Speech staatssecretaris Van Geel bij start project Uitvoering
maatregelen externe veiligheid Spoorzone,
31 mei 2006 te Dordrecht
Burgemeesters Bandell en Scholten, Commandant Bos, Dames en heren,
Nederland is technologisch hoogontwikkeld en sterk geïndustrialiseerd.
Tegelijk is ons land klein en dichtbevolkt en kent het een hoge
mobiliteit. Woonwijken, infrastructuur en industriële activiteiten
liggen daardoor vaak vlak bij elkaar. Vooral wanneer de huidige
situatie historisch is gegroeid. Kijk maar om u heen en u ziet direct
wat ik bedoel. Deze menging van functies levert risicos op, zeker waar
het om gevaarlijke stoffen gaat. De vraag is niet hoe deze risicos in
onze samenleving kunnen worden uitgebannen, maar hoe ze beheersbaar
kunnen worden gemaakt. We moeten, kortom, nuchter omgaan met risicos.
In het verleden werden de risicos, die gevaarlijke stoffen met zich
meebrengen voor de directe omgeving, onvoldoende onderkend. Sinds de
vuurwerkramp in Enschede is Externe veiligheid echter een politieke
top-prioriteit. In de Ketenstudies hebben we daarom het gebruik, de
opslag en het vervoer van ammoniak, chloor en LPG in kaart gebracht.
Dit in nauwe samenwerking met de betrokken provincies, gemeenten,
bedrijven en branche- en koepelorganisaties. Én met de ministeries van
VROM, V&W, BZK, SZW en EZ. Eind 2004 heeft het Kabinet haar standpunt
over de Ketenstudies bepaald.
Wat betekent dat voor de Drechtsteden?
Uit de Ketenstudies bleek dat het aantal transporten met gevaarlijke
stoffen op dit spoortraject de komende jaren aanmerkelijk gaat
toenemen. De ontsluiting van de Betuweroute is daar debet aan. Per
saldo mag dit echter niet leiden tot een toename van het groepsrisico
ten opzichte van de huidige situatie. Door een afname van het
LPG-vervoer van Rotterdam naar Duitsland brengt de verandering in
vervoersstromen via de Drechtsteden in beginsel geen verhoogd risico
met zich mee. Concreet betekent dit echter, dat er vanaf 2007 toch nog
sprake is van een bovenmatig risico op en langs het bestaande spoor in
de Drechtsteden. De Veiligheidsstudie Spoorzone Dordrecht-Zwijndrecht
leert ons dat er diverse knelpunten zijn op het gebied van externe
veiligheid. Enerzijds vanwege de diversiteit en het aantal transporten
van gevaarlijke stoffen. Anderzijds door de dichte bebouwing van beide
gemeenten.
Het kabinet heeft dan ook een bedrag van 15,- miljoen beschikbaar
gesteld om de hulpverlening en de rampenbestrijding in de spoorzone te
verbeteren. Let wel, dit is een uitzondering. Wel hoop ik dat andere
regios van uw ervaringen zullen kunnen leren. De noodzaak om op korte
termijn maatregelen te treffen, is groot. We moeten paraat zijn als
zich incidenten voordoen wat God verhoede.
Als het zover is, moeten we effectief en efficiënt kunnen optreden. Ik
ben er dan ook van overtuigd dat de hulpverlening en rampenbestrijding
langs het spoor wel zullen varen bij de 15 miljoen die het kabinet
beschikbaar heeft gesteld. Zelf blijf ik mijn uiterste best doen om de
Ketenstudies verder te implementeren. Met als doel: structurele
oplossingen die op de langere termijn houdbaar zijn. Het kabinet zet
onder andere in op een vermindering van het vervoer van LPG per spoor.
De binnenvaart verdient de voorkeur. In overleg met marktpartijen
onderzoeken we hoe dit gerealiseerd kan worden.
Maar vandaag wil ik eerst en vooral mijn waardering uitspreken voor de
regionale brandweer en voor de gemeenten Dordrecht en Zwijndrecht.
Mijn complimenten en dank voor de daadkracht die u heeft getoond! In
de afgelopen jaren hebben de Drechtse hulpverleningsdiensten al flink
geïnvesteerd in hulpverlening en rampenbestrijding. En nu is er - op
initiatief, en onder regie, van de regionale brandweer - een pakket
maatregelen tot stand gekomen, dat er wezen mag. Het is bovendien
afgestemd met alle betrokkenen in de regio. Met de
hulpverleningsdiensten in de regio Zuid-Holland Zuid, met de
Milieudienst van de gemeenten, met ProRail en de Railverkeersleiding
en met Project Railplan. De samenwerking tussen Dordrecht, Zwijndrecht
en de regionale brandweer is met recht uniek te noemen. Ook de snelle
totstandkoming van het pakket verdient een pluim. Draagvlak en
daadkracht aan beide eigenschappen heeft het u niet ontbroken. Dankzij
de voorgestelde maatregelen zullen de hulpverleningsdiensten
effectiever en efficiënter kunnen optreden, wanneer zich een ongeval
met gevaarlijke stoffen voordoet. Het spoortraject zelf wordt beter
bereikbaar voor de hulpverlening. Bovendien worden de mogelijkheden
tot zelfredzaamheid van bewoners en gebruikers langs het spoor
verbeterd. Dat de kwaliteit van de rampenbestrijding in de
Drechtsteden daarmee op een hoger niveau wordt gebracht, spreekt voor
zich.
Ik ben mij ervan bewust dat er ook andere, verdergaande wensen leven
onder de gemeentebesturen. Zo bent u voorstander van een speciale,
voor gevaarlijke stoffen bestemde, spoorverbinding tussen Rotterdam en
België. De zogenaamde Robel-lijn. Het kabinet heeft daar tot op heden
niet voor gekozen. Wel blijven we graag met u in gesprek over
structurele oplossingen.
De colleges van B&W van de Drechtsteden hebben daarnaast geconstateerd
dat de maatregelen in het geval van een ernstig spoorincident niet
voldoende zullen zijn. Maar en u bent u daar ook bewust van er moet
een afweging worden gemaakt. Tussen risicos enerzijds en kosten
anderzijds. De ketenstudiegelden bieden niet de oplossing voor
structurele veiligheid langs het spoor. Wat ze wel mogelijk maken, is
een effectiever optreden in het geval van een calamiteit. Ook ik ben
mij daar bewust van. Maar - en dat nu is voor mij de bottom line de
veiligheid van de burgers van de Drechtsteden is aanzienlijk vergroot.
En daar gaat het om.
Hulde en dank daarvoor!
Ik wens u veel succes met de uitvoering!
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer