Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Spreekpunten minister Dekker symposium "Bouwen in de uiterwaarden", Nederlandse Waterkamer, 10 mei 2006

Over Bouwen in de Uiterwaarden


* De titel van dit symposium is "Bouwen in de uiterwaarden. Ondertitel: Een historische vergissing of een uitdaging". Voor mij en Melanie Schultz geen moeilijke keuze: een uitdaging!
* Uitgangspunt van het kabinet is: wij spelen niet met de veiligheid, dat blijft de basis voor de afwegingen, maar we hebben bewust getracht meer ruimte te bieden voor ontwikkelingen langs de rivier.

* Omdat eigen verantwoordelijkheid van lokale overheid en ondernemers bewustzijn van risico's én mogelijkheden bevordert. Ook bij bewoners en ondernemers die nu vaak niet eens meer weten dat ze buitendijks wonen of ondernemen.

* Omdat gebieden waar niet in geïnvesteerd kan worden dreigen te verloederen als er geen beheer wordt afgesproken.
* Ook dit is een voorbeeld van een omslag van het rijk 'van hindermacht naar ontwikkelkracht'. Mijn inzet sinds het begin van deze kabinetsperiode. Nu waarmaken!

* Samen met andere overheden en ontwikkelaars moeten we de komende jaren laten zien dat bouwen en water een goede combinatie kunnen vormen. Dat is een spannende opgave. De nieuwe Beleidslijn Grote Rivieren zal daarbij het richtsnoer zijn.

De nieuwe Beleidslijn Grote Rivieren


* 17 februari jl. samen met Melanie Schultz Nieuwe Beleidslijn grote rivieren aan Tweede Kamer gezonden. We zullen daar binnenkort over debatteren in Tweede Kamer.

* Wat is de essentie van de Nieuwe Beleidslijn grote rivieren?
* de nieuwe Beleidslijn grote rivieren vormt een uitwerking van de Nota Ruimte; de Nota Ruimte wil meer ruimte voor regionale economisch ontwikkelingsmogelijkheden. Steeds vanuit het principe: 'centraal wat moet, decentraal wat kan'.

* het strenge restrictieve karakter van de huidige beleidslijn ("bouwverbod") leidde de afgelopen jaren in toenemende mate tot stagnatie in de ontwikkeling van bestaande locaties en gebouwen.
* Daardoor leegstand, en daarmee verrommeling van gezichtsbepalende terreinen en gebouwen dient te worden voorkomen.
* Nieuwe beleidslijn biedt meer mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkeling buitendijks, mits binnen randvoorwaarden van de waterveiligheid. Onder het motto: 'functie volgt peil'.
* Twee regimes: stroomvoerend regime en bergend regime
* In stroomvoerend regime alleen (maar wel veel meer) riviergebonden activiteiten zoals werven, overslagbedrijven en jachthavens. Nieuwe ontwikkelingen zijn hier alleen mogelijk door gebruik van bestaande gebouwen of indien nieuwbouw per saldo meer ruimte voor de rivier realiseert.

* In bergend regime geldt een 'ja, mits benadering' waarbij veel meer mogelijk is op het gebied van wonen, werken en recreëren dan onder de oude Beleidslijn.

Veiligheid en schade


* Beleidslijn gaat uit van eigen verantwoordelijkheid en legt het risico bij initiatiefnemers. Verzekeraars zijn terughoudend, maar drijvende woningen in het winterbed blijken wel te verzekeren. Het is aan ons om verzekeraars over de resterende schroom heen te helpen.

* Overheden letten ook op de veiligheid van de buitendijkse bewoners. Mijn mening: burger en initiatiefnemer zijn heel wel in staat tot afweging mogelijkheden en risico's schade. En ook om die met de verzekeraar te bespreken.

* Eigen verantwoordelijkheid scherpt bewustwording risico's bij groeiende rivierwaterafvoer.

* Wij moeten burgers en hun belangen de gelegenheid bieden zelf verantwoordelijkheid te nemen voor risico en initiatief.
* Op de lange termijn zouden woningen die met het water meebewegen wel eens het meest veilig kunnen zijn! Zij zijn in ieder geval voorbereid op hogere waterstanden.

Over de experimenten met aangepast bouwen


* In de Nota Ruimte zijn Experimenten met aangepast Bouwen aangekondigd, bedoeld om functiecombinaties van wonen, werken en water te stimuleren.

* Dit is een experiment dat is gestart onder de oude beleidslijn, maar dat ook onder de nieuwe beleidslijn doorgang zal vinden.
* Aangewezen zijn 15 locaties waar in afwijking van de Beleidslijn gebouwd mag worden, mits bijvoorbeeld drijvend, op palen of met "voeten in het water".

* Mits er per saldo ruimte aan het rivierbed wordt toegevoegd. Dat realiseren is onze uitdaging.

* Aangetoond zal moeten worden dat het ook echt een succesvolle aanpak is! Veel zal afhangen van de creativiteit van de gemeenten en ontwikkelaars die met deze locaties bezig zijn.
* De experimenten leveren een nieuw perspectief voor locaties waar dat tot het experiment niet bestond. Denk bijvoorbeeld aan:
* het stadsfront van Tiel en de locatie Meinerswijk / Stadsblokken, een impuls voor het stadshart van Arnhem. Dankzij het experiment zijn er weer mogelijkheden voor een goede blauw-rood-groene invulling van deze locatie in het hart van Arnhem - Vandaar ook hier: een uitdaging en een kans waarvan ik hoop en verwacht dat die met beide handen zal worden gegrepen.