SP Tilburg
I n it ia t ie f v o o r s t e l
kwijtschelding lokale belasting kleine ondernemers
Aanleiding
In Tilburg kunnen mensen die een bijstandsuitkering ontvangen kwijtschelding krijgen
voor gemeentelijke belastingen. Echter, een ondernemer met een inkomen op het
bijstandsniveau of daaronder krijgt die kwijtschelding niet. De kleine ondernemer en
zelfstandige voelen als eerste de effecten van zwaar economisch weer. Juist omdat ze
klein zijn hebben ze ook minder reserves of de mogelijkheden om al dan niet tijdelijk te
bezuinigen op overhead om te overleven. En zware tijden hoeven niet synchroon te lopen
met slechte economie. Er zijn vele sectoren, waarin juist zelfstandigen werkzaam zijn, die
gevoelig zijn voor tijdsinvloeden. Denk aan de ijscoman bij een slechte zomer, de
fotograaf die even geen opdrachten krijgt of wanneer de klant vanwege
wegopenbrekingen wegblijft.
Ruim één op de tien kleine ondernemers en zelfstandigen moet leven van een inkomen
op of zelfs onder het bijstandsniveau. (bron: Economisch Instituut voor het Midden- en
kleinbedrijf, EIM). Waar bijstandsgerechtigden kwijtschelding voor gemeentelijke
belastingen krijgen, geldt dit voor de armere ondernemers niet. De SP vindt dit onterecht
en stelt voor de regels voor kwijtschelding op te rekken. De ombudsman adviseert in zijn
verslag over 2005 de gemeenten ook om deze armere ondernemers te helpen door de
lokale lasten kwijt te schelden.
Voorstel
Kleine ondernemers en zelfstandigen met een inkomen op over onder het bijstandsniveau
moeten net zoals ontvangers van een bijstandsuitkering aanspraak kunnen maken op
kwijtschelding van lokale belastingen.
Om het gemiddelde maandelijks besteedbaar inkomen van een zelfstandigen te
berekenen kan als uitgangspunt de aangifte/aanslag inkomstenbelasting van het
voorafgaande jaar, gecorrigeerd voor zelfstandigen- en andere aftrekposten en met
daaraan verbonden de eis dat één en ander na afsluiting van het jaar/na de aanslag van
dat jaar nog eens wordt gecorrigeerd.
Achtergronden
Kwijtschelding van lokale lasten is mogelijk op grond van de Uitvoeringsregeling
Invorderingswet van 1990. Deze uitvoeringsregeling is primair opgesteld voor de
rijksbelastingen maar is ook van toepassing op lokale belastingen, De inkomstenbelasting
is de belangrijkste rijksbelasting en is hoofdelijk van toepassing op personen. Genoemde
belasting is echter gebonden aan de hoogte van het inkomen. Dit betekent in de praktijk:
een kleine ondernemer heeft met de rijksbelasting geen probleem. Bij een laag inkomen
zal de aanslag namelijk laag of nihil zijn.
SP afdeling Tilburg, Piushaven 29, 5017 AN Tilburg
T (013) 5802320 F (013) 5802318 E tilburg@sp.nl I www.tilburg.sp.nl
Lokale belastingen zijn niet gebonden aan de hoogte van het inkomen. Dit betekent dat
lokale belastingen verhoudingsgewijs veel zwaarder drukken op mensen met een laag
besteedbaar inkomen dan op mensen met een hoog inkomen. De gemeente beseft dat en
geeft daarom minima het recht op kwijtschelding. Echter dat recht op kwijtschelding
wordt niet doorgetrokken naar zelfstandigen met een inkomen op bijstandsniveau. De
overheid wil er namelijk ervoor waken dat het niet bedrijven subsidieert die hierdoor een
concurrentievoordeel kunnen krijgen. Deze bedrijven ondervinden nu echter een
concurrentienadeel omdat zij een veel hoger percentage van de winst kwijt zijn aan
lokale lasten.
