Rijksuniversiteit Groningen

Inhoud van de pagina:

063 - Meer Europese invloed in strafrecht wenselijk

Datum: 30 mei 2006

Meer invloed van Europa kan bijdragen aan een beter strafrecht. Tot die conclusie komt prof.mr. B.F. Keulen in zijn oratie, die hij vandaag uitspreekt. Keulen is sinds 1 september 2005 als hoogleraar strafrecht verbonden aan de RUG. Eerder was hij als raadadviseur werkzaam bij de directie wetgeving van het Ministerie van Justitie.

Na een veroordeling van een lidstaat door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens zou de Europese Unie erop zou kunnen zien dat de lidstaat zijn recht aanpast, aldus Keulen. Dat brengt de rechtsbescherming van de verdachte in Europa op een hoger peil. Verder vindt hij een Europese rechtsmachtregeling wenselijk. Berechting van een misdrijf in het land waar het gepleegd is, zou voorrang moeten krijgen. En bestraffing van één misdrijf in twee landen zou uitgesloten moeten worden. Een Europese rechter zou volgens Keulen moeten kunnen beoordelen of een verzoek om rechtshulp behoorlijk is uitgevoerd. De Europese Unie kan deze verbeteringen met haar huidige bevoegdheden echter niet realiseren.

Europees niveau

Ook kan de Europese Gemeenschap bijdragen aan een beter strafrecht, vindt Keulen. Sommige overtredingen van Europese regels kunnen op Europees niveau strafbaar worden gesteld, bijvoorbeeld op het gebied van de rij- en rusttijden in het wegvervoer. Bij zulke overtredingen zou Keulen ook hoger beroep bij een Europese rechter mogelijk willen maken. Dat vergroot de rechtsgelijkheid tussen ondernemers in Europa. Hoger beroep bij een internationale rechter bestaat in strafzaken al voor de Rijnvaart.

Europees OM

Toch wil Keulen de rol van Europa niet te veel vergroten. Of een straf rechtvaardig is, wordt mede bepaald door de straffen die in vergelijkbare gevallen worden opgelegd. En bij die vergelijking speelt het nationale strafrecht nog altijd een belangrijke rol. Keulen betwijfelt daarom of het wenselijk is een Europees OM in te stellen, dat EG-fraude veel energieker kan opsporen en vervolgen dan bij `nationale' fraude haalbaar is. En hij is er ook geen voorstander van delicten onder te brengen in een aparte Europese strafrechtelijke ruimte. Het kabinet heeft dat enkele jaren geleden voorgesteld voor onder meer eurovalsemunterij. Keulen wil bij de keuze voor nationaal of Europees strafrecht centraal stellen welke strafzaken de daders en het publiek als vergelijkbaar zien. En hij verwacht dat de rechtvaardigheid van een straf voor valsemunterij (nog) niet wordt afgemeten aan straffen die valsemunters elders in Europa krijgen.