IP/06/592
Brussel, 10 mei 2006
Europese Commissie: Europa moet universiteiten moderniseren
De Europese Commissie heeft vandaag een standpunt ingenomen over hoe
de universiteiten in Europa het best gemoderniseerd kunnen worden.
Modernisering is essentieel zodat universiteiten een bijdrage kunnen
leveren aan het doel van de EU om als kenniseconomie een leidersrol in
de wereld te spelen. De Europese universiteiten hebben een enorm
potentieel, maar een groot deel daarvan wordt helaas niet benut door
verschillende starheden en belemmeringen. Om deze belangrijke reserve
aan kennis, talent en energie vrij te maken, zijn op korte termijn
drastische en gecoördineerde veranderingen nodig: van de manier waarop
de stelsels worden gereguleerd en beheerd tot de wijze waarop
universiteiten worden bestuurd. De Commissie presenteert haar ideeën
hierover in een vandaag goedgekeurde mededeling over alle activiteiten
van de universiteiten in Europa: het verstrekken van onderwijs,
onderzoeksactiviteiten en het potentieel van universiteiten als
drijvende kracht achter innovatie. Deze mededeling komt voort uit een
verzoek dat de Europese Raad in oktober 2005 tijdens een informele
bijeenkomst in Hampton Court heeft geformuleerd, namelijk om
actiegebieden aan te geven voor universiteiten die de agenda voor
groei en werkgelegenheid een impuls kunnen geven.
Commissaris voor onderwijs en opleiding, Ján Figel', zei hierover het
volgende: "Hoewel de hogeronderwijsstelsels ìn Europa elk jaar
miljoenen mensen opleiden en onderwijzen, worden zij nog steeds
gehinderd door een aantal obstakels, waarvan vele al decennialang
bestaan. De mededeling van vandaag is een bijdrage aan het debat over
de hoognodige modernisering van de universiteiten van de EU".
"Universiteiten zijn de motor van kennisontwikkeling", aldus
commissaris voor wetenschap en onderzoek, Janez Potocnik. "Zij moeten,
net zo goed als andere sectoren van de maatschappij en de economie,
inspelen op de behoeften van een wereldwijde kenniseconomie. De ideeën
die wij vandaag aandragen moeten een debat aanzwengelen tussen de
lidstaten, maar ook binnen de universiteiten zelf."
De Europese Commissie geeft negen gebieden aan waarop verandering
nodig is zodat Europese universiteiten kunnen bijdragen tot de
ontwikkeling van een daadwerkelijke kenniseconomie. Elke instelling
moet het evenwicht tussen onderwijs, onderzoek en innovatie vinden dat
het best past bij haar rol in de regio of het land. Dit betekent per
definitie dat er een gedifferentieerde aanpak nodig is. Het doel is
een kader te scheppen waarbinnen universiteiten een grotere rol kunnen
spelen in de wereldwijde kennismaatschappij en -economie. Daarbij
moeten universiteiten in de eerste plaats streven naar expertise op
het gebied van onderwijs en onderzoek.
De voorstellen van de Commissie houden onder andere het volgende in:
* Verhoging van het percentage afgestudeerden die ten minste één
semester stage lopen in het buitenland of in het bedrijfsleven.
* Creëren van de mogelijkheid voor studenten om gebruik te maken van
leningen en beurzen in elk EU-land waar zij willen studeren of
onderzoek willen doen.
* Invoering van vergelijkbare procedures voor de erkenning van
universitaire diploma's zoals voor beroepskwalificaties en de
erkenning van Europese diploma's buiten Europa gemakkelijker
maken.
* Introductie van opleiding in het beheer van intellectuele
eigendom, communicatie, netwerken, ondernemerschap en teamwork als
onderdeel van een loopbaan als onderzoeker.
* Accentverschuiving in cursussen om een grotere participatie van
ouderen mogelijk te maken, waarbij tegemoet wordt gekomen aan de
vaardigheidseisen van de beroepsbevolking van Europa en ervoor
wordt gezorgd dat universiteiten in staat zijn zich aan de
vergrijzing in Europa aan te passen.
* Herziening van de nationale regelingen voor collegegelden en
steunregelingen voor studenten, zodat de beste studenten ongeacht
hun achtergrond hoger onderwijs kunnen volgen en een loopbaan als
onderzoeker kunnen ontwikkelen.
* Herziening van de financieringsregelingen voor universiteiten,
zodat deze meer resultaatgericht zijn en universiteiten meer eigen
verantwoordelijkheid krijgen wat betreft hun financiële
duurzaamheid op de lange termijn, met name in onderzoek.
* Meer autonomie en aansprakelijkheid voor de universiteiten, zodat
zij snel op veranderingen kunnen reageren. Dit kan onder andere
betekenen dat curricula naar aanleiding van nieuwe ontwikkelingen
worden aangepast en dat de banden tussen de verschillende
vakgebieden worden aangehaald, waarbij de nadruk op algemene
onderzoeksgebieden komt te liggen (bijvoorbeeld duurzame energie,
nanotechnologie) in plaats van op vakgebieden. Dit zou ook kunnen
inhouden dat de instellingen meer autonomie krijgen bij het
selecteren van het onderwijzend en onderzoekend personeel.
De Commissie wil de modernisering van universiteiten in de EU
ondersteunen door de vaststelling en uitwisseling van goede werkwijzen
en via de financieringsprogramma's voor onderwijs, onderzoek en
innovatie: het programma voor levenslang leren, het zevende
kaderprogramma voor onderzoek en ontwikkeling, het kaderprogramma voor
concurrentievermogen en innovatie en de structuur- en cohesiefondsen.
Meer informatie vindt u op:
http://www.europa.eu.int/comm/education/policies/2010/lisbon_en.html
http://europa.eu.int/eracareers/index_en.cfm
MEMO/06/190
European Union