Aangezien de kwijtschelding afhankelijk gemaakt wordt van normbedragen (bedragen
betreffende de minimale kosten van het bestaan) zal er niet naar willekeur kwijtschelding
verleend worden. Op deze normbedragen is onder andere de wettelijke hoogte van het
minimumloon en de bijstand gebaseerd. Veel kleine ondernemers leven noodgedwongen
onder die normen. Vaste lasten en de kosten van het levensonderhoud moeten echter wel
worden opgebracht. De vrees dat als een ondernemer aanspraak maakt op kwijtschelding
op dezelfde gronden als een particulier met bijstand, hij/zij dit geld vervolgens in
zijn/haar onderneming zal investeren, is dus onterecht. Dit zou enkel het geval zijn, als
het zou gaan om een vrij besteedbaar surplus. Maar dit surplus is er niet. Het geld dient
niet voor de onderneming maar om te voorzien in de noodzakelijke behoeften van het
bestaan. Het betreft dus geen concurrentievoordeel.
De Uitvoeringsregeling Invorderingswet sluit kwijtschelding voor zelfstandigen nergens
uitdrukkelijk uit. Het minister van Financiën is in deze kwestie om opheldering gevraagd
en stelt in haar antwoord het volgende (bij brief 20 maart 2006 aan (kleine) ondernemer
A.R. Scheepers): "Aan een ondernemer kan alleen kwijtschelding worden verleend in het
kader van een saneringsregeling waaraan alle schuldeisers deelnemen of indien de
Belastingdienst de enige schuldeiser zou zijn en zich ten aanzien van de ondernemer
geen omstandigheden voordoen als bedoeld in artikel 8 van de Uitvoeringsregeling
Invorderingswet van 1990.
Artikel 8 luidt als volgt:
1. Geen kwijtschelding wordt verleend:
a. voor zover het feit dat een belastingaanslag niet kan worden voldaan aan de belastingschuldige
is toe te rekenen;
b. indien de belastingschuldige heeft nagelaten de vereiste aangifte in te dienen;
c. indien ten aanzien van de belastingschuldige de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen
van toepassing is verklaard, tenzij sprake is van een akkoord als bedoeld in artikel 329 van de
Faillissementswet, dan wel van een belastingaanslag voor zover die materieel verschuldigd is
geworden op een tijdstip of over een tijdvak dat is gelegen na de uitspraak waarbij de
schuldsanering van toepassing is verklaard en niet kan worden aangemerkt als boedelschuld.
d. indien de zelfstandige een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefent en ook na totstandkoming van
een akkoord, bedoeld in artikel 21, geen reële uitzichten bestaan voor de voortzetting van het
bedrijf of beroep;
e. voor een voorlopige aanslag die nog niet gevolgd is door de aanslag;
f. indien niet aan eventueel door de ontvanger gestelde voorwaarden is voldaan.
2. Geen kwijtschelding wordt verleend voor belastingaanslagen motorrijtuigenbelasting, voor
belastingaanslagen belasting van personenauto's en motorrijwielen, voor belastingaanslagen
belasting zware motorrijtuigen, voor belastingaanslagen welke zijn opgelegd wegens verschuldigde
rente ingevolge de Ruilverkavelingswet 1954, de Herverkavelingswet Walcheren 1947, de
Reconstructie Midden-Delfland, de Herinrichtingswet Oost-Groningen en Gronings-Drentse
Veenkolonieën en de Landinrichtingswet alsmede voor belastingaanslagen welke zijn opgelegd
wegens verschuldigde kosten ingevolge de Reconstructiewet concentratiegebieden.
Voor de gemiddelde Tilburgse ondernemer zal het niet moeilijk zijn aan deze eisen te
voldoen. Immers, 1b en e zijn niet van toepassing op lokale lasten en 1d is in het geval
zonder schuldeisers van toepassing. Dat wil zeggen, volgens het Rijk hoort de gemeente
ondernemers kwijtschelding te geven als de gemeentelijke belastingdienst de enige
schuldeiser is. Maar dat gebeurt niet. Ondernemers krijgen geen kwijtschelding omdat ze
ondernemers zijn.
Besluit
De gemeenteraad van Tilburg draagt het college op om de mogelijkheden van
bovenstaande uitgangspunten te verwerken in een concreet plan met begroting en dit
aan de raad voor te leggen voor de begrotingsbehandeling voor 2007.
Marjolein Buijssen
SP Tilburg
14 juni 2006
---- --