Ministerie van Buitenlandse Zaken

Algemeen ambtsbericht China

mei 2006

Directie Personenverkeer, Migratie en Vreemdelingenzaken

Afdeling Asiel- en Migratiezaken

China - 31.05.2006

Algemeen ambtsbericht China mei 2006

Voor het volledige bericht:
Zie het origineel

SAMENVATTING

De voornaamste zorgen van de regering zijn het handhaven van de politieke stabiliteit en het primaat van de CCP, het bewaren van de territoriale eenheid, het vermijden van sociale onrust, het scheppen van werkgelegenheid en het reduceren van de kloof tussen rijk en arm. De huidige president en premier leggen nadruk op sociale problemen en hebben meer aandacht voor het volk dan hun voorgangers. De afgelopen jaren zijn kleine verbeteringen zichtbaar op mensenrechtengebied. De term mensenrechten is niet langer taboe in China. Een duidelijk voorbeeld is de opname van de passage in de grondwet over de bescherming van mensenrechten. Voorts krijgt verbetering van het rechtssysteem veel aandacht van de Chinese autoriteiten. Hervorming van de doodstraf lijkt concrete vorm aan te nemen. Mogelijk zouden vanaf juli 2006 alle doodstrafzaken in tweede (beroeps)zitting plaatsvinden met alle betrokken partijen erbij; ook zouden vanaf dat tijdstip alle doodstrafzaken via het Hooggerechtshof gaan lopen. Burgers krijgen meer individuele vrijheid. Sociale onderwerpen kunnen worden besproken en demonstraties vinden meer en meer plaats. De Chinese regering blijft echter gevoelig voor goed georganiseerde groeperingen die, ongeacht hun aard, het gezag van de communistische partij zouden kunnen aantasten. Ondanks de kleine verbeteringen worden in China nog steeds de mensenrechten op verschillende terreinen geschonden. Persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting zijn aan aanzienlijke beperkingen onderworpen. Het gebruik van internet wordt gecensureerd. Met betrekking tot door Chinese autoriteiten als niet-politiek gevoelig beschouwde onderwerpen, is het mogelijk om in China zonder consequenties kritiek te uiten. Het is (vooraf) echter niet altijd duidelijk waar de grens ligt tussen wat wel en niet als politiek gevoelig wordt beschouwd en derhalve niet geoorloofd is. Het is niet toegestaan om onafhankelijke partijen op te richten die zich kritisch tegenover de CCP opstellen. Arrestanten en gevangenen lopen de kans mishandeld en gefolterd te worden. Het aantal uitgevoerde doodvonnissen is hoger dan in de rest van de wereld bij elkaar opgeteld. Het rechtssysteem vormt nog steeds een middel voor de CCP om macht uit te oefenen en het recht is ondergeschikt aan de politiek. Veel wetten zijn vaag geformuleerd en verdachten hebben slechts zeer beperkt toegang tot een advocaat. Met grote regelmaat vinden processen achter gesloten deuren plaats. Verdachten zitten vaak lang vast voordat hen iets ten laste wordt gelegd of de zaak voor het gerecht komt.
Religieuze stromingen in China zijn verplicht zich te registreren, worden aan strikte regels gebonden en worden streng gecontroleerd. Algemeen ambtsbericht China mei 2006
79
De mogelijkheid tot godsdienstbeoefening van niet-geregistreerde kerken is in de praktijk afhankelijk van de opstelling van de lokale autoriteiten en varieert per regio. De controle op en aanpak van niet-geregistreerde kerken lijkt in de afgelopen jaren te zijn verscherpt. De Falun Gong is een verboden sekte en aanhangers worden door de Chinese autoriteiten zeer actief vervolgd. In het kader van een sinds 2002 plaatshebbend officieel contact tussen de Tibetaanse regering in ballingschap en de Chinese leiders vond in de verslagperiode een vijfde ronde van geheime besprekingen plaats. De Chinese autoriteiten handhaven strikte controles op alle religieuze activiteiten, en op de gang van zaken in tempels en kloosters in Tibet. Soms worden kloosters gesloten en worden monniken en nonnen opgepakt die beschuldigd worden van politieke gedragingen. De religieuze vrijheid van Tibetanen buiten de Tibetaanse Autonome Regio is groter dan daarbinnen.
China voert in Xinjiang een actief beleid tegen terrorisme, separatisme en religieus extremisme, waarbij nauwelijks onderscheid wordt gemaakt tussen vreedzame uitingen van protest enerzijds en gewelddadige anderzijds. De uitoefening door Oeigoeren van hun religie en culturele gebruiken wordt door de Chinese overheid slechts binnen nauwe kaders getolereerd. Oeigoeren die zich volgens de Chinese autoriteiten te religieus gedragen lopen kans te worden opgepakt en lang vastgehouden of veroordeeld.
Activisme gericht op afscheiding van Binnen-Mongolië wordt niet geduld. Protestbewegingen die openlijk streven naar een onafhankelijk Binnen-Mongolië zijn sinds 1995 niet of nauwelijks meer actief in Binnen-Mongolië. De mensenrechtensituatie in Hongkong heeft na de soevereiniteitsoverdracht aan China per 1 juli 1997 geen wezenlijke veranderingen ondergaan. Ook in de verslagperiode zijn volgens sommigen vanuit Peking de teugels strakker aangehaald.
Gezien de lange migratietraditie bestaat in China en daarbuiten een groot netwerk van mensensmokkelaars. De uitreis van de migrant uit China geschiedt vaak legaal. De reis eindigt veelal zonder papieren.
UNHCR neemt geen officieel standpunt in ten aanzien van terugkeer naar China. Terugkeer van een afgewezen asielzoeker naar China moet op een humane manier geschieden, met respect voor de rechten en waardigheid van de betrokkene. Denemarken, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland achten terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers veilig. België ook, behalve wat Tibetanen en Oeigoeren betreft. Zwitserland stuurt in de praktijk alleen Han-Chinezen terug.

