parlementair - Antwoorden op kamervragen over de hypotheekverstrekking
van lagere overheden aan ambtenaren.
Antwoorden op kamervragen over de hypotheekverstrekking van lagere overheden
aan ambtenaren.
18 mei 2006
Antwoord op kamervragen van de leden Externe link Fierens en Externe
link Crone (beiden PvdA) aan de ministers van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties en van Financiën over de hypotheekverstrekking van
lagere overheden aan ambtenaren. (Ingezonden 14 april 2006)
---
Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van het artikel `Remkes gedoogt
hypotheekverstrekking'? 1)
Antwoord 1
Ja
Vraag 2
Kunt u een overzicht geven van de totale som van hypotheken die
uitstaan bij gemeenten, provincies en waterschappen? Zo neen, waarom
niet?
Antwoord 2
Nee, over deze gedetailleerde gegevens beschikt het rijk niet. Ik heb
ook niet het voornemen deze gegevens te vergaren. Mijn informatie is
dat in ieder geval bij gemeenten nog hypotheken worden verstrekt aan
het eigen personeel, bij wijze van secundaire arbeidsvoorwaarde, en
dat er geen uitzicht op is dat deze faciliteit op niet te lange
termijn overal wordt afgebouwd. Bij waterschappen en provincies ligt
dit, zo ben ik geïnformeerd, anders. Aangezien de vraag of deze
activiteit acceptabel is vooral van principiële aard is, is de
precieze omvang van de uitstaande som niet van doorslaggevend belang.
Vraag 3
Is het waar dat u in 2002 het verstrekken van hypotheken ongewenst
hebt genoemd? Deelt u de mening dat deze zo snel mogelijk moeten
worden afgeschaft? Zo ja, welke stappen heeft u hierop ondernomen?
Antwoord 3
Dat klopt, in de decembercirculaire in 2002 heb ik aan provincies en
gemeenten deze mededeling gedaan. Inmiddels is gebleken dat deze niet
het gewenste effect heeft gesorteerd, althans niet in voldoende mate.
In het rapport over de evaluatie van de Wet fido, die u een dezer
dagen zal bereiken, stel ik daarom voor de hypotheekverstrekking als
secundaire arbeidsvoorwaarde bij of krachtens deze wet te verbieden.
Vraag 4
Deelt u de mening van de heer Van Waijenburg van het Interprovinciaal
werkgeversverband, 2)dat het hier niet om bankieren gaat en dat het
tot de autonomie van lagere overheden behoort om hypotheken te
verstrekken? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 4
Ik ben het met de heer Van Waijenburg eens dat de hypotheken niet
worden verstrekt met het oogmerk er geld aan te verdienen. Voor zover
mij bekend is het uitsluitend oogmerk van de hypotheken om
aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden te bieden, en ook te bevorderen dat
het gemeentelijk personeel in de eigen gemeente woont. Met de stelling
dat het tot de autonomie van de decentrale overheden behoort ben ik
het in zoverre eens, dat ik van mening ben dat wet- en regelgeving
momenteel de mogelijkheid openlaat om dit te doen. Daarin wil ik
echter verandering brengen.
Vraag 5
Is het waar dat dit onderwerp niet is opgenomen bij de evaluatie van
de Wet Financiering Decentrale Overheden? Zo ja, waarom niet? Zo neen,
wanneer stuurt u de Kamer uw bevindingen?
Antwoord 5
Het onderwerp is opgenomen in de evaluatie. De rapportage van de
evaluatie staat op het punt aan uw Kamer te worden aangeboden.
Vraag 6
Deelt u de redenering van de beleidsmedewerker van de VNG 3) dat de
Wet Fido, omdat hypotheekverstrekking al jaren plaatsvindt en niet is
genoemd bij het opstellen van deze wet, hierop niet van toepassing is?
