Nederlands Sociaal Forum

Creativiteit en activisme

George van het Vrij Media Collectief roemde de kunstenaars om hun mogelijkheid vragen te stellen over de geaccepteerde werkelijkheid. Over hun kracht andere werelden binnen handbereik te brengen. Over hun mogelijkheden de waarheid anders te tonen, over hun spel met de verwachtingen van het publiek. Hij noemde hierbij de acties van het kunstenaarscollectief met de onmogelijke naam 0010101110011.org dat in Wenen speelveldjes van Nike ensceneerde. Of nog een graadje serieuzer; een Big Brother Huis voor asielzoekers bedacht. Wie werd weggestemd, werd uitgezet. "Met zo'n aanpak moet de politiek ook wel reageren. Moet je als toeschouwer wel een positie in gaan nemen!"

Vervolgens werd een stuk video getoond waarin Rob van Kranenburg het belang van het terugveroveren van de creatieve boodschap door linkse bewegingen uit de doeken deed. Hij baseerde zich daarbij op het werk van de Italiaanse socialist Gramsci, die in de jaren dertig het concept van culturele hegemonie ontwikkelde. Daar wordt, simpel vertaald, mee bedoeld dat als je boodschap maar in de hoofden van het publiek zit, je de harten en diepere gedachten niet meer hoeft te bereiken. Want het grote publiek reageert toch primair op de eerste gedachten die zich vormen. Ook Susan George, een veterane van de andersglobalisten, haalde Gramsci aan tijdens haar speech op het Europees Sociaal Forum, begin mei. Zij verbond aan het mediaactivisme de boodschap dat aan ideeën ook consequenties verbonden moeten worden.

Suzanne van het Vrij Media Collectief haalde nog enkele punten van Rob van Kranenburg aan. De massa media mogen dan wel eenzijdige berichtgeving kennen, op internet bloeit de onderstroom. Niet alleen op al weer bekende sites als indymedia, maar ook op een site als reageerbuis.nl. "Het is onze verantwoordelijkheid de andere wereld ook te tonen." Dat geldt volgens haar al helemaal voor die andere publieke ruimte; de straten en pleinen van deze wereld. Die zouden door de grote bedrijven worden gebruikt om ons, consumenten en burgers, hun boodschappen op te dringen. "Is het niet bewust, dan wel door het inspelen op ons onderbewustzijn." In reclame vaktermen heet dat sublimale beïnvloeding. "En daar worden door de grote bedrijven miljarden in geïnvesteerd. Zodat we in de supermarkt onbewust toch hun product van de schappen plukken. Ik heb daar genoeg van en wil de publieke ruimte weer publiek maken. Weer kunnen lachen om opmerkingen, grafitti en stickers op straat." Een van haar helden is daarbij de Engelse street artist Banksy die ook op zijn site ontzettend veel mooie beelden laat zien. Ga eens kijken, en raak geïnspireerd! Pak de straten terug.