Persbericht
Oratie bijzonder hoogleraar Gezondheidsrecht
Patiëntenrechten moeten sterker omwille van patiëntveiligheid
Het recente beleid op het gebied van patiëntveiligheid vraagt om een groter
recht op informatie en klachtrecht voor patiënten. Dit stelt prof. mr.
Johan Legemaate woensdag 10 mei bij zijn aanvaarding van het ambt van
bijzonder hoogleraar Gezondheidsrecht aan de Vrije Universiteit.
In zijn oratie Patiëntveiligheid en patiëntenrechten gaat Legemaate nader
in op de relatie tussen patiëntveiligheid en de rechten van de patiënt.
Patiëntveiligheid houdt in dat de kans dat patiënten onnodige schade
ondervinden van medisch handelen zo klein mogelijk is. Beleid hierover
roept allerlei vragen op over de rechten van patiënten: hoe ver reikt het
recht van de patiënt op informatie? Mogen patiëntengegevens zo maar worden
gebruikt voor registratiesystemen? Is het klachtrecht van de patiënt wel
toereikend? Sommige critici stellen dat deze rechten door maatregelen op
het gebied van patiëntveiligheid onder druk kunnen komen te staan, doordat
aan patiënten informatie onthouden zou worden.
Tegen deze achtergrond bespreekt Legemaate in zijn oratie de volgende, met
elkaar samenhangende onderwerpen:
- het recht van de patiënt op informatie, waaronder het recht om over
fouten te worden geïnformeerd;
- de bescherming van hulpverleners die vrijwillig incidenten melden;
- de verantwoordelijkheden van de patiënt voor zijn eigen veiligheid;
- het omgaan met klachten en claims van patiënten.
De algemene conclusie van Legemaate is dat het beleid voor het bevorderen
van patiëntveiligheid in de gezondheidszorg moet leiden tot een versterking
van de rechten van patiënten. Het is naar zijn mening niet juist patiënten
aan te spreken op hun rol als medebewaker van de veiligheid van hun eigen
zorgproces, als daar geen informatie en openheid van de kant de
hulpverlener en instelling tegenover staan. Voor beperkingen van het recht
van de patiënt op informatie, bijvoorbeeld door fouten niet toe te geven,
is dan geen ruimte meer. Patiëntveiligheid, openheid en goede informatie
gaan hand in hand. Dit zal vooral moeten leiden tot een versterking van de
het recht op informatie en het klachtrecht van patiënten.
Johan Legemaate (1958) is werkzaam als hoofd van de juridische afdeling van
de artsenorganisatie KNMG. Als bijzonder hoogleraar Gezondheidsrecht is hij
zowel verbonden aan het VU medisch centrum als aan de Faculteit der
Rechtsgeleerdheid van de VU.
Vrije Universiteit Amsterdam