Ministerie van Justitie
Vreemdelingenzaken en Integratie
Persbericht ministerraad
19 mei 2006
INTRODUCTIE VAN EEN MODERN MIGRATIEBELEID
De ministerraad heeft op voorstel van minister Verdonk voor
Vreemdelingenzaken en Integratie ingestemd met modernisering van
migratiebeleid dat het restrictieve toelatingsbeleid combineert met een
grotere mate van selectiviteit. Het nieuwe beleid zal meer gebaseerd zijn
op de behoefte aan migranten die in de Nederlandse samenleving bestaat. Zo
komt er een talentenregeling op basis van een puntensysteem voor
innovatieve ondernemers, zelfstandige onderzoekers of creatieve toptalenten
en wordt er een nieuwe niet-verlengbare vergunning voor de duur van één
jaar geïntroduceerd ten behoeve van tijdelijke arbeid zoals seizoensarbeid.
Een modern migratiebeleid moet ook efficiënt en effectief uitgevoerd kunnen
worden. Daarom moeten de toelatingsprocedures worden versneld en
vereenvoudigd, onder meer door centralisatie van de behandeling van
verblijfsaanvragen en digitalisering en vereenvoudiging van
aanvraagprocedures. In het nieuwe migratiebeleid zullen op het terrein van
studie- en arbeidsmigratie instellingen en bedrijven op basis van
contracten met de overheid een grotere rol bij de toelatingsprocedures
spelen en meer zeggenschap bij de selectie van de gewenste migranten
krijgen, teneinde een snelle en flexibele toelating van geselecteerde
migranten mogelijk te maken. Op deze wijze is er sprake van een gedeelde
verantwoordelijkheid met betrekking tot deze migranten. Het beleid ten
aanzien van gezinsmigratie verandert niet wezenlijk ten opzichte van het
huidige, maar wel wordt de eis van voldoende middelen van bestaan
aanzienlijk vereenvoudigd, waardoor deze sneller en eenvoudiger uit te
voeren zal zijn.
Aangezien het huidige vreemdelingenrechtelijke kader te onoverzichtelijk en
te gecompliceerd is geworden om als basis van een modern toelatingsbeleid
te kunnen dienen, is gekozen voor een toelatingsmodel met vijf
verblijfskolommen. Dit zal leiden tot een aanzienlijke vereenvoudiging en
stroomlijning van het systeem van verblijfsvergunningen. Verblijfsverlening
vindt plaats binnen één van deze onderstaande vijf kolommen. Het nieuwe
toelatingsmodel beperkt zich overigens tot het reguliere toelatingsbeleid
en brengt geen wijzigingen in het asielbeleid.
Verblijfskolom 1: Uitwisseling en Arbeid tijdelijk
Het kabinet wil een duidelijk onderscheid maken tussen vormen van migratie
die op termijn tot vestiging in Nederland zouden kunnen leiden en vormen
van migratie waarbij de tijdelijkheid strikt gehandhaafd dient te worden.
Daarom wordt een niet-verlengbare verblijfsvergunning geïntroduceerd met
een geldigheidsduur van maximaal één jaar, waaraan een beperkt pakket van
rechten wordt gekoppeld. Het gaat hier om migranten die in het kader van
strikt tijdelijke arbeid of culturele uitwisseling naar Nederland willen
komen (o.a. seizoensarbeiders, detachering, au-pairs). De migrant in deze
kolom geen recht op gezinshereniging en bijstand en is ook niet
inburgeringsplichtig. Wel kan de migrant nogmaals een aanvraag in deze
kolom indienen voor bijvoorbeeld arbeid, maar hij zal eerst Nederland
moeten verlaten en deze hernieuwde aanvraag in het land van herkomst moeten
indienen.
