Ingezonden persbericht
Thema 2006: Export
maart 2006
Persbericht
Handelsverleden Zuidoost Friesland in zes exposities
Vanaf 7 mei 2006 staat Zuidoost Friesland in het teken van Export. Zes samenwerkende musea
in dit gebied organiseren ieder hun eigen tentoonstelling rond dit centrale thema.
Iedere expositie vertelt het verhaal van een product dat in het (verre) verleden in de regio op
ambachtelijke wijze is geproduceerd en geëxporteerd. De bestemming varieerde. Export vanuit
het eigen dorp naar de regio, vanuit de regio naar de rest van het land of zelfs vanuit de regio
naar de rest van de wereld. Veel producten die in deze regio op ambachtelijke wijze met de
hand zijn gemaakt, zijn verdwenen. Bestaan ze nog wel, dan heeft het ambacht plaats gemaakt
voor fabrieksmatige productie. Dat maakt deze tentoonstellingen bijzonder: de bezoeker maakt
kennis met producten en ambachten die soms niet meer bestaan. Ieder museum belicht zijn
exportproduct(en) op haar eigen wijze.
Daarnaast ontwikkelt ieder museum een mooie wandel- of fietsroute, die in de omgeving
aansluiting vindt bij het thema.
De musea en de tentoonstellingen:
Waar: Museum Oold Ark in Makkinga
Wat: Eikenschors, soepel leer! Een tentoonstelling over `Het eekschillen'
Wanneer: 7 mei tot en met 31 oktober 2006
De tentoonstelling geeft een uitgebreid overzicht van het product eikenschors. In de omgeving
van Makkinga werd eikenschors op grote schaal gewonnen in de alom aanwezige eikenbosjes.
Het product vond zijn weg naar de rest van Nederland. Eek (eikenschors) werd onder andere
gebruikt voor het looien van leer. De bewerking van dit product was seizoensarbeid. Arbeiders
uit de rest van Nederland kwamen speciaal in het voorjaar naar Friesland om te werken. Het
werk was ruw en zwaar. Desondanks waren naast de mannen ook vrouwen en kinderen actief in
het eekschillen. Het accent in de expositie ligt op het uitbeelden van het eekkloppen, het losma-
ken van de eek van de bast. Maar ook de primitieve leef- en werkomstandigheden komen aan
bod. Daarnaast besteedt Museum Oold Ark deze zomer aandacht aan de bereiding van boter
in de periode 1920-1930. In die tijd was boter een belangrijk exportproduct richting Engeland.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Mevrouw F. Bles: 0516 - 441734; e-mail:
bou8423@planet.nl (Marlies Bouma of Jan Nijholt: 0516 - 514534)
Waar: Museum Smallingerland in Drachten
Wat: Drachtster Skûtsjes opnieuw belicht
Wanneer: 7 mei 2006 tot en met 31 december 2007
In de 19de eeuw kent Drachten verschillende scheepswerven. Twee van die werven werden
bekend vanwege de snelle skûtsjes die zij bouwden: de helling van Van der Werff aan het
Buitenstvallaat en werf De Pijp aan het Moleneind. De tentoonstelling in Museum Smallinger-
land geeft antwoord op de vraag hoe het komt dat deze schepen zo snel varen en waarom
deze schepen zo geliefd zijn. Dit wordt geïllustreerd met modellen van Drachtster Skûtsjes,
scheepsbouwtekeningen en foto's.