Antwoord 6
Ik ben in ieder geval van mening dat de Wet fido op dit moment de
hypotheekverstrekking niet duidelijk verbiedt, mede in aanmerking
genomen dat het onderwerp in de parlementaire behandeling niet aan de
orde is geweest. Voor mijn verdere reactie op deze vraag verwijs ik
naar het antwoord op vraag 7.
Vraag 7
Wat is uw mening over de redering 4) dat het verstrekken van
hypotheken aan ambtenaren tot de publieke taak wordt gerekend? Wat
zijn daarvoor uw argumenten?
Antwoord 7
In het evaluatierapport over de Wet fido is met betrekking tot de
verstrekking van hypotheken als secundaire arbeidsvoorwaarde het
volgende opgenomen:
In het kader van de invoering van de Wet fido kwam de vraag aan de
orde of deze praktijk in strijd is met deze wet. Onze conclusie was
destijds, dat het te ver zou gaan om de hypotheekverstrekking
onrechtmatig te achten. Onwenselijk vonden we het echter wel, omdat
risico wordt gelopen met publieke middelen, zonder dat hiermee het
verwezenlijken van een bepaald maatschappelijk doel wordt beoogd, en
omdat de gemeente haar gunstige positie op de kapitaalmarkt niet dient
te gebruiken om zelf voor bank te spelen. We onderkennen uiteraard dat
gemeenten goed personeel nodig hebben en dat een mooi
arbeidsvoorwaardenpakket daarvoor noodzakelijk is, maar er zijn ook
andere manieren om dat samen te stellen. Overigens willen we hierbij
nog opmerken dat het tegen gunstige voorwaarden verstrekken van
(hypothecaire) leningen door overheden lange tijd heel gewoon is
geweest. Ook ligt er altijd een openbaar besluit van de raad aan ten
grondslag. We willen dan ook zeker niet suggereren dat er sprake is
van onrechtmatige handelingen. Echter, de opvattingen over dit soort
zaken zijn nu eenmaal aan verandering onderhevig.
We hebben daarom in december 2002 een dringend beroep gedaan op de
gemeenten en provincies om eigener beweging de hypotheekverstrekkingen
af te bouwen .
Dit dringend beroep heeft niet geleid tot een algehele beëindiging van
deze hypotheken . Daarom stellen wij nu voor om over te gaan tot een
expliciet verbod . Dat verbod strekt zich overigens ook uit tot het
geven van garantie door de gemeente op een door een andere instelling
te verschaffen hypotheek. Tussen het zelf verstrekken (doorlenen) van
leningen en het garanderen van leningen is geen wezenlijk verschil.
Hierin ligt mijns inziens het antwoord op uw vraag besloten.
Vraag 8
Deelt u de mening dat hier sprake is van oneigenlijk gebruik van
publieke middelen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wat zijn daarvoor uw
argumenten?
Antwoord 8
Zie het antwoord op vraag 7.
Vraag 9
Bent u bereid aanvullende regels op te stellen? Zo neen, waarom niet?
Zo ja, wanneer kan de Kamer die verwachten?
Antwoord 9
Zoals ik in mijn antwoord op vraag 3 reeds heb aangegeven ben ik
voornemens de hypotheekverstrekking door decentrale overheden onder
eigen personeel krachtens wet te verbieden. In de rapportage van de
evaluatie van de Wet fido, welke eerdaags aan de TK wordt gezonden,
zal ik u hierover nader informeren.
1) Binnenlandsbestuur, 21 oktober 2005
2) zie noot 1
3) zie noot 1
4) zie noot 1
Decembercirculaire gemeentefonds 2002, p. 6-7, Decembercirculaire
provinciefonds 2002 p. 6-7.
Zie hierover het artikel in Binnenlands Bestuur van 21 oktober
2005, pagina 7.
Dat houdt in dat het met onmiddellijke ingang wordt verboden
nieuwe hypotheken af te sluiten. Bestaande leningen kunnen tot de
afgesproken termijn uitlopen.
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties