Advies Commissie TBS gebouwd op drijfzand

NL, 20060519 -- Het Nederlands Comité voor de Rechten van de Mens (NCRM) stelt dat het, op dinsdag 16 mei door de tijdelijke Commissie onderzoek TBS aan de Tweede Kamer, aangeboden advies aangaande het TBS-stelsel berust op drijfzand. Het stuk schiet tekort in onderbouwing van de meest fundamentele uitgangspunten namelijk: wetenschappelijke criteria voor het vaststellen van psychiatrische diagnoses en bewijzen voor de werkzaamheid van psychiatrische medicatie.


Na een onderzoek van een half jaar, dure rapporten, openbare én gesloten zittingen met het gehele TBS-veld heeft de Commissie afgelopen dinsdag haar rapport aangeboden aan de Tweede Kamer. De commissie komt met een aantal adviezen; o.a. het verlengen van het toezicht na vrijlating van 3 tot 9 jaar (evt. met gedwongen medicatie) en de mogelijkheid om patiënten gedwongen te behandelen met medicatie als ze geen ziekte-inzicht hebben. Om het gedwongen behandelen mogelijk te maken zou artikel 11 van de Grondwet gewijzigd moeten worden (recht op onaantastbaarheid van het eigen lichaam). De meest fundamentele uitgangspunten van het TBS-stelsel en de reden voor het falen ervan blijven echter onbelicht en daarmee blijven de verregaande maatregelen die worden voorgesteld, dobberen op drijfzand.

Het TBS-stelsel is gebaseerd op het vaststellen van geestelijke stoornissen en het behandelen ervan om herhaling van delicten te voorkomen.
- Het vaststellen van geestelijke stoornissen gebeurt aan de hand van criteria uit het Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders (DSM IV). Het betreft lijsten met emoties en gedrag die in de DSM worden gezet na een stemming onder leden van de American Psychiatric Association. Er ligt geen enkel wetenschappelijk onderzoek ten grondslag aan de DSM. Onlangs werd aangetoond dat het grootste deel van de opstellers van de DSM betaald werd door de farmaceutische industrie. Ook het diagnosticeren van geestelijke stoornissen gebeurt niet d.m.v. objectief wetenschappelijk onderzoek maar is gebaseerd op vragenlijsten en een subjectieve mening van een psychiater (momentopname). De criteria in de DSM zijn inmiddels zo breed en zo opgerekt dat iedere Nederlander te diagnosticeren is met een geestelijke stoornis. Verdriet, boosheid, vrolijkheid, problemen met rekenen of lezen, koffie drinken (of juist niet), roken (of juist niet), niet stil kunnen zitten, gebruik maken van alternatieve geneeswijzen etc. etc de bijpassende stoornis is zo gevonden in de DSM.

Het behandelen van geestelijke stoornissen gebeurt met psychiatrische medicatie of elektroshocks (in het TBS-rapport wordt gesproken over medicatie). De werkzaamheid van psychiatrische medicatie is echter nooit bewezen (suikerpillen scoren evengoed als middel tegen depressies als antidepressiva), de gevaarlijke bijwerkingen ervan echter wel. In Nederland zijn inmiddels waarschuwingen afgegeven vanwege het risico op zelfmoord en agressie bij het gebruik van álle soorten antidepressiva. Het risico op agressie bij antipsychotica is al heel lang bekend, er is dit jaar nog een aanvullende waarschuwing afgegeven voor het plotseling overlijden van ouderen door antipsychotica. De bijsluiters van Ritalin en andere stimulerende middelen tegen ADHD zijn in Nederland in november 2005 in stilte aangepast met een waarschuwing op agressie en zelfmoord.

De tijdelijke Commissie onderzoek TBS heeft haar taak verricht in volledige en nauwe samenwerking met de kopstukken uit het TBS-veld en is hiermee volledig voorbijgegaan aan de zeer wankele uitgangspunten van het TBS-stelsel: onwetenschappelijke diagnoses, nooit bewezen behandelingen, het onvermogen om gevaar voor de samenleving te voorspellen en de bijwerkingen van de medicatie. Als de Commissie haar zin krijgt kunnen TBS-ers straks gedwongen volgepompt met agressieopwekkende medicatie de maatschappij ingestuurd worden op verlof, met 50.000 verloven per jaar, geen fijn vooruitzicht.

Het NCRM heeft de hele discussie rondom het TBS-stelsel op de voet gevolgd. Een woordvoerder stelt: "Wij hebben de tijdelijke Commissie onderzoek TBS én de gehele Tweede Kamer voorzien van brieven, folders en brochures waarin precies staat uitgelegd wat er mis is met psychiatrische diagnoses en wat de gevaren zijn van medicatie. Het feit dat de Commissie hier volledig aan voorbijgaat en pleit voor gedwongen medicatie van TBS-ers met agressie-opwekkende middelen gaat ons verstand te boven, maar ze kunnen in ieder geval niet zeggen dat ze het niet geweten hebben. Patiënten en hun familieleden zijn vaak volledig verbijsterd als ze te maken krijgen met de wet-en regelgeving rond de psychiatrie, ze kunnen niet geloven dat dit in een democratische rechtsstaat mogelijk is. Nederland maakt zich in het openbaar sterk voor mensenrechten in andere landen maar de rechtspositie van mensen die in de Nederlandse psychiatrie terecht komen is aanzienlijk slechter dan in andere Europese landen. De mogelijke wijziging in de Grondwet om de wijzigingen in de Wet BOPZ (gedwongen behandelen) en het TBS-stelsel mogelijk te maken is een grof schandaal. Wij vinden dat het grondwettelijk recht op de onaantastbaarheid van het lichaam behouden moet blijven. De aanbieding van het rapport van de Commissie is deze week volledig ondergesneewd in de commotie rond Ayaan Hirschi Ali, hierdoor wordt er nauwelijks aandacht besteedt aan een mogelijk verregaande wijziging in de Nederlandse Grondwet die de grondwettelijke rechten van alle Nederlanders ernstige schade toe kan brengen en mensen rechteloos zal maken tegenover subjectieve diagnoses, gevaarlijke bewustzijnsveranderende medicatie en mogelijk behandelingen met elektroshocks. Het gaat niet over 'gekken' of 'criminelen', het gaat over U en over Uw recht om in de toekomst psychiatrische behandelingen te weigeren."




NCRM, H. Teunisse