uit Attac-groepen uit Groot-Brittannie, Belgie, Frankrijk en Italie die zich stek maken voor het aan banden leggen van het roofdier-kapitalisme. Ook vakbonden uit de eerdergenoemde landen zijn bij het Netwerk aangesloten. De vertegenwoordiger van de Belgische Christelijke vakbond zet de problematiek met betrekking tot de liberalsiering van diensten helder uiteen: "De onderhandelaars in de WTO en de EU onderhandelen over de hoofden van de gewonen mensen heen. Niet dat er niets op het spel staat want als werknemer loop je het risico dat jouw kop eraf gaat als zij erin slagen de dienstenmarkt te liberaliseren. Vakbonden in Europese landen en arme ontwikkelingslanden zijn geen spelers van belang als de grote transnationale ondrenemningen hun belangen door willen zetten. Maar gelukkig leven we in een democratie zodat we mensen voor kunnen lichten en op straat kunnen brengen. Met honderd mensen de straat opgaan haalt niets uit, maar als je met duizenden bent, dan ben je al wat...

Een Britse activiste uit het Netwerk vraagt speciale aandacht voor de positie van vrouwen. 'Vrouwen', zo betoogt ze 'spelen een centrale rol in de dienstensector. Van onderwijzeres in mijn stad tot prostituee in een troposch toerstenland, het zijn vrouwen die de diensten leveren. Ook onbetaald huishoudelijk werk en zorg voor kinderen en zieken komt voor het grootste deel voor rekening van vrouwen. Het moge duidelijk zijn dat zorg veel meer is dan markt, dat we geen belang hebben bij opgelegde marktwerking die de lonen drukt en de arbeidsomstandigheden meesta verslechtert. Het leven is veel meer dan markt; voor elkaar zorgen en solidariteit moeten we uit de klauwen van de markt zien te houden. Jara, een Braziliaanse, doet verslag van de stand van zaken in het zuiden van Brazilie. "Vrijwel alle diensten zijn bij ons geprivatiseerd, waardoor de tweedeking tussen rijk en arm op alle niveaus versterkt is. Jullie zijn halverwege in de meeste Europese landen. Doe in Godsnaam je best om die ontwikkeling te stoppen, want wij maken dagelijks mee hoe waardeloos het is als je de publieke sector verpatst." Aan het eind van de bijeenkomst wordt vastgesteld dat het Netwerk de nodige inspanningen verricht om de leden van het Europees Parlement te belobbyen. Vastgesteld wordt dat er meer energie gestoken moet worden in het uitoefenen van druk op leden van de nationale parlementen. "Op de SP kunnen ze rekenen", denk ik bij mezelf. "Maar waar is de FNV?" Bij het Wereld Sociaal Forum vorig jaar in Brazilie kwamen we ze wel tegen. Hier hebben we ze nog niet gezien.

Stil protest tegen Guantanamo Bay Stil protest tegen de behandeling van gevangenen op Guantanamo Bay

Aan het einde van deze eerste dag houdt Susan George, directeur van het Transnational Institute, een vlammende toespraak; Dennis is er bij. Volgens Susan, tevens boegbeeld van de beweging voor sociale globalisering, heeft de beweging die hier op het ESF vertegenwoordigd is alle reden tot trots gezien hetgeen is bereikt. "We hebben de Europese Grondwet tegen kunnen houden. We hebben de versoepeling van het ontslagrecht kunnen voorkomen. Samen staan we sterk!" Hier spreekt een sterke vrouw tegen een zelfbewust gehoor. Onder luid applaus ziet Dennis iedereen denken: "Een ander Europa is werkelijk mogelijk, als wij dat willen."

---


top