Verblijfskolom 2: Studie en Arbeid Regulier
In deze kolom wordt de toelating geregeld van migranten in het kader van
studie aan een instelling voor hoger onderwijs of arbeid ten aanzien
waarvan een arbeidsmarkttoets plaatsvindt (voordat een werkgever
arbeidskrachten van buiten de Europese Unie kan aantrekken wordt eerst naar
de beschikbaarheid in Nederland en Europa gekeken). De verblijfsduur is in
deze kolom gekoppeld aan de duur van de tewerkstelling of aan de duur van
de studie. Deze verblijfsvergunning is verlengbaar en de migrant kan na een
bepaalde periode in aanmerking komen voor een vergunning voor onbepaalde
tijd en heeft ook recht op gezinshereniging en -vorming als hij zijn
gezinsleden kan onderhouden. Bij een beroep op de bijstand zal zijn
verblijfsvergunning worden ingetrokken.
Voorts wordt onderzocht of de internationale student die in Nederland een
opleiding aan het hoger onderwijs heeft afgerond in het nieuwe selectieve
migratiebeleid langduriger in Nederland kan verblijven om een plaats op de
arbeidsmarkt te vinden (die termijn is op dit moment drie maanden).
Verblijfskolom 3: Kennis en Arbeid Hoogwaardig
Deze kolom regelt de toelating van hoogwaardige kennis- en
arbeidsmigranten. Nederland wil een dynamische kenniseconomie zijn. Als
aanvulling op het algemene beleid voor hooggekwalificeerde kennismigranten
wordt de mogelijkheid geïntroduceerd om op basis van persoonlijke talenten
tot Nederland te worden toegelaten, door middel van een puntensysteem
(talentenregeling). Dit zal worden uitgewerkt voor arbeidsmigranten die
niet aan een bedrijf of instelling gebonden zijn, zoals innovatieve
ondernemers, zelfstandige onderzoekers of creatieve toptalenten, en
vervangt in ieder geval de thans bestaande toelatingsregeling voor
zelfstandige ondernemers.
De verblijfsvergunning in deze kolom wordt in eerste instantie verleend
voor de duur van het arbeidscontract, met een maximum van vijf jaar. De
kennismigrant heeft een contract met een bedrijf/instelling nodig om voor
een verblijfsvergunning in aanmerking te komen. Dit geldt niet voor de
migranten die gebruik maken van de talentenregeling. Aan deze migranten
wordt eerst een verblijfsvergunning voor de duur van twee jaar verleend.
Deze verblijfsvergunning is verlengbaar en de migrant in deze kolom kan na
vijf jaar in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde
tijd en heeft ook recht op gezinshereniging en -vorming.
Verblijfskolom 4: Familie/gezin
In deze kolom vindt de toelating plaats van migranten in het kader van
gezinshereniging en gezinsvorming met een Nederlander, een houder van een
verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een verblijfsvergunning asiel.
De gezinsmigrant die in deze kolom verblijf krijgt zal vrij op de
arbeidsmarkt zijn, omdat de hoofdpersoon in Nederland ook vrij op de
arbeidsmarkt is. De migrant in deze kolom is wel inburgeringsplichtig
overeenkomstig de inburgeringswetgeving voor het buitenland en voor
Nederland.
Verblijfskolom 5: Humanitaire redenen
In deze kolom wordt de toelating geregeld van migranten ten aanzien van wie
er redenen tot verblijf zijn vanwege humanitaire omstandigheden zoals het
ondergaan van medische behandeling of als slachtoffer bij vervolging van
mensenhandel. Het kabinet vindt het onwenselijk dat (voormalige)
asielzoekers een reguliere verblijfsvergunning ontvangen op gronden die in
feite samenhangen met hun eerdere asielprocedure. Medische aspecten van
asielzoekers zullen in het nieuwe systeem dan ook zoveel mogelijk onder de
asielprocedure worden gebracht. Ook biedt deze verblijfskolom ruimte voor
de discretionaire bevoegdheid van de minister voor Vreemdelingenzaken en
Integratie. Ambtshalve verleende verblijfsvergunningen, zoals voor
alleenstaande minderjarige asielzoekers, zullen een eigen karakter krijgen.
RVD, 19.05.2006
Ministerie van Algemene Zaken