Universiteit van Tilburg 1 mei 2006
Traditionele genezer blijft belangrijk bij modernisering
gezondheidszorg Eritrea
Promotie Gebremichael Kibreab Habtom
In Eritrea maakt de gezondheidszorg momenteel een grote verandering
door. Staat en markt krijgen nieuwe taken en verantwoordelijkheden.
Maar de traditionele genezer, die werkt op basis van pay when cure,
blijft belangrijk. Dat komt door de grote afstanden binnen het land en
het feit dat overeenkomsten gebaseerd op vertrouwen beter functioneren
dan dichtgetimmerde contracten.
Eritrea, gelegen in het noordoosten van Afrika, is een land met grote
problemen in de gezondheidszorg. De Eritrese overheid werkt momenteel
aan de vorming van een nationale gezondheidszorg als integraal
onderdeel van een nationaal ontwikkelingsprogramma. Het land geeft
hieraan topprioriteit omdat het gezondheid beschouwt als dé kernfactor
voor de ontwikkeling van het land.
In zijn proefschrift gaat Gebremichael Kibreab Habtom in op de rol van
de staat en de markt in de voorziening en financiering van de
gezondheidszorg. Hij ziet de splitsing tussen de verantwoordelijkheid
voor de gezondheidsvoorziening en de verantwoordelijkheid voor de
feitelijke verzorging als sleutel voor de oplossing van het probleem.
Hierdoor wordt de efficiency verhoogd en kunnen de verschillende
organen beter verantwoording afleggen naar elkaar en naar de
samenleving. De fysieke toegankelijkheid tot gezondheidszorg van delen
van de bevolking in Eritrea vormt een grote belemmering. Door de grote
afstanden zijn veel mensen gedwongen zich tot een traditionele genezer
te wenden. De moderne gezondheidszorg wordt alleen in uiterste nood
gezocht, waarbij de kosten hoger worden naarmate het uitstel langer
duurt. Dit mechanisme gaat ook op voor het herkennen van een ziekte.
Het feit dat ongeveer een kwart van de Eritrese bevolking een
nomadenbestaan leidt vormt een andere uitdaging voor de
gezondheidszorg.
Habtom toont verder aan dat voor landen met lage inkomens onvolledige,
relationele en op vertrouwen gebaseerde contracten beter werken dan op
transacties gebaseerde geschreven en volledige contracten. Gebrek aan
capaciteit om de uitvoering te controleren en af te dwingen maakt dit
type contracten weinig effectief. Relationele contracten gebaseerd op
lange termijn vertrouwen werken efficiënter, aldus de promovendus. Dat
komt mede doordat de kracht van gemeenschappen in Eritrea bij het
verkrijgen van middelen en het financieren van acute
(gezondheids-)uitgaven groot is. Op Mahber gebaseerde verzekeringen
(Mahber is een traditionele wederzijdse hulpgemeenschap) functioneren
goed.
Traditionele genezingswijzen vormen aldus een belangrijke bron voor
gezondheidszorg in Eritrea. Genezers werken meestal op basis van een
pay when cure contract. Dit systeem van resultaatafhankelijke
contracten betekent dat genezers een sterke prikkel hebben om een hoge
kwaliteit van zorg te verstrekken. De betaling is gewoonlijk in
nature, en er wordt geen geld gevraagd vóórdat de patiënt beter is. In
de meeste gevallen betalen patiënten aanvankelijk weinig, maar
naarmate het herstel volgt worden de bedragen groter.
Gebremichael Kibreab Habtom (1971, Damba, Eritrea) haalde zijn
bachelor degree Management and Public Administration aan de
Universiteit van Addis-Ababa (Ethiopie, 1992) en zijn master degree in
Public Administration aan North Carolina Central University (VS,
1997). Eerder werkte hij bij het ministerie van Financiën en het
ministerie van Defensie (beide Eritrea). Sinds 1994 is hij docent aan
de Universiteit van Asmara (Eritrea).
Noot voor de pers
Gebremichael Kibreab Habtom promoveert woensdag 10 mei 2006 om 16.15
uur in de aula van de Universiteit van Tilburg (Warandelaan 2,
Tilburg) op het proefschrift Health care governance in developing
countries: the case of Eritrea. Promotoren zijn prof.dr. P.H.M. Ruys
en prof.dr. T.W.A. Camps. Journalisten kunnen een exemplaar van het
proefschrift opvragen bij de afdeling Voorlichting en Externe
Betrekkingen van de UvT, tel: 013 466 2000, e-mail:
persberichtuvt@uvt.nl. Gebremichael Habtom is bereikbaar op 013 466
2947 of 013 466 2264 (secretariaat); e-mail: k.g.habtom@uvt.nl.
Persberichten van de UvT staan ook op internet:
www.uvt.nl/persberichten/. Informatie over deskundigen van de UvT,
zie: www.uvt.nl/webwijs/
UvT Persbericht