Spreekpunten minister Dekker symposium "Bouwen in de uiterwaarden",
Nederlandse Waterkamer, 10 mei 2006
Over Bouwen in de Uiterwaarden
* De titel van dit symposium is "Bouwen in de uiterwaarden.
Ondertitel: Een historische vergissing of een uitdaging". Voor mij
en Melanie Schultz geen moeilijke keuze: een uitdaging!
* Uitgangspunt van het kabinet is: wij spelen niet met de
veiligheid, dat blijft de basis voor de afwegingen, maar we hebben
bewust getracht meer ruimte te bieden voor ontwikkelingen langs de
rivier.
* Omdat eigen verantwoordelijkheid van lokale overheid en
ondernemers bewustzijn van risico's én mogelijkheden bevordert.
Ook bij bewoners en ondernemers die nu vaak niet eens meer weten
dat ze buitendijks wonen of ondernemen.
* Omdat gebieden waar niet in geïnvesteerd kan worden dreigen te
verloederen als er geen beheer wordt afgesproken.
* Ook dit is een voorbeeld van een omslag van het rijk 'van
hindermacht naar ontwikkelkracht'. Mijn inzet sinds het begin van
deze kabinetsperiode. Nu waarmaken!
* Samen met andere overheden en ontwikkelaars moeten we de komende
jaren laten zien dat bouwen en water een goede combinatie kunnen
vormen. Dat is een spannende opgave. De nieuwe Beleidslijn Grote
Rivieren zal daarbij het richtsnoer zijn.
De nieuwe Beleidslijn Grote Rivieren
* 17 februari jl. samen met Melanie Schultz Nieuwe Beleidslijn grote
rivieren aan Tweede Kamer gezonden. We zullen daar binnenkort over
debatteren in Tweede Kamer.
* Wat is de essentie van de Nieuwe Beleidslijn grote rivieren?
* de nieuwe Beleidslijn grote rivieren vormt een uitwerking van de
Nota Ruimte; de Nota Ruimte wil meer ruimte voor regionale
economisch ontwikkelingsmogelijkheden. Steeds vanuit het principe:
'centraal wat moet, decentraal wat kan'.
* het strenge restrictieve karakter van de huidige beleidslijn
("bouwverbod") leidde de afgelopen jaren in toenemende mate tot
stagnatie in de ontwikkeling van bestaande locaties en gebouwen.
* Daardoor leegstand, en daarmee verrommeling van gezichtsbepalende
terreinen en gebouwen dient te worden voorkomen.
* Nieuwe beleidslijn biedt meer mogelijkheden voor ruimtelijke
ontwikkeling buitendijks, mits binnen randvoorwaarden van de
waterveiligheid. Onder het motto: 'functie volgt peil'.
* Twee regimes: stroomvoerend regime en bergend regime
* In stroomvoerend regime alleen (maar wel veel meer) riviergebonden
activiteiten zoals werven, overslagbedrijven en jachthavens.
Nieuwe ontwikkelingen zijn hier alleen mogelijk door gebruik van
bestaande gebouwen of indien nieuwbouw per saldo meer ruimte voor
de rivier realiseert.
* In bergend regime geldt een 'ja, mits benadering' waarbij veel
meer mogelijk is op het gebied van wonen, werken en recreëren dan
onder de oude Beleidslijn.
Veiligheid en schade
* Beleidslijn gaat uit van eigen verantwoordelijkheid en legt het
risico bij initiatiefnemers. Verzekeraars zijn terughoudend, maar
drijvende woningen in het winterbed blijken wel te verzekeren. Het
is aan ons om verzekeraars over de resterende schroom heen te
helpen.
* Overheden letten ook op de veiligheid van de buitendijkse
bewoners. Mijn mening: burger en initiatiefnemer zijn heel wel in
staat tot afweging mogelijkheden en risico's schade. En ook om die
met de verzekeraar te bespreken.
* Eigen verantwoordelijkheid scherpt bewustwording risico's bij
groeiende rivierwaterafvoer.
* Wij moeten burgers en hun belangen de gelegenheid bieden zelf
verantwoordelijkheid te nemen voor risico en initiatief.
* Op de lange termijn zouden woningen die met het water meebewegen
wel eens het meest veilig kunnen zijn! Zij zijn in ieder geval
voorbereid op hogere waterstanden.
Over de experimenten met aangepast bouwen
* In de Nota Ruimte zijn Experimenten met aangepast Bouwen
aangekondigd, bedoeld om functiecombinaties van wonen, werken en
water te stimuleren.
* Dit is een experiment dat is gestart onder de oude beleidslijn,
maar dat ook onder de nieuwe beleidslijn doorgang zal vinden.
* Aangewezen zijn 15 locaties waar in afwijking van de Beleidslijn
gebouwd mag worden, mits bijvoorbeeld drijvend, op palen of met
"voeten in het water".
* Mits er per saldo ruimte aan het rivierbed wordt toegevoegd. Dat
realiseren is onze uitdaging.
* Aangetoond zal moeten worden dat het ook echt een succesvolle
aanpak is! Veel zal afhangen van de creativiteit van de gemeenten
en ontwikkelaars die met deze locaties bezig zijn.
* De experimenten leveren een nieuw perspectief voor locaties waar
dat tot het experiment niet bestond. Denk bijvoorbeeld aan:
* het stadsfront van Tiel en de locatie Meinerswijk / Stadsblokken,
een impuls voor het stadshart van Arnhem. Dankzij het experiment
zijn er weer mogelijkheden voor een goede blauw-rood-groene
invulling van deze locatie in het hart van Arnhem - Vandaar ook
hier: een uitdaging en een kans waarvan ik hoop en verwacht dat
die met beide handen zal worden gegrepen.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer