'Nederlandse Nobelprijs' voor UT-hoogleraar Carl Figdor
UT-deeltijdhoogleraar celbiofysica Carl Figdor (faculteit TNW) is een
van de vier winnaars van de Spinozapremie 2006. De Nederlandse
Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) maakte dit vandaag
(12 juni) bekend. De Spinozapremie, van anderhalf miljoen euro, is de
grootste Nederlandse wetenschappelijke onderscheiding en staat bekend
als de `Nederlandse Nobelprijs'.
Professor Figdor (wetenschappelijk directeur Nijmegen Centre for
Molecular Life Sciences, hoogleraar experimentele immunologie Radboud
Universiteit Nijmegen en hoogleraar celbiofysica aan de UT) ontvangt
de NWO-Spinozapremie 2006 voor zijn baanbrekende onderzoek naar het
gebruik van afweercellen tegen kanker en voor de manier waarop hij
fundamenteel onderzoek naar het bed van de patiënt weet te vertalen.
Figdor paste als een van de eersten ter wereld dendritische
celtherapie - het trainen van het eigen afweersysteem om tumorcellen
aan te vallen - toe op kankerpatiënten. Bovendien speelde hij een
belangrijke rol bij het ontstaan van het Nijmegen Centre for Molecular
Life Sciences.
Carl Figdor (26 juni 1953, 's Hertogenbosch) studeerde in 1979 cum
laude af in de biologie aan de Universiteit Utrecht. In 1982
promoveerde hij op een onderzoek aan het Nederlands Kanker Instituut,
waar hij tot 1994 werkte. In 1992 werd hij benoemd tot hoogleraar aan
de Universiteit Twente. In 1994 volgde zijn benoeming tot hoogleraar
aan de Radboud Universiteit Nijmegen, waar hij sinds 2001 ook
wetenschappelijk directeur is van het Nijmegen Centre for Molecular
Life Sciences.
De andere drie winnaars van de NWO-Spinozapremie 2006 zijn prof.dr.
Jozien Bensing (klinisch psychologe aan het Nederlands Instituut voor
Onderzoek van de Gezondheidszorg en de Universiteit Utrecht),
prof.dr.ir. Ben Scheres (moleculair geneticus aan de Universiteit
Utrecht) en prof.dr. Jan Zaanen (natuurkundige aan de Universiteit
Leiden). Het is voor de tweede achtereenvolgende keer dat een
UT-hoogleraar onderscheiden wordt met de Spinozapremie: vorig jaar
viel prof.dr. Detlef Lohse (eveneens van de faculteit Technische
Natuurwetenschappen) in de prijzen.
De NWO-Spinozapremie wordt toegekend aan Nederlandse onderzoekers die
tot de absolute top van de wetenschap behoren. De laureaten zijn
internationaal vermaard en weten jonge onderzoekers te inspireren. Het
is dit jaar de twaalfde keer dat de Spinozapremies worden toegekend.
Elke Spinozapremiewinnaar krijgt anderhalf miljoen euro, te besteden
aan onderzoek naar keuze. De officiële uitreiking vindt plaats op
woensdag 29 november 2006.
Juryrapport
Carl Figdor is een van de wereldleiders op het gebied van
immunotherapie van kanker. Hij onderzoekt niet alleen celbiologische
fenomenen op een fundamenteel niveau, maar exploreert altijd ook de
potentiële toepassingen in de geneeskunde. In 2000 ontdekte Figdor het
DC-SIGN receptoreiwit. Dit eiwit speelt een belangrijke rol in het
binden en opnemen van het HIV-1 virus in dendritische cellen, celtypen
die onmisbaar zijn voor een adequate afweerreactie. Als een paard van
Troje dragen deze geïnfecteerde dendritische cellen bij aan verdere
verspreiding van de ziekte. Zijn eerste twee publicaties in Cell
hierover zijn inmiddels 1000 maal geciteerd en waren de opmaat voor
ongeveer 400 artikelen vanuit de hele wereld over dit molecuul.
Als een van de eersten ter wereld paste hij dendritische celtherapie
toe op patiënten. Hierbij worden dendritische cellen in het
laboratorium zodanig aangepast dat ze het immuunsysteem van een
patiënt kunnen leren om tumorcellen herkennen. Als deze cellen terug
worden geplaatst in de patiënt, zoeken ze de tumor op en vallen deze
aan. Onlangs demonstreerde hij dat in de helft van de patiënten
getrainde dendritische cellen niet het beoogde doel bereiken, wat ten
dele het wisselend succes van dendritische celtherapie kan verklaren.
Naast een kleine 250 publicaties en meer dan twintig bijdragen aan
boeken en proceedings, heeft de immunoloog elf patenten op zijn naam
staan. Bovendien is hij een veelgevraagd spreker op congressen. Zijn
presentaties zijn steevast origineel, onderhoudend en helder.
Carl Figdor speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van het
Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences, dat onder zijn leiding in
korte tijd een 'institute of excellence' met wereldfaam aspiraties
werd. Als directeur en inspirerend leider van dit instituut dwingt hij
zowel nationaal als internationaal groot respect af. Figdor motiveert
en inspireert onderzoekers ook buiten zijn eigen groepen. Zijn
vermogen zich in te leven in de belevingswereld van klinische
onderzoekers dwingt allerwegen respect af.
De carrière van Carl Figdor laat een sterke ontwikkeling zien. De jury
is er daarom van overtuigd dat hij zijn onderzoeksterrein verder kan
uitdiepen en daarnaast nieuwe wegen kan inslaan. Hij is een gedreven,
stimulerend mentor, die zijn medewerkers ruimte geeft voor creatief
onderzoek. Reeds drie van zijn onderzoekers zijn inmiddels zelf
hoogleraar. De jury verwacht dat Figdor met zijn Spinozapremie de
beste onderzoekers naar zijn instituut zal halen en daarmee de statuur
ervan nog verder zal ontwikkelen.
Nadere informatie voor de pers:
NWO, afdeling Voorlichting en Communicatie, tel. 070 344 07 13,
voorlichting@nwo.nl, www.nwo.nl/spinozawinnaars (laatste nieuws,
foto's, juryrapporten, vorige jaren).
Prof.dr. C.G. (Carl) Figdor: tel. 024 361 76 00 / 0707,
c.figdor@ncmls.ru.nl. (Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences),
www.ncmls.nl/ncmls/menustructures/pi/theme1/carlfigdor.asp
Top
Laatst gewijzigd op 12-06-2006 11:47:43 door Webmaster
Universiteit Twente