Het Koninklijk Huis
aan de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade en de
onderscheiding van de Bronzen Leeuw, postuum, aan haar commandant,
Generaal Sosabowski
Dames en Heren,
Graag heet ik u allen hartelijk welkom bij de uitreiking van twee hoge
Nederlandse onderscheidingen aan Poolse militairen die een belangrijke
rol hebben gespeeld bij de bevrijding van ons land aan het eind van de
tweede wereldoorlog.
Het is een bijzondere vreugde voor mij in de eerste plaats de hier
aanwezige Poolse veteranen te begroeten. In hen eren wij vandaag de 93
Poolse militairen die tijdens de slag om Arnhem zijn gesneuveld of
later aan hun verwondingen zijn overleden, maar ook degenen die
sindsdien zijn gestorven en hen die de plechtigheid vandaag niet
kunnen bijwonen.
Ook heet ik de leden van de familie van Generaal Stanislaw Sosabowski
hartelijk welkom, met name zijn kleinzoons, die zich bereid hebben
verklaard de hem postuum toegekende onderscheiding voor hun grootvader
in ontvangst te nemen.
Eveneens begroet ik graag de hier aanwezige leden van de 6th Polish
Air Assault Brigade, die de traditie van de Eerste Zelfstandige Poolse
Parachutistenbrigade voortzet en waarvan de commandant de
onderscheiding namens die brigade zal aanvaarden.
Ik waardeer het bovendien bijzonder dat vertegenwoordigers van de
Poolse regering met hun aanwezigheid het belang dat in Polen aan dit
eerbetoon wordt gehecht, onderstrepen.
Ook richt ik graag een woord van dank tot de dragers van de Militaire
Willemsorde - personen en regimenten - en van de Bronzen Leeuw, die
met hun aanwezigheid getuigen van hun betrokkenheid. Dat geldt in het
bijzonder de vertegenwoordigers van de 82nd US Airborne Division, die
in de operatie Market Garden hebben meegevochten en vandaag in ons
midden te zijn om onze Poolse bevrijders eer te bewijzen. Wij stellen
u aller aanwezigheid op hoge prijs.
Sinds de oorlog herdenken wij elk jaar onze doden en vieren wij onze
bevrijding. Toen Polen na de val van de muur weer zijn plaats als
democratische staat onder de Europese landen innam, konden Polen en
Nederlanders dit voor het eerst in een gezamenlijke plechtigheid doen.
Met het vieren van de bevrijding geven wij tevens uitdrukking aan de
waarde die wij aan de vrijheid hechten en aan ons besef dat vrijheid
niet vrijblijvend en nooit vanzelfsprekend is.
De dankbaarheid jegens onze bevrijders wordt in Nederland diep gevoeld
en jaarlijks tot uitdrukking gebracht. Helaas hebben echter de moedige
verrichtingen van Generaal Sosabowski en zijn Eerste Poolse
Parachutistenbrigade in de slag om Arnhem en de grote verdiensten die
zij daarmee hebben gehad voor de bevrijding van Nederland, nooit een
formele erkenning gekregen. Koningin Wilhelmina, mijn grootmoeder,
heeft destijds wel de wens daartoe uitgesproken en ook mijn vader,
Prins Bernhard, heeft dikwijls op erkenning aangedrongen. Jammer
genoeg is destijds aan hun wens geen uitvoering gegeven. De grote
veranderingen die zich na de oorlog in Europa hebben voltrokken en de
ongelukkige gevolgen die dit voor Polen heeft gehad, hebben bij deze
omissie mede een rol gespeeld.
Met de toekenning door de Nederlandse regering van de twee hoogste
dapperheidsonderscheidingen die ons land kent, de Militaire
Willemsorde aan de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade en
de Bronzen Leeuw postuum aan haar commandant, Generaal Sosabowski,
wordt nu deze fout uit het verleden hersteld. Dit besluit doet alsnog
recht aan de Poolse strijders die zich voor de bevrijding van
Nederland hebben ingezet en aan de uitzonderlijke moed die zij daarbij
hebben betoond. Wij eren hiermee bovenal ook hen die in die strijd het
offer van hun leven hebben gebracht.
U zult begrijpen dat het voor mij een bijzonder genoegen is de wens
die mijn grootmoeder en mijn vader hebben gekoesterd, vandaag alsnog
te kunnen vervullen.
Ik wil thans graag de kleinzoons van generaal Sosabowski verzoeken
naar voren te treden en in naam van hun grootvader de versierselen van
de Bronzen Leeuw voor daden van bijzondere moed en beleid, in
ontvangst te nemen.
...............................
Mag ik nu de commandant van 6th Polish Air Assault Brigade vragen naar
voren te treden om de versierselen van de Militaire Willemsorde voor
Moed, Beleid en Trouw te aanvaarden namens de Eerste Zelfstandige
Poolse Parachutistenbrigade.
............................
Dank u wel.
© RVD