Vrije Universiteit Amsterdam

23.05.2006
J. van Stekelenburg
aula
Faculteit der Psychologie en Pedagogiek
13:45
Promoting or prevention social change. Instrumentality, identity, ideology and group-based anger as motives of protest participation


Promotor: prof. dr. P.G. Klandermans

Daarom demonstreren
Demonstraties zijn een steeds gewoner verschijnsel en bovendien wordt het demonstrerende publiek steeds diverser. Maar om waarom demonstreren mensen eigenlijk? Begin vorige eeuw benadrukten onderzoekers de irrationele en emotionele kanten van protestgedrag; later raakten de rationele en organisatorische kanten meer in zwang. Jaqueline Van Stekelenburg laat zien dat demonstranten verschillende gronden hebben om aan protest deel te nemen: instrumentele en identiteitsmotieven, maar ook ideologische en emotionele redenen. De demonstraties van de vakbeweging en Keer het Tij vormen Van Stekelenburgs case studies. Zowel emotionele als rationele motieven spelen een rol bij de keuze wel of niet aan een demonstratie mee te doen. Welke motieven wanneer gelden en waarom, heeft Van Stekelenburg onderzocht. Uit haar proefschrift blijkt, dat zowel eigenschappen van de organiserende partij, als de kenmerken van de deelnemers hierop van invloed zijn. Tijdens demonstraties van de vakbeweging en Keer het Tij onderzocht de promovenda de deelnamemotieven. Woede was een belangrijke drijfveer. Demonstranten van beide organisaties waren woedend; hoe sterker de woede, des te sterker was de motivatie. Er was echter een verschil in wat die woede versterkte. Instrumentele overwegingen versterkten de woede bij de vakbond, terwijl bij Keer het Tij de ideologische overwegingen de woede aanwakkerden. Een psychologisch mechanisme op individueel niveau - de zogeheten zelfregulatie - blijkt te functioneren als individueel besturingsmechanisme. Mensen zijn te verdelen in twee groepen, naar gelang hun type zelfregulatie; zogeheten promotors en preventors. Promotors richten zich op idealen, preventors op veiligheid. Vertaald naar participatiemotieven, blijkt dat voor promotors ideologische motieven zwaarder wegen en voor preventors instrumentele en identiteitsmotieven. Demonstratieoproepen van Keer het Tij bleken meer promotietermen te gebruiken en die van de vakbeweging bezigden preventietermen. Keer het Tij demonstranten (promotors) laten zich ook eerder overtuigen door oproepen in promotietermen, terwijl aanhangers van de vakbeweging (preventors) sneller overtuigd raken door oproepen in preventietermen.

Voor meer informatie over activiteiten aan de VU:

dienst communicatie, afdeling In- en externe communicatie:

T 020 59 85666
E pers@vu.nl

Voor meer informatie over Vumc:

T 020 44 43444
E communicatie@vumc.nl