Inhoudsopgave Pagina


1 INLEIDING 4

2 LANDENINFORMATIE 5
2.1 Basisgegevens 5
2.1.1 Land en volk 5
2.1.2 Geschiedenis 5
2.1.3 Staatsinrichting 7
2.2 Politieke ontwikkelingen 9
2.3 Veiligheidssituatie 15
2.4 Sociaal-economische situatie 18

3 MENSENRECHTEN 21
3.1 Juridische context 21
3.1.1 Verdragen en protocollen 21
3.1.2 Nationale wetgeving 22
3.2 Toezicht 24
3.3 Naleving en schendingen 26
3.3.1 Vrijheid van meningsuiting 26
3.3.2 Vrijheid van vereniging en vergadering 34
3.3.3 Vrijheid van godsdienst en overtuiging 41
3.3.4 Falun Gong en andere verboden Qigong-bewegingen 46
3.3.5 Bewegingsvrijheid 48
3.3.6 Rechtsgang 50
3.3.7 Arrestaties en detenties 51
3.3.8 Mishandeling en foltering 56
3.3.9 Verdwijningen 57
3.3.10 Buitengerechtelijke executies en moorden 57
3.3.11 Doodstraf 57
3.4 Positie van specifieke groepen 59
3.4.1 Vrouwen 59
3.4.2 Homoseksuelen 60
3.4.3 Minderjarigen 61
3.4.4 Dienstplichtigen 61
3.5 Situatie in specifieke gebieden 62
3.5.1 Tibet 62
3.5.2 Xinjiang 64
3.5.3 Binnen-Mongolië 67
3.5.4 Hongkong 68

4 MIGRATIE 71
4.1 Migratiestromen en -motieven 71
4.1.1 Migratie uit China 71
4.1.2 Migratie naar China 73
4.2 Opvang in de regio 75
4.3 Activiteiten van internationale organisaties 75
4.4 Beleid van andere westerse landen 76

5 SAMENVATTING 78

6 GERAADPLEEGDE BRONNEN 80

Voor het volledige bericht:
Zie het origineel