Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Antwoorden op kamervragen van Wilders over de verwijdering van een herdenkingskruis in Stadsdeel de Baarsjes in Amsterdam

Kamerstuk, 15-5-2006

De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

DBO-K-U-2669647

15 mei 2006

Antwoorden van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de minister van Justitie, op de vragen van het Kamerlid Wilders (Groep Wilders) over de verwijdering van een herdenkingskruis aan de Van Speijkstraat in Stadsdeel de Baarsjes in Amsterdam (2050609590).

Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van de verwijdering van het herdenkingskruis aan de Van Speijkstraat in Stadsdeel de Baarsjes te Amsterdam? 1)

Antwoord 1
Ja

Vraag 2
Is het waar dat dit monument eerst tijdelijk zou worden verwijderd in verband met de bouw van de Westermoskee, maar nu in het geheel niet meer zal terugkeren? Deelt u de mening dat dit niet gepast is?

Antwoord 2
Uit berichtgeving van het Amsterdamse Stadsdeel de Baarsjes (www.baarsjes.amsterdam.nl, bericht van 10 maart 2006) begrijp ik dat het herdenkingskruis `Aan hen die vielen' na afronding van bouwwerkzaamheden terug komt op de oude plek (hoek Baarsjesweg/Van Speijkstraat). Totdat het gedenkteken teruggeplaatst kan worden krijgt het een tijdelijke plek bij de school die het gedenkteken enkele jaren geleden adopteerde.

Ik heb u onlangs geïnformeerd over het beleid van het ministerie van VWS ten aanzien van de zorg voor oorlogsgetroffenen aan de Tweede Wereldoorlog en het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog (Kamerstukken II, 2005-2006, 20454, nr. 75 en 76). De besluitvorming ten aanzien van plaatsing, beheer en onderhoud van gedenktekens behoort echter niet tot de taak van de rijksoverheid en is in de meeste gevallen de verantwoordelijkheid van gemeenten.

Vraag 3
Is het waar dat de besturen van de Pakistaanse, Marokkaanse en Turkse moskeeën bezwaren hebben geuit tegen het herdenkingskruis? Zo ja, wat is uw oordeel daarover?

Antwoord 3
In het bestuur van het lokale 4 en 5 mei comité dat de herdenking organiseert zijn de besturen van alle bij de herdenking betrokken organisaties betrokken, waaronder de besturen van de door u genoemde moskeeën. Nu het monument verplaatst moest worden vanwege een bouwproject heeft het lokale 4 en 5 mei comité besloten dit te benutten om een nieuw gedenkteken te realiseren dat voorziet in een symbool waarin alle herdenkers, ook de oude, zich kunnen herkennen. Het Amsterdamse Stadsdeel de Baarsjes heeft besloten mee te werken aan de totstandkoming van dit nieuwe gedenkteken.

Vraag 4
Hebt u kennisgenomen van de bezwaren van een oud-verzetsman 2), tegen verwijdering van het herdenkingskruis? Deelt u zijn mening dat hierdoor de nagedachtenis van de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog geweld wordt aangedaan?

Antwoord 4
Ik ken de bezwaren van de heer Vlietman en heb begrepen dat vanuit veel kanten bezwaren zijn geuit tegen het eventueel niet terug plaatsen van het herdenkingskruis. Een discussie tussen betrokkenen over de betekenis van herinneren, herdenken en vieren in het algemeen en ten aanzien van specifieke gedenkplaatsen in het bijzonder, juich ik van harte toe. Dat daarbij goed geluisterd wordt naar de oorlogsgetroffenen van de Tweede Wereldoorlog en nabestaanden vind ik vanzelfsprekend.

Vraag 5
Hebt u kennisgenomen van het advies van het Nationaal Comité 4 en 5 mei om het monument niet permanent te verwijderen? 3) Bent u bereid overname van dit advies door het Stadsdeel de Baarsjes te bevorderen?

Antwoord 5
Ik heb kennisgenomen van het betreffende advies van het Nationaal Comité 4 en 5 mei en van het besluit van Stadsdeel de Baarsjes in overleg met het lokale 4 en 5 mei comité om het gedenkteken terug te plaatsen.

Vraag 6
Hebt u kennisgenomen van de bezwaren van David Barnouw van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) tegen verwijdering van het herdenkingskruis? 4)Deelt u zijn mening dat verwijdering van dit herdenkingskruis de mogelijkheid opent tot verwijdering van alle herdenkingskruizen in Nederland?

Antwoord 6
Ik heb kennisgenomen van de bezwaren van de heer Barnouw van het NIOD tegen verwijdering van het herdenkingskruis. Zie verder mijn antwoord op vraag 2 en vraag 4.

Vraag 7
Bent u bereid te bevorderen dat het herdenkingskruis zal worden teruggeplaatst?

Antwoord 7
Zie mijn antwoord op vraag 2.

1) RTV Noord-Holland, Studio Amsterdam, 3 maart jl. en Hakehillot nieuws, 6 maart jl.
2) RTV Noord-Holland, Studio Amsterdam, 3 maart jl. 3) Nationaal Comité 4 en 5 mei, "Verplaatsing monument Voor hen die vielen", www.4en5mei.nl
4) RTL Nieuws, 4 in het land, 6 maart 2006.

Hierbij zend ik u, mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de minister van Justitie, de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Wilders (Groep Wilders) over de verwijdering van een herdenkingskruis aan de Van Speijkstraat in Stadsdeel de Baarsjes in Amsterdam (2050609590).

De Staatssecretaris van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport,

drs. Clémence Ross-van Dorp