Voor meer informatie: kunt u contact opnemen met: Jaap Bruintjes of Huguette Estourgie:
0512 - 515647; email: jbruintjes@museumdrachten.nl; hestourgie@museumdrachten.nl;
Waar: Museum Willem van Haren in Heerenveen
Wat: Turf, het bruine goud
Wanneer: 7 mei 2006 tot en met 2 juli 2006
Deze tentoonstelling geeft een beeld over het ontstaan van Heerenveen in de 16de eeuw en van turf
als belangrijkste exportproduct in de eeuwen erna. In 1551 kopen drie `heeren' 6.500 hectare hoogveen
in Zuidoost Friesland. Zij laten het veen afgraven en verwerken tot turf. Hierdoor ontstaat er in het
gebied een uitgebreid stelsel van vaarten en wijken. Heerenveen groeit snel: aan de verkoop van het
`bruine goud' is immers goed geld te verdienen. Uniek in deze tentoonstelling zijn de archeologische
voorwerpen die recent zijn gevonden in het centrum van Heerenveen. Het gaat om vondsten uit een
grote turfschuur en een oude waterput, zoals olielampjes, een vuurdover, baardmankruiken en schalen
versierd met lood- en koperglazuur. De grootte van de schuur laat zien hoe grootschalig de organisatie
van de vervening was.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Minette Albers; 0513 - 623408; e-mail:
albers@willemvanharen.nl.
Waar: Nationaal Vlechtmuseum in Noordwolde
Wat: In de wieg gelegd
Wanneer: 8 april tot en met 30 november 2006
Noordwolde was in Nederland het hart van het rietvlechten van manden en meubelen. Naast het
vlechten met wilgenteen, rotan en pitriet, was het ontwerpen een net zo belangrijk onderdeel van het
ambacht. De expositie in het Nationaal Vlechtmuseum toont een diversiteit aan wiegen, luiermanden
en kinderwagens. Een diapresentatie geeft een beeld van de enorme hoeveelheid wiegen die in
Noordwolde werden ontworpen en zijn gemaakt. Daarnaast maken archiefmateriaal van vlechtbedrij-
ven en oude foto's van modellen het beeld compleet. Aan de hand van de gevlochten producten
vertelt de expositie ook het verhaal over de kraamkamers ut de 17de en 18de eeuw, waarbij natuurlijk
de gebruiken rondom de geboorte ruimschoots aan bod komen.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Tellervo Barnhoorn; 0561 - 431885;
e-mail: museum@noordwoldevlechtdorp.nl.
Waar: Openlucht laagveenderij museum It Damshûs in Nij Beets
Wat: Sporen in het landschap; van 1860 tot 1930
Wanneer: 7 mei tot en met 1 oktober 2006
Deze buitenexpositie laat op beeldende wijze de sporen zien die de export van turf in dit gebied
heeft nagelaten. De ontwikkeling van Nij Beets is voor een belangrijk deel te danken aan de winning
en export van turf. Ook de producten zelf en de omstandigheden van de arbeiders komen aan bod.
De turf werd via het Polderhoofdkanaal, dat in verbinding staat met andere wateren, vervoerd naar de
rest van Nederland. De expositie neemt de bezoeker mee op een reis door de tijd. Deze reis laat zien
hoe het landschap er vroeger uitzag. Langs het Polderhoofdkanaal kanaal staan `historische mijlpalen'
met een doorkijkvenster die de bezoeker een verrassende blik geven op het heden en het verleden.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Anko Postma: 058 - 2336016; e-mail: info@aepos.nl.
Waar: Streekmuseum Opsterland in Gorredijk
Wat: Bedrijvig Gorredijk
Wanneer: 1 april tot en met 27 mei 2006
Deze expositie geeft een breed beeld van 375 jaar handel, ambachten, industrie en andere commer-
ciële activiteiten in Gorredijk. Streekmuseum Opsterland neemt de bezoeker mee naar de tijden dat de
kalkovens nog werden gestookt. Ook waren in die tijd verschillende klokmakers en zilversmeden actief.
Naast een uitgebreide werkplaats van de zilversmid komt het vervoer van turf en de beurtschipperij
uitgebreid aan bod.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Sikke Marinus of Sietse de Boer; 0513 - 462930;
e-mail: museumopsterland@planet.nl.
www.museazuidoostfriesland.nl
Ingezonden persbericht